قانون به اجرا گذاشتن مهریه

به اجرا گذاشتن مهریه یک حق قانونی برای زنان است که به محض وقوع عقد نکاح مالک آن می شوند و می توانند از طریق اداره ثبت اسناد و املاک یا دادگاه خانواده، برای مطالبه آن اقدام کنند؛ این فرایند نیازمند آگاهی از مراحل قانونی، مدارک لازم و تفاوت های میان روش های موجود است تا فرد بتواند با درک کامل، بهترین مسیر را برای احقاق حق خود برگزیند.

مهریه، که در عرف و شرع جایگاه ویژه ای دارد، صرفاً یک تعهد مالی نیست، بلکه نمادی از احترام و پشتوانه مالی برای زن در زندگی مشترک به شمار می رود. زمانی که روابط زناشویی با چالش هایی روبرو می شود یا به هر دلیلی نیاز به مطالبه مهریه احساس می شود، آگاهی از قوانین و رویه های حاکم بر < ب >قانون به اجرا گذاشتن مهریه< /b > از اهمیت حیاتی برخوردار است. این موضوع نه تنها برای زنان متقاضی مهریه، بلکه برای مردان و حتی عموم جامعه که به دنبال درک صحیح حقوق و تکالیف هستند، ضروری است. پیچیدگی های قانونی و اصلاحات جدید، به خصوص در مورد < ب >محدودیت ۱۱۰ سکه< /b >، بسیاری را با ابهامات و سردرگمی مواجه کرده است. از همین رو، این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی، به بررسی دقیق جوانب مختلف < b >اجرا گذاشتن مهریه< /b >، از تعریف و انواع آن گرفته تا مراحل اجرایی در اداره ثبت و دادگاه، خواهد پرداخت. همچنین، تلاش می شود تا با تبیین قانون جدید و نکات حقوقی مرتبط، مسیر روشن تری برای تمامی درگیران این فرایند فراهم شود.

درک انواع مهریه: کلید شروع فرآیند مطالبه

قبل از هر اقدامی برای < b >مطالبه مهریه< /b >، لازم است بدانیم که مهریه دارای انواعی است که هر یک از آن ها تأثیر مستقیمی بر روند و شرایط < b >گرفتن مهریه< /b > خواهد داشت. شناخت دقیق این دسته بندی ها به زوجه کمک می کند تا با دیدی روشن تر، راهکار مناسب را انتخاب کند و از چالش های احتمالی در مسیر پیش رو آگاه باشد.

مهریه عندالمطالبه: حق زن در هر زمان

مهریه عندالمطالبه، رایج ترین نوع مهریه است که به محض جاری شدن صیغه عقد نکاح، زن مالک تمام آن می شود و می تواند هر زمان که بخواهد، آن را از همسر خود مطالبه کند. در این نوع مهریه، نیازی به اثبات توانایی مالی زوج برای پرداخت نیست و مرد مکلف به تأدیه آن است. این بدان معناست که حتی اگر زوج تمکن مالی محدودی داشته باشد، همچنان مسئول پرداخت مهریه است و زن می تواند برای < b >اجرا گذاشتن مهریه< /b > خود اقدام نماید.

در عمل، مطالبه مهریه عندالمطالبه از سادگی نسبی برخوردار است، چرا که بار اثبات چیزی بر عهده زن نیست. او صرفاً با ارائه سند ازدواج، حق خود را اثبات می کند و مراحل قانونی برای < b >گرفتن مهریه< /b > آغاز می شود. این نوع مهریه، به زن اطمینان می دهد که در هر شرایطی، حق مالی او محفوظ است و می تواند در صورت نیاز، از آن بهره مند شود.

مهریه عندالاستطاعه: اثبات توانایی مالی زوج

بر خلاف مهریه عندالمطالبه، در مهریه عندالاستطاعه، پرداخت مهریه مشروط به توانایی مالی زوج است. به عبارت دیگر، زن تنها زمانی می تواند < b >مهریه عندالاستطاعه< /b > خود را مطالبه کند که ثابت شود همسرش توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. این موضوع، بار اثبات را بر عهده زوجه قرار می دهد. او باید مدارک و شواهد کافی را به دادگاه ارائه دهد تا تمکن مالی زوج به اثبات برسد.

مدارکی که می تواند برای اثبات استطاعت مالی زوج مورد استفاده قرار گیرد، شامل موارد زیر است:

• لیست اموال و دارایی های ثبت شده به نام زوج (اعم از منقول و غیرمنقول)
• فیش حقوقی و سوابق شغلی که نشان دهنده درآمد مکفی باشد
• گواهی های بانکی از حساب های مختلف
• شهادت شهود مطلع از وضعیت مالی زوج

در صورت عدم اثبات استطاعت مالی زوج، زن نمی تواند او را ملزم به پرداخت مهریه کند و تا زمان کسب تمکن مالی توسط زوج، مطالبه مهریه معلق خواهد ماند. این نوع مهریه به زوجین این امکان را می دهد که با توجه به شرایط مالی خود، تعهد مالی منطقی تری را در هنگام عقد بپذیرند.

آماده سازی برای مطالبه: مدارک و اطلاعات اولیه

قدم اول در مسیر اجرا گذاشتن مهریه< /b >، جمع آوری دقیق مدارک و اطلاعات لازم است. این مدارک، سنگ بنای هرگونه اقدام قانونی به شمار می روند و بدون آن ها، فرآیند مطالبه مهریه با دشواری یا حتی توقف مواجه خواهد شد. آماده سازی هوشمندانه در این مرحله، می تواند مسیر را برای زوجه هموارتر کرده و سرعت بیشتری به روند رسیدگی بخشد.

فهرست مدارک ضروری برای شروع فرآیند

برای آغاز فرآیند مطالبه مهریه< /b >، زوجه باید مدارک شناسایی و سند ازدواج خود را آماده کند. این مدارک عبارتند از:

1. سند ازدواج (عقدنامه): این مهم ترین مدرک است که اثبات کننده رابطه زوجیت و میزان مهریه توافق شده است. اصل سند ازدواج یا رونوشت محضری آن الزامی است.
2. مدارک هویتی زوجه (کارت ملی، شناسنامه): برای احراز هویت متقاضی، ارائه اصل و کپی این مدارک ضروری است.
3. لیست احتمالی اموال و دارایی های زوج: اگر زوجه از اموال منقول یا غیرمنقول، حساب های بانکی، حقوق و مستمری یا سایر دارایی های همسر خود اطلاع دارد، تهیه لیستی از آن ها می تواند در مراحل اولیه اجرا گذاشتن مهریه< /b > و بخصوص در مرحله توقیف اموال، بسیار کمک کننده باشد. این اطلاعات به عنوان شواهد اولیه برای دادگاه یا اداره ثبت جهت شناسایی و توقیف اموال مورد استفاده قرار می گیرد.

جمع آوری این مدارک به صورت کامل و دقیق، نه تنها زمان رسیدگی را کاهش می دهد، بلکه از بروز اشتباهات احتمالی در مراحل قانونی نیز جلوگیری می کند. در صورت عدم دسترسی به برخی از این مدارک، می توان با مراجعه به دفاتر مربوطه (مانند دفتر ازدواج و طلاق برای دریافت رونوشت عقدنامه) نسبت به تکمیل آن ها اقدام کرد.

مسیرهای مطالبه مهریه: ثبت یا دادگاه؟ بررسی تطبیقی

برای اجرا گذاشتن مهریه< /b >، دو مسیر اصلی وجود دارد که هر یک ویژگی ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند: مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت< /b > و مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده< /b >. انتخاب بین این دو روش بستگی به شرایط پرونده، وجود اموال از سوی زوج و اولویت های زوجه دارد.

الف) مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت (دفتر ازدواج و طلاق)

این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از دادگاه است، اما محدودیت هایی نیز دارد که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.

چه زمانی این روش مناسب ترین گزینه است؟

مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت، زمانی بهترین گزینه محسوب می شود که:

• زوج دارای اموال مشخص و قابل توقیف (اعم از منقول یا غیرمنقول، حساب بانکی، حقوق و …) باشد و زوجه از وجود این اموال اطلاع داشته باشد.
• زوجه به دنبال سرعت در توقیف اموال و صدور ممنوع الخروجی است و قصد جلب و حبس زوج را ندارد.
• زوجه تمایل به پرداخت هزینه دادرسی کمتری دارد، زیرا در این روش، نیازی به پرداخت هزینه دادرسی مهریه< /b > نیست.

مراحل گام به گام مطالبه مهریه از طریق ثبت

1. مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق: زوجه باید با در دست داشتن اصل سند ازدواج و مدارک شناسایی خود به دفتر ازدواجی که در آن عقد کرده است، مراجعه کند و درخواست صدور اجراییه مهریه< /b > را ارائه دهد.
2. معرفی اموال قابل توقیف: پس از صدور اجراییه، زوجه باید اموالی از زوج را که از آن ها اطلاع دارد (مانند ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام، حقوق و مستمری) به اداره اجرای ثبت معرفی کند.
3. روند توقیف اموال و مزایده: اداره ثبت پس از شناسایی و توقیف اموال، مراتب را به زوج ابلاغ می کند. در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج، اموال توقیف شده به مزایده گذاشته شده و از محل فروش آن ها، مهریه زوجه پرداخت می شود.
4. مزایای ممنوع الخروجی از طریق ثبت: اداره ثبت می تواند به درخواست زوجه، حکم ممنوع الخروجی زوج را صادر کند. نکته مهم این است که در این روش، ممنوع الخروجی مرد برای مهریه< /b > محدودیتی به سقف ۱۱۰ سکه ندارد و می تواند برای کل مهریه صادر شود.

مزایا و معایب مطالبه مهریه از طریق ثبت

مزایا:

• عدم نیاز به پرداخت هزینه دادرسی< /b > که در مقایسه با دادگاه، یک صرفه جویی مالی قابل توجه است.
• سرعت بالا< /b > در توقیف اموال مشخص و صدور ممنوع الخروجی.
• امکان ممنوع الخروجی زوج برای کل مهریه< /b >، بدون در نظر گرفتن محدودیت ۱۱۰ سکه.

معایب و محدودیت ها:

• عدم امکان جلب و حبس زوج< /b > برای نپرداختن مهریه.
• نیاز به معرفی اموال توسط زوجه< /b >؛ اگر زوجه از اموال زوج اطلاعی نداشته باشد، این روش کارایی چندانی نخواهد داشت.
• عدم کارایی< /b > در صورت عدم وجود مال مشخص از سوی زوج.
• چالش های احتمالی< /b > در برخی حوزه های قضایی که ممکن است زوجه را به سمت دادگاه سوق دهند.

ب) مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

روش دادگاه خانواده، مسیری جامع تر است که امکانات بیشتری از جمله جلب مرد برای مهریه< /b > و رسیدگی به اعسار و تقسیط مهریه< /b > را فراهم می کند.

چه زمانی این روش ارجحیت دارد؟

مطالبه مهریه از طریق دادگاه، زمانی ارجحیت پیدا می کند که:

• زوجه از اموال زوج اطلاع دقیقی ندارد یا زوج مالی برای توقیف از طریق ثبت ندارد.
• زوجه قصد جلب و حبس زوج< /b > را دارد، البته با رعایت قانون جدید مهریه< /b > و محدودیت ۱۱۰ سکه.
• مهریه مبلغ بالایی دارد و نیاز به رسیدگی قضایی دقیق تر و احتمالاً درخواست تامین خواسته مهریه< /b > (توقیف اموال قبل از ابلاغ) وجود دارد.
• نیاز به رسیدگی به وضعیت اعسار یا تقسیط مهریه زوج احساس می شود.

مراحل گام به گام مطالبه مهریه از طریق دادگاه

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست: زوجه با همراه داشتن مدارک شناسایی و سند ازدواج، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه< /b > را ثبت می کند. این دادخواست به دادگاه خانواده ارسال می شود.
2. درخواست تامین خواسته: برای جلوگیری از انتقال اموال توسط زوج< /b > پیش از صدور حکم یا ابلاغ، زوجه می تواند همزمان با دادخواست اصلی یا حتی پیش از آن، درخواست تامین خواسته را مطرح کند. در این صورت، دادگاه دستور توقیف اموال معرفی شده توسط زوجه را صادر می کند. نکته مهم این است که اگر ظرف ۱۰ روز< /b > از تاریخ صدور قرار تامین خواسته، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، قرار تامین خواسته باطل و اموال آزاد می شوند.
3. تعیین وقت رسیدگی و جلسات دادگاه: پس از ثبت دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می کند و طرفین را برای حضور در جلسات دعوت می کند. در این جلسات، اظهارات زوجین شنیده شده و مدارک بررسی می شوند. در نهایت، دادگاه حکم مقتضی را صادر می کند.
4. صدور دستور جلب زوج: یکی از مهم ترین ابزارهای دادگاه در اجرا گذاشتن مهریه< /b >، امکان صدور دستور جلب و حبس زوج است. این امکان، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه< /b > یا معادل ریالی آن وجود دارد. اگر زوج توانایی پرداخت ۱۱۰ سکه را نداشته باشد و اعسار او نیز اثبات نشود یا اقساط تعیین شده را پرداخت نکند، به درخواست زوجه می تواند جلب و حبس شود.
5. صدور دستور ممنوع الخروجی از طریق دادگاه: دادگاه نیز می تواند حکم ممنوع الخروجی زوج را صادر کند که این حکم، معمولاً تا زمان تسویه کامل مهریه یا تعیین تکلیف اعسار و تقسیط، پابرجا خواهد بود.

مزایا و معایب مطالبه مهریه از طریق دادگاه

مزایا:

• امکان جلب و حبس زوج< /b > (تا سقف ۱۱۰ سکه)، که می تواند ابزار فشار قوی تری برای وصول مهریه باشد.
• امکان درخواست تامین خواسته< /b > برای توقیف فوری اموال و جلوگیری از انتقال آن ها.
• رسیدگی به اعسار و تقسیط< /b >، که به زوج امکان می دهد مهریه را به صورت اقساطی بپردازد.
• راه حل نهایی در صورت عدم وجود مال مشخص< /b > از سوی زوج یا عدم اطلاع زوجه از دارایی ها.

معایب:

• نیاز به پرداخت هزینه دادرسی< /b > (۳.۵% مبلغ مهریه) که با توجه به مبلغ مهریه، می تواند قابل توجه باشد.
• طولانی تر بودن روند< /b > رسیدگی در مقایسه با اداره ثبت، به خصوص در صورت عدم وجود اموال مشخص.

مقایسه جدولی: اداره ثبت در برابر دادگاه

ویژگی	مطالبه از طریق اداره ثبت	مطالبه از طریق دادگاه خانواده
هزینه دادرسی< /b >	ناچیز	۳.۵% از مبلغ مهریه (ممکن است قابل اعسار باشد)
سرعت رسیدگی< /b >	بالا، به خصوص در توقیف اموال مشخص	متوسط تا طولانی (بستگی به پیچیدگی پرونده)
امکان جلب و حبس< /b >	وجود ندارد	بله، تا سقف ۱۱۰ سکه
امکان ممنوع الخروجی< /b >	بله، بدون محدودیت ۱۱۰ سکه	بله، معمولا تا تعیین تکلیف کامل مهریه
نیاز به معرفی اموال< /b >	الزامی برای توقیف مال	مفید است، اما در صورت عدم وجود مال، امکان جلب وجود دارد
رسیدگی به اعسار و تقسیط< /b >	وجود ندارد (باید به دادگاه ارجاع شود)	بله، دادگاه در این زمینه صالح است
درخواست تامین خواسته< /b >	وجود ندارد	بله، برای توقیف اموال قبل از ابلاغ

قانون جدید مهریه: بررسی دقیق محدودیت ۱۱۰ سکه

یکی از مهم ترین تحولات حقوقی در سال های اخیر، مربوط به قانون جدید مهریه< /b > و محدودیت ۱۱۰ سکه است که بسیاری از زوجین و خانواده ها را تحت تأثیر قرار داده است. این قانون، ابهامات زیادی را در اذهان عمومی ایجاد کرده و لازم است به صورت شفاف مورد بررسی قرار گیرد تا درک صحیحی از آن به دست آید.

مفهوم و تفسیر محدودیت ۱۱۰ سکه

محدودیت ۱۱۰ سکه، در واقع ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ است که بر ابزارهای اجرایی مهریه تأثیر گذاشته است. بر اساس این قانون، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی< /b > یا معادل ریالی آن، امکان جلب و حبس زوج< /b > (بازداشت) وجود دارد. این قانون برای حمایت از مردان در برابر بدهی های سنگین مهریه و جلوگیری از حبس های طولانی مدت وضع شده است.

قانون ۱۱۰ سکه به معنای کاهش ارزش مهریه یا بطلان مهریه های بالاتر نیست، بلکه صرفاً ابزارهای اجرایی مانند امکان جلب و حبس را برای مازاد بر این مقدار محدود می کند.

آیا مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باطل است؟

پاسخ به این سوال به صراحت منفی است. مهریه، هر مقدار که در سند ازدواج توافق شده باشد (مثلاً ۵۰۰ سکه یا بیشتر)، کاملاً معتبر و قانونی است و زن مالک تمام آن به شمار می رود. قانون ۱۱۰ سکه، هرگز به معنای باطل شدن یا از بین رفتن حق زن نسبت به مهریه مازاد نیست. بلکه، تفاوت در ابزارهای اجرایی< /b > و نحوه وصول مهریه< /b > برای بخش های مختلف مهریه است.

پیامدهای عملی قانون ۱۱۰ سکه

این قانون، پیامدهای عملی متفاوتی برای زوجین دارد که در ادامه به تفصیل توضیح داده می شود:

1. برای ۱۱۰ سکه اول: در صورتی که زوج توانایی پرداخت ۱۱۰ سکه اول را نداشته باشد و حکم دادگاه نیز به پرداخت آن صادر شده باشد، زن می تواند درخواست جلب و حبس زوج< /b > را تا زمان پرداخت یا اثبات اعسار وی، مطرح کند. این ابزار، فشار قابل توجهی بر زوج وارد می کند.
2. برای مازاد بر ۱۱۰ سکه: برای مهریه ای که بیش از ۱۱۰ سکه باشد (مثلاً از سکه ۱۱۱ به بعد)، امکان جلب و حبس زوج< /b > وجود ندارد. در این حالت، زوجه تنها می تواند از طریق توقیف و فروش اموال< /b > زوج، نسبت به وصول مهریه خود اقدام کند. یعنی اگر زوج مالی داشته باشد، از طریق دادگاه یا اداره ثبت می توان آن اموال را توقیف و به فروش رساند تا مهریه مازاد نیز پرداخت شود.

مثال های کاربردی: سناریوهای مختلف

برای درک بهتر، چند سناریوی عملی را در نظر می گیریم:

• سناریوی اول: مهریه ۱۰۰ سکه: اگر مهریه زنی ۱۰۰ سکه باشد و زوج از پرداخت آن خودداری کند، زن می تواند درخواست جلب و حبس او را مطرح کند تا زمانی که مهریه را پرداخت کند یا اعسار خود را اثبات نماید.
• سناریوی دوم: مهریه ۳۰۰ سکه: اگر مهریه زنی ۳۰۰ سکه باشد و زوج قادر به پرداخت آن نباشد:
  • برای ۱۱۰ سکه اول، زن می تواند درخواست جلب و حبس مرد را داشته باشد.
  • برای ۱۹۰ سکه باقی مانده (مازاد بر ۱۱۰ سکه)، زن تنها می تواند اموال و دارایی های زوج را شناسایی و به دادگاه یا اداره ثبت معرفی کند تا توقیف شده و از محل فروش آن ها، ۱۹۰ سکه دیگر را دریافت کند. اگر زوج هیچ مالی نداشته باشد، وصول این بخش از مهریه بسیار دشوار یا ناممکن خواهد شد.

این مثال ها به وضوح نشان می دهد که قانون ۱۱۰ سکه، ابزار اجرایی جلب را برای بخش خاصی از مهریه محدود کرده است، اما اصل مهریه و حق زن برای مطالبه آن به قوت خود باقی است.

نکات حقوقی و موارد خاص در به اجرا گذاشتن مهریه

قانون به اجرا گذاشتن مهریه< /b >، جزئیات و نکات حقوقی فراوانی دارد که آگاهی از آن ها می تواند به طرفین در مواجهه با این موضوع کمک شایانی کند. برخی از این نکات شامل مستثنیات دین، اعسار و تقسیط، و نحوه محاسبه مهریه وجه نقد است که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.

مستثنیات دین: اموالی که قابل توقیف نیستند

در فرآیند اجرا گذاشتن مهریه< /b > و توقیف اموال زوج، همواره این سوال مطرح می شود که آیا همه اموال مرد قابل توقیف هستند؟ پاسخ منفی است. قانون گذار برای حمایت از حداقل زندگی محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی، برخی اموال را از شمول توقیف خارج کرده است که به آن ها مستثنیات دین می گویند. ماده ۲۴ قانون محکومیت های مالی، این موارد را به شرح زیر برشمرده است:

1. منزل مسکونی: منزلی که عرفاً در شأن محکوم علیه و خانواده اش باشد و برای زندگی ضروری او و افراد تحت تکفلش لازم باشد، قابل توقیف نیست.
2. اثاثیه ضروری زندگی: وسایل و اثاثیه ای که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
3. آذوقه و مواد غذایی: آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود.
4. کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی: برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آن ها.
5. وسایل و ابزار کار: وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آن ها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
6. تلفن مورد نیاز مدیون.
7. مبلغ ودیعه اجاره: مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

این موارد از جمله اموالی هستند که حتی در صورت شناسایی و توقیف، با اعتراض زوج از توقیف آزاد خواهند شد.

اعسار و تقسیط مهریه: راه حلی برای زوجین

گاهی اوقات، زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد. در چنین شرایطی، قانون راهکاری تحت عنوان اعسار و تقسیط مهریه< /b > را پیش بینی کرده است. اعسار به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت بدهی های خود است.

• شرایط درخواست اعسار توسط زوج: زوج می تواند پس از محکومیت به پرداخت مهریه و قبل از جلب مرد برای مهریه< /b > یا حتی پس از آن، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه< /b > را به دادگاه ارائه دهد. بار اثبات اعسار بر عهده زوج است و او باید با ارائه مدارک مالی (مانند صورت اموال، گواهی از محل کار، شهادت شهود) ثابت کند که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد.
• روند تقسیط مهریه توسط دادگاه: پس از بررسی دادخواست اعسار و در صورت اثبات آن، دادگاه با توجه به توانایی مالی زوج، شغلی که دارد و تعداد افراد تحت تکفلش، اقدام به تعیین پیش قسط< /b > و اقساط< /b > ماهیانه یا دوره ای برای پرداخت مهریه می کند.
• تاثیر اعسار بر ممنوع الخروجی و جلب زوج: در صورت صدور حکم قطعی اعسار و تقسیط مهریه، و پرداخت پیش قسط و اقساط اولیه توسط زوج، امکان جلب و حبس< /b > از او سلب می شود. همچنین، زوج می تواند به استناد رأی دادگاه، تقاضای رفع ممنوع الخروجی< /b > خود را از اداره اجرای ثبت یا دادگاه مطرح کند.

مهریه وجه نقد: نحوه محاسبه به نرخ روز

یکی دیگر از مسائل مهم در اجرا گذاشتن مهریه< /b >، مربوط به مهریه هایی است که به صورت وجه نقد (پول رایج) تعیین شده اند. با توجه به تورم و کاهش ارزش پول در طول زمان، قانون گذار تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی را برای نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز< /b > پیش بینی کرده است. بر اساس این تبصره، چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد (که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد)، به زن پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.

دو نکته مهم در مورد مهریه وجه نقد< /b >:

1. ملاک تاریخ فوت زوج: اگر زوج فوت کند، صرفاً تا تاریخ فوت او مهریه به نرخ روز محاسبه می شود، نه تاریخ انحصار وراثت یا درخواست زن.
2. ملاک نرخ روز پرداخت: ملاک محاسبه، نرخ روز پرداخت< /b > مهریه توسط شوهر است، نه تاریخ اقامه دعوی یا تقدیم دادخواست توسط زن.

این محاسبات به منظور حفظ ارزش واقعی مهریه در طول زمان صورت می گیرد.

صلاحیت شورای حل اختلاف

برای مهریه هایی با ارزش کمتر از ۲۰ میلیون تومان (با توجه به نصاب های قانونی که ممکن است تغییر کند)، رسیدگی به مطالبه مهریه< /b > در صلاحیت شورای حل اختلاف< /b > است. این شوراها، فرآیند رسیدگی ساده تر و سریع تری دارند و می توانند برای پرونده های با مبالغ کمتر، راه حل مناسبی باشند. اما برای مبالغ بالاتر، دادگاه خانواده صالح به رسیدگی است.

تمکین و عدم تمکین زوجه: آیا تاثیری بر حق مهریه دارد؟

مطابق با ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک تمام مهریه می شود. این مالکیت، مستقل از تمکین< /b > یا عدم تمکین< /b > زوجه است. به عبارت دیگر، حتی اگر زن از شوهر خود تمکین نکند، حق مطالبه مهریه خود را از دست نمی دهد. تنها استثنا در این زمینه، مواردی است که زن خود مهریه را به شوهرش ببخشد یا در شرایط خاص و نادر، این حق از او سلب شود. بنابراین، عدم تمکین معمولاً تأثیری بر اصل حق مهریه< /b > ندارد، اما ممکن است در خصوص سایر حقوق زن مانند نفقه، اثرگذار باشد.

نکات کاربردی برای جلوگیری از انتقال اموال توسط زوج

یکی از نگرانی های اصلی زنان هنگام اجرا گذاشتن مهریه< /b >، احتمال انتقال اموال توسط زوج< /b > به نام دیگران برای فرار از پرداخت دین است. برای جلوگیری از این اتفاق، زوجه می تواند اقدامات زیر را انجام دهد:

• درخواست تامین خواسته: همانطور که پیشتر گفته شد، زوجه می تواند همزمان با ثبت دادخواست مطالبه مهریه< /b > یا حتی پیش از آن، درخواست تامین خواسته را مطرح کند. با صدور قرار تامین خواسته، دادگاه دستور توقیف فوری اموال زوج را صادر می کند و این امر می تواند مانع از انتقال آن ها شود.
• تحقیق و شناسایی اموال: جمع آوری اطلاعات دقیق از دارایی های زوج (ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام، حقوق و…) پیش از هر اقدامی، اهمیت زیادی دارد. این اطلاعات به دادگاه یا اداره ثبت برای شناسایی و توقیف سریع اموال کمک می کند.
• مراجعه به نهادهای مربوطه: زوجه می تواند با استعلام از مراجع ذی ربط مانند اداره ثبت اسناد (برای املاک)، راهور (برای خودرو)، بورس (برای سهام) و بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، اطلاعات دقیق تری از اموال زوج به دست آورد. این اقدامات باید با سرعت و دقت انجام شود.

نتیجه گیری و توصیه های نهایی

مسیر اجرا گذاشتن مهریه< /b >، چه از طریق اداره ثبت و چه از طریق دادگاه خانواده، مسیری است که نیازمند آگاهی، صبر و دقت فراوان است. همانطور که بیان شد، مهریه حق قانونی و شرعی زن است که به محض وقوع عقد نکاح مالک آن می شود و می تواند در هر زمان برای مطالبه مهریه< /b > خود اقدام کند. شناخت تفاوت های میان مهریه عندالمطالبه< /b > و عندالاستطاعه< /b >، آمادگی با مدارک کامل و انتخاب صحیح روش مطالبه، گام های اساسی در این راه هستند.

به یاد داشته باشید که قانون جدید مهریه< /b > و محدودیت ۱۱۰ سکه< /b >، به معنای از بین رفتن حق مهریه بیش از این مقدار نیست، بلکه صرفاً ابزارهای اجرایی (جلب و حبس) را محدود می کند و برای مازاد، تنها امکان توقیف و فروش اموال وجود دارد. همچنین، آگاهی از مستثنیات دین< /b > و امکان اعسار و تقسیط مهریه< /b > برای زوج، می تواند به مدیریت انتظارات و واقع بینی در این فرآیند کمک کند.

در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی و تغییرات مداوم در قوانین، شدیداً توصیه می شود که قبل از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص حقوق خانواده< /b > مشورت شود. یک وکیل مجرب می تواند با ارائه مشاوره های تخصصی، راهنمایی های لازم را برای گرفتن مهریه< /b > به شیوه ای صحیح و موثر ارائه دهد و از اتلاف وقت و انرژی شما جلوگیری کند. با آگاهی کامل و تصمیم گیری هوشمندانه، می توان حقوق خود را در این حوزه به بهترین شکل ممکن احقاق کرد.