معرفی شهر چابهار و روستای تیس
چابهار نگین جنوب شرقی ایران شهری بندری با جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوان است. اما سفر به چابهار تنها بازدید از این شهر نیست بلکه فرصتی برای کشف روستاهای اطراف آن نیز هست. یکی از این روستاها تیس نام دارد؛ روستایی باستانی که در نزدیکی چابهار واقع شده و گنجینه ای از تاریخ فرهنگ و زیبایی های طبیعی را در خود جای داده است. بسیاری از گردشگران چابهار را به دلیل سواحل زیبا و مراکز خرید مدرنش می شناسند در حالی که تیس با بافت سنتی آثار تاریخی و مردم خونگرمش تجربه ای متفاوت از سفر به این منطقه را ارائه می دهد. در این مطلب قصد داریم به معرفی شهر چابهار و روستای تیس بپردازیم و شما را با جاذبه های دیدنی فرهنگ و آداب ورسوم غذاهای محلی و سایر جنبه های این منطقه آشنا کنیم تا بتوانید سفری به یادماندنی را برنامه ریزی کنید.

معرفی شهر چابهار و روستای تیس
چابهار واقع در استان سیستان و بلوچستان نه تنها یک شهر بندری مهم است بلکه دروازه ای به سوی تجربه های فرهنگی و تاریخی غنی نیز به شمار می رود. این شهر با آب و هوای معتدل و موقعیت استراتژیک خود از دیرباز مورد توجه بوده است. در نزدیکی چابهار روستای تیس قرار دارد که با قدمتی چند هزار ساله یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های منطقه محسوب می شود. تیس با آثار باستانی بافت سنتی و مردم مهمان نوازش گردشگران را به سفری در دل تاریخ و فرهنگ این سرزمین دعوت می کند. سفر به چابهار و تیس فرصتی استثنایی برای آشنایی با تاریخ فرهنگ و طبیعت بکر این منطقه از ایران است.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی به روستای تیس
روستای تیس در فاصله حدود 5 کیلومتری شمال غربی شهر چابهار واقع شده است. این روستا در دهستان وشنام دری بخش مرکزی شهرستان چابهار قرار دارد. دسترسی به تیس بسیار آسان است و از طریق جاده ای آسفالته و مناسب امکان پذیر است. اگر از چابهار به سمت تیس حرکت کنید پس از طی مسافتی کوتاه به این روستای تاریخی خواهید رسید. موقعیت جغرافیایی تیس این روستا را به مکانی مناسب برای بازدید و گشت وگذار تبدیل کرده است؛ چرا که هم به شهر چابهار نزدیک است و هم از شلوغی و هیاهوی شهر دور است. این نزدیکی به چابهار امکان دسترسی آسان به امکانات رفاهی و خدماتی شهر را نیز فراهم می کند.
تاریخچه روستای تیس
تاریخچه روستای تیس به دوران باستان بازمی گردد. این روستا که در گذشته با نام «تیز» شناخته می شد در دوره هخامنشیان یکی از بنادر مهم ایران در دریای مکران بوده است. در آن زمان تیس به عنوان یک مرکز تجاری مهم نقش واسطه ای بین شرق و غرب را ایفا می کرد و کالاها از آسیای شرقی و هند از طریق این بندر به مناطق مختلف خاورمیانه آسیای میانه و قفقاز فرستاده می شدند. در سده های اولیه اسلامی نیز تیس همچنان بندری مهم و پررونق بوده است. با این حال در طول تاریخ این روستا فراز و نشیب های بسیاری را تجربه کرده و امروزه به عنوان یک روستای تاریخی با جاذبه های گردشگری فراوان شناخته می شود.
جاهای دیدنی اصلی روستای تیس
روستای تیس با قدمت تاریخی و فرهنگ غنی خود دارای جاذبه های دیدنی متعددی است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. از گورستان جن گرفته تا غارهای بان مسیتی قلعه پرتغالی ها و مسجد جامع تیس هر کدام از این آثار تاریخی و طبیعی داستانی از گذشته این روستا را روایت می کنند. بازدید از این جاذبه ها فرصتی استثنایی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ این منطقه از ایران است. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین جاهای دیدنی روستای تیس می پردازیم.
گورستان جن
گورستان جن یکی از مرموزترین و عجیب ترین جاذبه های گردشگری روستای تیس است. این گورستان که در نزدیکی تیس واقع شده دارای سنگ قبرهایی بزرگ و غیرمعمول است که در دل صخره ها حفر شده اند. به دلیل شکل و شمایل عجیب این قبرها مردم محلی معتقدند که این گورستان محل دفن اجنه بوده است. این باور باعث شده تا گورستان جن به مکانی ترسناک و پر رمز و راز تبدیل شود. بازدید از این گورستان تجربه ای متفاوت و هیجان انگیز را برای گردشگران رقم می زند.
غارهای بان مسیتی
غارهای بان مسیتی مجموعه ای از سه غار باستانی هستند که در نزدیکی روستای تیس قرار دارند. این غارها که در دل کوه حفر شده اند دارای نقاشی ها و کتیبه های باستانی هستند که قدمت آن ها به دوران پیش از اسلام بازمی گردد. غارهای بان مسیتی به دلیل معماری خاص و نقوش باستانی خود از اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی برخوردارند. بازدید از این غارها فرصتی برای آشنایی با هنر و فرهنگ مردمان باستانی این منطقه است.
قلعه پرتغالی ها
قلعه پرتغالی ها یکی از آثار تاریخی مهم روستای تیس است که یادگاری از دوران حضور پرتغالی ها در این منطقه است. این قلعه که در ساحل تیس واقع شده در گذشته به عنوان یک پایگاه نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است. امروزه قلعه پرتغالی ها به یک جاذبه گردشگری تبدیل شده و بازدیدکنندگان می توانند از بقایای این قلعه باستانی دیدن کنند و با تاریخچه آن آشنا شوند. این قلعه نمادی از تعاملات تاریخی و فرهنگی بین ایران و پرتغال است.
مسجد جامع تیس
مسجد جامع تیس یکی از قدیمی ترین مساجد استان سیستان و بلوچستان است. این مسجد که قدمت آن به دوران صدر اسلام بازمی گردد دارای معماری ساده و در عین حال زیبایی است. مسجد جامع تیس به عنوان یک مکان مذهبی مهم نقش بسزایی در زندگی مردم روستا ایفا می کند. بازدید از این مسجد فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و مذهب مردم این منطقه است. معماری این مسجد تلفیقی از سبک های معماری اسلامی و محلی است.
سایر جاذبه های تیس و اطراف
علاوه بر جاذبه های اصلی که پیش تر ذکر شد روستای تیس و اطراف آن دارای جاذبه های دیگری نیز هستند که بازدید از آن ها می تواند تجربه سفر شما را تکمیل کند. از اسکله و ساحل صخره ای تیس گرفته تا قلعه پیروز گت تلگرافخانه انگلیسی ها کوه های مریخی تالاب لیپار و منطقه حفاظت شده گاندو هر کدام از این جاذبه ها زیبایی ها و جذابیت های خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی مختصر این جاذبه ها می پردازیم.
اسکله و ساحل صخره ای تیس
اسکله و ساحل صخره ای تیس یکی از زیباترین و آرامش بخش ترین مکان های این روستا است. در این ساحل می توانید از تماشای دریای نیلگون و صخره های زیبا لذت ببرید و یا به ماهیگیری و قایق سواری بپردازید. اسکله تیس نیز مکانی مناسب برای تماشای غروب آفتاب و لذت بردن از هوای دلپذیر ساحل است. این ساحل مکانی ایده آل برای گذراندن اوقات فراغت و استراحت است.
قلعه پیروز گت و تلگرافخانه انگلیسی ها
قلعه پیروز گت یکی دیگر از آثار تاریخی روستای تیس است که قدمت آن به دوران باستان بازمی گردد. این قلعه که بر فراز تپه ای مشرف به روستا واقع شده در گذشته به عنوان یک دژ نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است. تلگرافخانه انگلیسی ها نیز یکی از بناهای تاریخی این روستا است که یادگاری از دوران حضور انگلیسی ها در این منطقه است. بازدید از این دو اثر تاریخی فرصتی برای آشنایی با تاریخچه این منطقه است.
کوه های مریخی و تالاب لیپار
کوه های مریخی یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های طبیعی اطراف چابهار است. این کوه ها که به دلیل شکل و رنگ خاص خود به کوه های مریخی معروف شده اند منظره ای منحصربه فرد و دیدنی را ایجاد کرده اند. تالاب لیپار نیز یکی دیگر از جاذبه های طبیعی این منطقه است که به دلیل وجود پلانکتون ها و جلبک های خاص در برخی از فصول سال به رنگ صورتی درمی آید. این تالاب زیستگاه پرندگان مهاجر نیز هست و مکانی مناسب برای تماشای پرندگان است.
منطقه حفاظت شده گاندو
منطقه حفاظت شده گاندو زیستگاه تمساح پوزه کوتاه ایرانی یا گاندو است. این منطقه که در نزدیکی چابهار واقع شده یکی از مهم ترین مناطق حفاظت شده ایران است. بازدید از این منطقه فرصتی برای مشاهده این گونه نادر و ارزشمند از تمساح ها است. منطقه حفاظت شده گاندو علاوه بر تمساح زیستگاه گونه های دیگری از جانوران و گیاهان نیز هست.
فرهنگ آداب ورسوم و مردم تیس
مردم روستای تیس از قوم بلوچ هستند و به زبان بلوچی صحبت می کنند. آن ها دارای فرهنگ و آداب ورسوم خاص خود هستند که ریشه در تاریخ و سنت های این منطقه دارد. مهمان نوازی یکی از مهم ترین ویژگی های مردم تیس است. آن ها با رویی گشاده از گردشگران استقبال می کنند و سعی می کنند تا بهترین خدمات را به آن ها ارائه دهند. موسیقی و رقص بلوچی از جمله هنرهای سنتی این منطقه است که در مراسم ها و جشن های مختلف اجرا می شود. لباس های محلی بلوچی نیز بسیار زیبا و رنگارنگ هستند و نمادی از فرهنگ و هویت مردم این منطقه به شمار می روند.
غذاهای محلی روستای تیس
غذاهای محلی روستای تیس بخشی از فرهنگ غنی این منطقه است. این غذاها که با استفاده از مواد اولیه محلی و ادویه های خاص تهیه می شوند دارای طعم و عطر بی نظیری هستند. از جمله غذاهای محلی معروف تیس می توان به تباهگ بت ماش کراهی و انواع غذاهای دریایی اشاره کرد. تباهگ گوشت خشک شده ای است که با ادویه های خاص طعم دار می شود. بت ماش نوعی آش است که با ماش برنج و سبزیجات تهیه می شود. کراهی نیز نوعی خوراک گوشت است که در ظرفی به نام کراهی پخته می شود. غذاهای دریایی تیس نیز بسیار متنوع و لذیذ هستند و با استفاده از ماهی های تازه صید شده از دریای عمان تهیه می شوند.
اقتصاد و مشاغل روستای تیس
اقتصاد روستای تیس بر پایه کشاورزی صیادی و گردشگری استوار است. کشاورزی در این روستا به دلیل کمبود آب با محدودیت هایی مواجه است اما مردم محلی با استفاده از روش های سنتی و نوین به کشت محصولاتی مانند خرما گندم و جو می پردازند. صیادی نیز یکی از مشاغل اصلی مردم تیس است. صیادان این روستا با استفاده از قایق های کوچک و بزرگ به صید انواع ماهی و میگو می پردازند. گردشگری نیز در سال های اخیر به یکی از منابع درآمد مهم مردم تیس تبدیل شده است. جاذبه های تاریخی و طبیعی این روستا گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند و باعث رونق کسب وکارهای محلی می شود.
راهنمای سفر به روستای تیس
سفر به روستای تیس تجربه ای متفاوت و به یادماندنی خواهد بود. برای اینکه سفری لذت بخش و بدون دغدغه داشته باشید بهتر است قبل از سفر اطلاعات کافی در مورد این روستا و منطقه اطراف آن کسب کنید. در این بخش به ارائه راهنمای سفر به روستای تیس می پردازیم و نکاتی را در مورد بهترین زمان سفر اقامت سوغاتی ها و سایر موارد مهم ذکر می کنیم.
بهترین زمان سفر
بهترین زمان سفر به روستای تیس فصل های پاییز و زمستان است. در این فصل ها هوا معتدل و مطبوع است و از گرمای طاقت فرسای تابستان خبری نیست. در فصل بهار نیز هوا نسبتاً خوب است اما ممکن است با وزش بادهای موسمی روبرو شوید. سفر به تیس در فصل تابستان به دلیل گرمای شدید هوا توصیه نمی شود.
اقامت و امکانات
برای اقامت در روستای تیس می توانید از اقامتگاه های بوم گردی و خانه های محلی استفاده کنید. این اقامتگاه ها فضایی سنتی و دلنشین را برای اقامت فراهم می کنند و به شما این امکان را می دهند تا با فرهنگ و زندگی مردم محلی از نزدیک آشنا شوید. همچنین می توانید در هتل ها و مهمان پذیرهای شهر چابهار اقامت کنید و در طول روز به بازدید از روستای تیس و سایر جاذبه های اطراف بپردازید. امکانات رفاهی و خدماتی در روستای تیس محدود است اما می توانید نیازهای ضروری خود را از فروشگاه های محلی تأمین کنید.
سوغاتی های تیس
از جمله سوغاتی های معروف روستای تیس می توان به صنایع دستی بلوچی پارچه های سوزن دوزی حصیربافی گلیم بافی و انواع ادویه های محلی اشاره کرد. این سوغاتی ها یادگاری ارزشمند از سفر به این منطقه هستند و می توانند هدیه ای مناسب برای دوستان و خانواده باشند. همچنین می توانید از محصولات کشاورزی و دریایی محلی مانند خرما ماهی و میگو نیز به عنوان سوغاتی خریداری کنید.
نکات مهم سفر
قبل از سفر به روستای تیس بهتر است نکاتی را در نظر داشته باشید. اول اینکه به دلیل گرمای هوا در فصل تابستان بهتر است در فصل های پاییز و زمستان به این منطقه سفر کنید. دوم اینکه لباس های مناسب و راحت به همراه داشته باشید. سوم اینکه به فرهنگ و آداب ورسوم مردم محلی احترام بگذارید. چهارم اینکه از خرید سوغاتی های محلی حمایت کنید تا به رونق کسب وکارهای محلی کمک کنید. و پنجم اینکه قبل از سفر اطلاعات کافی در مورد جاذبه های دیدنی و امکانات رفاهی این منطقه کسب کنید.
روستای تیس کجاست؟
روستای تیس در 5 کیلومتری شمال غربی شهر چابهار در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
چگونه به روستای تیس برویم؟
دسترسی به روستای تیس از طریق جاده آسفالته از چابهار به راحتی امکان پذیر است.
بهترین زمان سفر به روستای تیس چه وقتی است؟
بهترین زمان برای سفر به تیس فصل های پاییز و زمستان با آب و هوای معتدل است.
روستای تیس چه جاهای دیدنی دارد؟
از جمله جاذبه های دیدنی تیس می توان به گورستان جن غارهای بان مسیتی و قلعه پرتغالی ها اشاره کرد.
در روستای تیس کجا اقامت کنیم؟
برای اقامت می توانید از اقامتگاه های بوم گردی یا هتل های شهر چابهار استفاده کنید.
غذاهای محلی روستای تیس چیست؟
از غذاهای محلی تیس می توان به تباهگ بت ماش کراهی و غذاهای دریایی تازه اشاره کرد.