یوز پلنگ ایرانی در بحران انقراض قرار دارد / کمتر از ۳۰ قلاده در کشور وجود دارد

نوید زمانی در مراسم بررسی وضعیت یوزپلنگ آسیایی «حفاظت مشارکتی، فرصت ها و تهدیدها» که به مناسبت روز جهانی یوزپلنگ در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستان برگزار شد، بیان کرد: در سراسر دنیا یوزپلنگ آسیایی را به نام ایران می شناسند چراکه نسل آن در سایر کشورهای آسیا منقرض شده و تنها جمعیت یوزپلنگ آسیایی جمعیت موجود در ایران است و چنانچه برای بقا و حفظ این گونه ارزشمند کاری نشود این جانور نیز منقرض خواهد شد.

وی با تاکید براینکه این گونه در بحران انقراض قرار دارد و اکنون کمتر از ۳۰ قلاده در ایران داریم و برای صیانت از این گونه چتری نیازمند همکاری جوامع محلی، دوستداران محیط زیست و… هستیم، اضافه کرد: اکنون در افریقا ۶۰۰۰ قلاده یوز پلنگ وجود دارد و تفاوت این گونه با پلنگ در خط اشکی است که یوزها وجود دارد، یوز پلنگ بدنی کشیده تر دارد و تا ۱۱۰ کیلومتر می تواند بدود و یکی از کارکردهای شناسایی این گونه نحوه شکارش است.

یوز پلنگ ایرانی جزو حیوانات در بحران انقراض «CR» است

این استادیار محیط زیست و حیات وحش با بیان اینکه یوز پلنگ آسیایی در مقایسه با یوز آفریقایی یال های بلندتر و پوشش ضخیم تری دارد و الگوی خال های یوزها باهم متفاوت هستند، اظهار کرد: براساس فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت «IUCN» یوز پلنگ ایرانی جزو حیوانات در بحران انقراض «CR» است که در طبقه بندی کنوانسیون تجارت بین المللی گیاهان و جانوران وحشی «CITES» جزو حیوانات در معرض نابودی (ضمیمه ای) است.

زمانی با بیان اینکه براساس بررسی های صورت گرفته مرور منابع موجود و گفتگو با افراد خبره و با تجربه حضور یوزپلنگ آسیایی در میانه دهه ۱۳۵۰ شمسی در ۴۴ منطقه مستقل از سراسر کشور با وسعت بیش از ۱۲ میلیون هکتار قطعی است، افزود: شکار یوزپلنگ و طعمه های آن و تخریب زیستگاه هایش در کشور سبب شده که وسعت پراکنش قطعی آن رفته رفته به شدت کاهش یابد به طوریکه در سال ۸۰ حضور یوزپلنگ تنها در پنج منطقه با وسعتی در حدود کمتر از چهار میلیون هکتار اثبات شده است.

در غرب کشور اثری از زیستگاه یوز پلنگ مشاهده نشده است

وی ادامه داد: عرض آشیان اکولوژیک این جانور کوچک است و براساس پروژه یوز پلنگ که در سال ۱۳۸۰ انجام شده در غرب کشور اثری از زیستگاه یوز پلنگ مشاهده نشده است؛  بر اساس تصویر یوزپلنگ، آثار و علائم تایید شده، تصویر یوزپلنگ شکار شده و رد پای تایید شده،   لاشه یوزپلنگ زیستگاه قطعی آن در در مرکز و شرق و در مناطقی نظیر میاندشت، عباس آباد، بهکده رضوی، کالمند، رفسنجان، سیاهکوه، بهاباد و آرسک دامغان دیده شده است

عضو هیات علمی دانشگاه لرستان اظهار کرد: تراکم یوز پلنگ در ایران خیلی خیلی کم است و گسترده خانگی آن در ایران بیشتر یوز آفریقایی است؛ قلمرو یوز پلنگ ایرانی شش برابر یوز پلنگ آفریقایی است.

زمانی با اشاره به اینکه یوز پلنگ ایرانی در دشت های کشور آسیب پذیر شده و به کوهپایه ها آمده است، تصریح کرد: نمی توان با قاطعیت اظهار کرد که این جانور در گذشته اصلاً قوچ و میش شکار نمی کرده است،  شاید بهتر باشد اینطور نتیجه گیری کرد که یوزپلنگ بقای خود را در ایران مرهون توانایی اش در شکار هرگونه آهو و گوسفند وحشی می داند زیرا اگر این جانور از گذشته اصلاً قادر به صید شکارهای کوهزی نبود نمی توانست امروز خود را در تپه ماهورها زیستگاه های کوهستانی در مناطق کویری کشور همچنان حفظ کند.

مشاهده یوزپلنگ ایرانی در تمامی مناطق به ویژه مناطق تپه ماهوری و کوهستانی

این استادیار محیط زیست و حیات وحش بیان کرد: هم اکنون از میان زیستگاه های قطعی و مورد بررسی قرار گرفته یوزپلنگ در کشور، این گونه در تمامی مناطق به ویژه مناطق تپه ماهوری و کوهستانی دیده می شود و به غیر از پناهگاه حیات وحش میاندشت و تا حدی منطقه شکار ممنوع دهکده رضوی که بنا به اقتضای شرایط طبیعی و توپوگرافی آن، این جانور تنها در دشت ها و تپه ماهورهایی میان آنها زندگی می کند و از تنها سمدار بزرگ جثه موجود در این مناطق یعنی آهوی ایرانی تغذیه می کند.

وی خاطرنشان کرد: زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی بخش قابل توجهی از فعالیت های زیستی و شکار جانور در مناطق کوهستانی و دارای عوارض توپوگرافی سخت متمرکز شده و سمداران کوهزی بخش غیرقابل انکاری از رژیم غذایی این جانور را تشکیل می دهند.

زمانی اضافه کرد: پنج زیستگاه اصلی این جانور پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر، پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده توران، منطقه حفاظت شده کوه بافق و پناهگاه های حیات وحش دره انجیر و نای بندان هستند

قوچ ومیش بخش عمده نیاز غذایی یوزپلنگ را تشکیل می دهد

عضو هیات علمی دانشگاه لرستان تصریح کرد: بررسی گونه های قابل شکار یوزپلنگ نشان می دهد که قوچ و میش در چهار زیستگاه مورد بررسی بیشتر از سایر گونه ها در نزدیکی یوزپلنگ ها مشاهده شده است و در اکثر مناطق قوچ ومیش بخش عمده نیاز غذایی یوزپلنگ را تشکیل می دهد؛ البته کل و بز نیز طعمه دیگری است که در اکثر مناطق مورد استفاده یوز قرار گرفته است.

وی گفت: آهوان نیز با توجه به اینکه کمترین تراکم را دارند همچنان درصدی از غذای یوزپلنگ را به خود اختصاص داده و جبیر یقیناً برای این طعمه خار مفید خواهد بود.

این استادیار محیط زیست و حیات وحش یادآور شد: یوزپلنگ برای بقای خود به پستانداران بزرگ جثه نیاز مبرم دارد و جانوران کوچکتر تنها بخش کوچکی از نیاز این گونه را تامین می کنند مگر آنکه یوزپلنگ در شرایط اضطراری قرار داشته باشد که با کاهش جمعیت طعمه های مورد علاقه خود چاره ای جز گرفتن جانوران کوچکتر برای آن باقی نمانده باشد.

انتهای پیام