لاک مغسول دکتر خیراندیش: خواص، طریقه مصرف و لاغری
امروزه بسیاری از افراد به دنبال راهکارهای طبیعی و مؤثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی خود هستند. در این میان آموزههای طب سنتی ایرانی و دیدگاههای متخصصان این حوزه از جمله مشاور سلامت و حکیمانی مانند دکتر خیراندیش توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. یکی از گیاهان دارویی که در این مکتب برای اهداف مختلف بهویژه مدیریت وزن مطرح میشود “لاک مغسول” است.

اما لاک مغسول چیست؟ چگونه باید از آن استفاده کرد؟ آیا برای همه مناسب است؟ و مهمتر از همه چگونه میتوان از اصالت آن اطمینان یافت؟ هدف این محتوا در سلامتیم پاسخ به این پرسشها و ارائه اطلاعات جامع و کاربردی بر اساس اصول طب سنتی است تا شما با دیدی باز و اطلاعات کافی در صورت نیاز به سراغ این داروی گیاهی بروید.
لاک مغسول چیست؟
لاک مغسول که در منابع طب سنتی نیز به آن اشاره شده در واقع نوعی صمغ یا ماده رزینی است که در اثر فعالیت نوعی حشره بر روی برخی درختان خاص (مانند درختان خانواده افرا یا توت) تولید میشود. این ماده پس از جمعآوری طی فرآیندهای خاصی شسته و پاکسازی میشود تا برای مصارف دارویی آماده گردد.
علت نامگذاری لاک مغسول چیست؟
نام “لاک مغسول” از دو بخش تشکیل شده است: “لاک” به معنای صمغ یا ماده رزینی و “مغسول” به معنای شستهشده و پاک کرده. بنابراین لاک مغسول به سادگی به همان صمغ شسته و تصفیه شده اشاره دارد که آن را برای استفاده درمانی آماده میسازد.
نامهای رایج دیگر لاک مغسول چیست؟
این ماده در مناطق و گویشهای مختلف با نامهای دیگری نیز شناخته میشود. برخی از رایجترین نامهای دیگر لاک مغسول عبارتند از:
- دوس
- دوج
- لک نخود
- نخود لاک
خواص دارویی و کاربردهای لاک مغسول
لاک مغسول در طب سنتی به دلیل خواص متعددش مورد توجه قرار گرفته است. طبع آن عموماً گرم و خشک در نظر گرفته میشود و به همین دلیل برای درمان بیماریها و مشکلاتی که ریشه در سردی و رطوبت (بهویژه بلغم) دارند کاربرد دارد.
خواص دارویی لاک مغسول
مهمترین خواص دارویی لاک مغسول که در منابع طب سنتی ذکر شدهاند شامل موارد زیر است:
- ملین و مسهل: به دفع مواد زائد و پاکسازی دستگاه گوارش کمک میکند.
- مسهل بلغم: یکی از اصلیترین کاربردهای آن کمک به دفع خلط بلغم اضافی از بدن است که در طب سنتی یکی از علل چاقی و برخی بیماریهای سرد محسوب میشود.
- محلل اورام سرد: در تحلیل و از بین بردن ورمها و تودههایی که منشأ سردی دارند مؤثر دانسته شده است.
- مفتح سده: به باز کردن گرفتگیها و انسدادها در عروق و مجاری بدن کمک میکند.
- ضد چاقی: به واسطه تأثیرش بر دفع بلغم و بهبود عملکرد دستگاه گوارش به کاهش وزن کمک میکند.
کاربرد های لاک مغسول
با توجه به خواص دارویی ذکر شده لاک مغسول در طب سنتی برای کاربردهای مختلفی تجویز میشود که مهمترین آنها عبارتند از:
- کمک به کاهش وزن و لاغری بهویژه در افراد با مزاج بلغمی.
- درمان برخی مشکلات گوارشی ناشی از غلبه بلغم.
- کمک به تحلیل ورمها و تودههای سرد در بدن.
- گاهی برای مشکلات تنفسی که با افزایش بلغم همراه است تجویز میشود.
طریقه مصرف لاک مغسول برای لاغری
مصرف لاک مغسول برای لاغری باید تحت نظر متخصص طب سنتی صورت گیرد زیرا دوز و روش مصرف ممکن است بسته به مزاج فرد شدت چاقی و شرایط عمومی او متفاوت باشد. با این حال روشهای رایج مصرف آن معمولاً به صورت زیر است:
مقدار مشخصی از لاک مغسول (که باید توسط متخصص تعیین شود) را معمولاً به صورت پودر درآورده و با آب عرق کاسنی و شاهتره یا سایر مایعات و عرقیات گیاهی مناسب مخلوط کرده و میل میکنند. گاهی نیز آن را به صورت خیسانده و صاف کرده استفاده میکنند.
زمان مصرف اغلب صبح ناشتا یا شب قبل از خواب توصیه میشود. دوره درمان معمولاً کوتاه مدت است و مصرف طولانی مدت و بدون وقفه آن توصیه نمیشود.
لاک مغسول در طب سنتی و اسلامی
لاک مغسول جایگاه ویژهای در متون کهن طب سنتی ایرانی دارد و حکما به خواص آن برای پاکسازی بدن بهویژه از خلط بلغم اشاره کردهاند. در دیدگاه طب سنتی چاقی اغلب با غلبه خلط بلغم مرتبط است که ناشی از سردی و رطوبت بیش از حد در بدن است. لاک مغسول با طبع گرم و خشک خود و خاصیت مسهل بلغم به تعادل مزاج و دفع این خلط کمک کرده و در نتیجه میتواند در کاهش وزن مؤثر باشد.
در برخی منابع طب اسلامی نیز به داروهای گیاهی با خواص مشابه اشاره شده است اما همواره تأکید بر اعتدال و استفاده صحیح و متناسب با نیاز بدن است.
تفاوت لاک مغسول اصل و تقلبی
متأسفانه در بازار داروهای گیاهی نمونههای تقلبی یا ناخالص لاک مغسول نیز یافت میشود. تشخیص لاک مغسول اصل از تقلبی نیاز به تجربه دارد اما برخی نشانهها میتواند کمککننده باشد:
- لاک مغسول اصل معمولاً سفت شکننده و دارای ظاهری شبیه به تکههای کوچک صمغ است.
- رنگ آن معمولاً قهوهای مایل به قرمز یا تیره است.
- بوی خاص و طبیعی گیاهان دارویی را دارد و نباید بوی مواد شیمیایی یا نامطبوع بدهد.
- در هنگام خرد کردن نباید ناخالصیهای غیرعادی مانند سنگریزه یا خاک فراوان در آن دیده شود.
بهترین راه برای اطمینان از خرید لاک مغسول اصل تهیه آن از عطاریهای معتبر و شناخته شده یا فروشگاههای تخصصی داروهای گیاهی است.
عوارض و نکات احتیاطی استفاده از لاک مغسول
مانند هر داروی گیاهی دیگری لاک مغسول نیز در صورت مصرف نادرست یا بدون توجه به شرایط فردی میتواند عوارضی داشته باشد.
عوارض احتمالی
مصرف بیش از حد یا نامناسب لاک مغسول ممکن است منجر به عوارض زیر شود:
- دل پیچه و درد شکم شدید.
- اسهال شدید و مداوم.
- دهیدراسیون (کم آبی بدن).
- اختلال در تعادل الکترولیتهای بدن.
- ضعف و بیحالی.
موارد منع مصرف
استفاده از لاک مغسول در برخی شرایط و برای برخی افراد ممنوع یا نیازمند احتیاط فراوان است:
- زنان باردار و شیرده.
- کودکان.
- افراد مسن و ضعیف.
- افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده (مانند کرون و کولیت اولسراتیو).
- افراد دارای مشکلات شدید گوارشی.
- افراد دچار کمآبی شدید یا عدم تعادل الکترولیتی.
- افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند؛ در این صورت حتماً باید با پزشک یا متخصص مشورت کنند.
خرید لاک مغسول اصل
برای خرید لاک مغسول اصل توصیه میشود به مراکز معتبر عرضه گیاهان دارویی مراجعه کنید. عطاریهای قدیمی و شناخته شده یا فروشگاههای آنلاینی که دارای نماد اعتماد و سابقه خوب در ارائه محصولات باکیفیت هستند گزینههای مناسبی محسوب میشوند.
هنگام خرید به ظاهر رنگ و بوی محصول توجه کنید و در صورت امکان از فروشنده اطلاعات کاملی درباره منشأ و کیفیت آن بخواهید. قیمت لاک مغسول اصل نیز معمولاً پایینتر از حد معمول نیست.
نسخه های طب سنتی برای لاغری با مغسول
در طب سنتی نسخههای مختلفی برای استفاده از لاک مغسول در جهت لاغری وجود دارد که اغلب به صورت ترکیبی با سایر گیاهان دارویی تجویز میشوند. در اینجا به چند نمونه کلی اشاره میشود (توجه: اینها صرفاً نمونههایی از فرمولاسیونهای سنتی هستند و مصرف آنها باید با تجویز متخصص صورت گیرد):
روش اول
مقداری لاک مغسول پودر شده را با مقداری پودر زیره سیاه و انیسون مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا با آب ولرم میل میکنند. این ترکیب برای کمک به دفع بلغم و بهبود هضم در نظر گرفته میشود.
روش دوم
لاک مغسول را شب در عرق کاسنی خیسانده صبح آن را صاف کرده و مایع حاصل را ناشتا مینوشند. عرق کاسنی به تعدیل گرمی لاک مغسول و پاکسازی کبد کمک میکند.
روش سوم
ترکیبی از لاک مغسول صبر زرد (آلوئه ورا) و هلیله سیاه را پودر کرده و به میزان بسیار کم و مشخص معمولاً شبها قبل از خواب با آب میل میکنند. این ترکیب خاصیت ملین و مسهل قویتری دارد و معمولاً برای دورههای کوتاه تجویز میشود.
آیا لاک مغسول واقعا لاغر می کند؟
بر اساس اصول طب سنتی لاک مغسول با دفع بلغم اضافی و پاکسازی دستگاه گوارش میتواند به روند کاهش وزن کمک کند بهخصوص در افرادی که چاقی آنها ناشی از غلبه بلغم است. اما این اثر قطعی نیست و به رژیم غذایی و فعالیت بدنی نیز بستگی دارد.
بهترین زمان مصرف لاک مغسول چه موقع است؟
در طب سنتی معمولاً مصرف مسهلها مانند لاک مغسول صبح ناشتا یا شب قبل از خواب توصیه میشود. اما بهترین زمان مصرف باید توسط متخصص طب سنتی و با توجه به شرایط فردی شما تعیین گردد.
چه کسانی نباید از لاک مغسول استفاده کنند؟
زنان باردار و شیرده کودکان افراد مسن و ضعیف و کسانی که مشکلات گوارشی شدید بیماریهای التهابی روده کمآبی یا عدم تعادل الکترولیتی دارند نباید بدون مشورت با متخصص از لاک مغسول استفاده کنند.