بازی خطرناک کشورهای عربی با لبنان؛ نقشه سعودی‌ها چبست؟

مهسا مژدهی: لبنان درگیر بحران دیپلماتیک در عربستان است که پایان آن مشخص نیست. هفته گذشته، الجزیره مصاحبه ای با وزیر اطلاعات دولت میقاتی منتشر کرد که در آن یک مرد برجسته در جهان عرب از سیاست عربستان در یمن انتقاد کرد و از مردم این کشور محافظت کرد. این فیلم بخشی از قبل از ورود قردهی به بازی های سیاسی لبنان بود. اما به قدری از سعودی ها عصبانی بود که هم سفیر لبنان را اخراج کردند و هم سفیر خود را از تهران خارج کردند.

در نازک نارنجی با احمد دستمالچیان، سفر قبلی خود به بیروت به گفتگو نشستیم:

انتظار می رود مشکل بین لبنان و عربستان بهانه ای باشد تا عربستان سعودی بر بیروت فشار بیاورد. مایل است دولت جدید لبنان زیر یوغ سعودی ها باشد. چنین فرضیه ای چقدر درست است؟

قبل از پاسخ به این سوال، مقدمه ای را بیان می کنم. بعد از شکست جنگ های نیابتی در منطقه که به معنای افتادن منطقه به دست تکفیری ها بود، آمدند و طرح جدیدی را برای عدم ایجاد ثبات و امنیت در این کشورهای همسایه اجرا کردند. بدین ترتیب تظاهرات مردم برای نیازهای مشروع خود در عراق و لبنان جابه جا شد و دولت عادل عبدالمهدی مجبور به استعفا شد و دولت ایجاد شده با رای پارلمان لبنان منحل شد. ما باید از آنجا به این مسائل نگاه کنیم.

در طرح جدید باید سه اصل وجود داشته باشد. هیچ دولت مرکزی قدرتمندی نباید وجود داشته باشد. بی ثباتی نباید وجود داشته باشد و در عوض باید درگیری و هرج و مرج وجود داشته باشد. این الگو در عراق و لبنان دنبال می شود. دلیلش این است که در لبنان می خواهند به مردم فشار بیاورند تا با مقاومت مردم را شکست دهند.

زیرا مقاومت تمام این طراحی ها را کنترل می کند. به همین دلیل است که با فشار دادن به مردم آنها را مجبور می کنند. بحث سوخت در لبنان به همان مسائلی مربوط می شود که مردم مستقیماً به آن می پردازند.

بهانه سعودی ها برای حمله دیپلماتیک به لبنان، سخنان قذاحی به یک مرد برجسته در جهان عرب بود. اما نیت ریاض پیچیده تر از برکناری قردهی از پست جدیدش در دولت میکاتی به نظر می رسد. سعودی ها به دنبال چه هستند؟

عربستان با ایراد سخنرانی برای قذاحی بهانه آورد. وزیر امور خارجه عربستان نیز اعتراف کرد که این یک بهانه است زیرا عربستان کنترل حزب الله را نمی پذیرد. توقف کمک ها در بیروت نیز همان هدفی را دنبال می کند که لبنان خواهان آن است، اولاً بدون قدرت و ثانیاً عدم ثبات و مردم برای شکستن اراده خود با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.

هر زمان که فشار خارجی بر یک کشور و یک فرد در داخل کشورشان وارد می شود، مردم به طور خودکار شروع به واکنش برای کنترل بحران می کنند. این اتفاق در لبنان رخ داده و خواهد بود. در این کشور مقاومت و مردم عادی در یک راستا هستند و این گروه از دل مردم بیرون می آید.

به هر حال، لبنان کشوری با بحران های پیچیده است. اگر سعودی ها بخواهند برای بیروت مشکل ایجاد کنند، وضعیت بیروت چگونه خواهد بود؟

عربستان و کشورهای عربی می خواهند دولت میقاتی را وارد یک بحران سیاسی و اقتصادی کنند که او تسلیم شود و در آن آینده سیاسی روشنی ندارد و با مجلس مشکل دارد و یا اگر مقاومت کند، مردم تحت فشار قرار خواهند گرفت. اما تاریخ نشان داده است که مقاومت لبنان از توطئه ها جلوگیری کرده است.

اگر لبنان امن نبود، بسیاری از جاها امنیت خود را از دست می دادند. آنچه در لبنان رخ داد بر منطقه تأثیر می گذارد. بحث امنیت در این کشور موضوعی نیست که بتوان با آن بازی کرد. سیاستمداران اروپایی این داستان را تجربه کرده و می دانند.

در شرایط کنونی لبنان به سرمایه گذاری سایر کشورها نیاز دارد. گفته می شود هنوز نوزده سال طول می کشد تا بیروت به شرایط قبل از سال 2019 بازگردد. آیا در چنین شرایطی سعودی ها به دنبال قطع کمک های مالی به بیروت خواهند بود؟

لبنان در سال های اخیر شرایط بدتری را تجربه کرده است. در زمان جنگ داخلی یا زمانی که رژیم صهیونیستی لبنان را اشغال کرد، شرایط بسیار سخت بود. اما مردم مقاومت کردند. وضعیت الان برای آنها چندان بد نیست. زورگویی عربستان قطعا تاثیر منفی بر زندگی مردم این کشور خواهد گذاشت. اما محبوبیت و اعتبار خود را در بین مردم این کشور و اهل سنت از دست خواهد داد و نتیجه آن شکست است. زیرا هیچ فشاری وجود ندارد که بتواند افراد را از هدفشان دور کند. اراده لبنانی ها ضعیف نبود و در مقابل اسرائیل ایستادند و آن را شکست دادند و از کشورشان بیرون کردند. هیچ کشور عربی این کار را نکرده است.

عربستان در این اقدام جدید همان شکستی را که در سوریه متحمل شد، تکرار خواهد کرد. زمانی که بحران در سوریه شروع شد، عربستان سفیران خود را ساخت، اما در مقابل مردم سوریه از فکر بازگشت به دمشق خجالت کشید و باب مذاکره با اسد را باز کرد. این موضوع در لبنان نیز صادق است.

بن سلمان در سال های اخیر هیچ تلاشی را در منطقه با شکست مواجه کرده است. طرح جنگ های نیابتی و تسلیح تکفیری ها، تجزیه عراق و سوریه، در حمله به قطر و به ویژه یمن که با توهم می خواهد ظرف دو هفته موضوع را حل کند، ناکام ماند. دلیل آن این است که او معتقد است که از طریق پول می تواند به امنیت دست یابد یا در کشورهای منطقه هرج و مرج ایجاد کند. این سیاست واهی که باعث رسوایی سعودی ها نشد و با مخالفت بسیاری از شاهزادگان داخل کشور مواجه شد، در لبنان نیز شکست خورد.

همچنین بخوانید:
لبنان در دام بحران های منطقه ای
وزیر خارجه لبنان: عذرخواهی نمی‌کنم. دولت اشتباه نمی کند
تشدید تنش ها بین عربستان و لبنان/ ریاض به سفیر لبنان فرصت داد تا آنجا را ترک کند

311312/23