آیا چین در قراردادهای انرژی با روسیه دست بالا دارد؟

به گزارش نازک نارنجی، در ماه مه ۲۰۱۴، در جریان سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به پکن، چین و روسیه قرارداد ۳۰ ساله تامین گاز به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار را امضا کردند. در آن زمان، روسیه در حال جنگ با اوکراین بود و با تحریم های اقتصادی فزاینده غرب مواجه شد. سپس، در سال ۲۰۲۲، روسیه درست قبل از آغاز عملیات نظامی در اوکراین، قرارداد ۳۰ ساله دیگری را برای تامین گاز طبیعی به چین امضا کرد.

در زمان امضای توافق اولیه ۳۰ ساله، پوتین ادعا کرد که ۸۰ میلیارد دلار زیرساخت جدید تولید و خط لوله مورد نیاز برای اجرای این قرارداد، نشان دهنده بزرگترین پروژه ساخت و ساز در جهان در چهار سال آینده خواهد بود. در حقیقت، تکمیل این پروژه بیش از ۱۰ سال به طول انجامیده است و در طول سال ها با توقفهای متعدد مواجه شد، زیرا چین نشانه هایی از تزلزل در توافق را نشان داد.

اما ماه جاری، مسیر گازی به طول ۵ هزار و ۱۱۱ کیلومتر سرانجام تکمیل شد و گاز روسیه می تواند تا پایان سال، برق شهر شانگهای را که در ۱۲ هزار کیلومتری مسکو قرار دارد، تامین کند. روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» گزارش کرد این خط لوله نشان دهنده امضایی بر تقویت روابط اقتصادی میان چین و همسایه غنی از منابعش است که هر سال برای ۱۳۰ میلیون خانوار چینی، عرضه گاز طبیعی قابل اطمینانی را فراهم می کند.

تلویزیون ملی چین گزارش کرداین خط لوله که ظاهرا بزرگترین ظرفیت تک لوله ای در جهان را دارد، سهم مهمی در بهینه سازی ساختار مصرف انرژی چین، ترویج تحول سبز و کمک به دستیابی به اهداف «کربن دوگانه» خواهد داشت. این اهداف به تعهد بلندپروازانه چین برای رسیدن به اوج انتشار کربن تا سال ۲۰۳۰ و کربن خنثی شدن تا سال ۲۰۶۰ اشاره دارد.

بخش انرژی چین و روسیه از زمانی که تحریم های غرب علیه انرژی روسیه در واکنش به آغاز جنگ در اوکراین در سال  ۲۰۲۲ اعمال شد و کرملین مجبور شد به دنبال خریداران جدید صادرات سوخت فسیلی  خود باشد، روابط نزدیک تری پیدا کرده اند. واردات گاز طبیعی چین از روسیه از طریق خط لوله، ۶۱.۷ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و به ۶.۴ میلیارد دلار رسید. بنا بر آمار اداره کل گمرک چین، صادرات نفت خام روسیه به چین نیز در همین مدت، ۲۴ درصد افزایش یافت و به سطح فعلی ۲.۱۴ میلیون بشکه در روز رسید.

این رابطه طبق مفاد قراردادهای دوگانه ۳۰ ساله روسیه با چین، در سال های آینده قوی تر هم خواهد شد. یکی از این قراردادهای جدید، غول گاز روسی گازپروم را ملزم می کند که تا سال ۲۰۲۶، سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز اضافی به شرکت ملی نفت چین عرضه کند و همچنین چندین توسعه خط لوله دیگر احداث کند. این خطوط، خطوط لوله فعلی روسیه را به بازارهای چینی دیگر متصل خواهد کرد.

زمان توافق های ۳۰ ساله چین و روسیه، این سوال را در میان کارشناسان بین المللی مطرح کرده است که آیا پکن در این توافقنامه های بزرگ مزیت دارد یا خیر. در حالی که چین به یک شریک اقتصادی مهم برای مسکو تبدیل شده، روسیه به شکل نگران کننده ای، به شدت به بازار چین متکی کرده است. به همین منوال، چین نشانه هایی از عدم تمایل به وابستگی به واردات روسیه را نشان داده و توسعه خط لوله مشابه را بر سر اختلافات قیمت، وتو کرده است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، پکن محتاطانه این مشارکت را برای حفظ دست بنا نهاده است و اکنون به وضوح نفوذ بیشتری در مذاکرات قیمت دارد. در واقع، در حالی که جنگ در اوکراین ادامه دارد و تحریم ها علیه روسیه هیچ نشانه ای از تسهیل را نشان نمی دهند، یک کارشناس بنیاد جیم تاون بیان کرد که روسیه نشانه هایی از «تبدیل شدن به یک شریک اقتصادی تابع چین به جای شریک برابر بودن» را نشان می دهد.

چین در حال حاضر گاز طبیعی روسیه را با تخفیف دریافت می کند و عرضه از طریق خط لوله تکمیل شده با «تخفیف قابل توجه» ادامه خواهد یافت.

بعلاوه، موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک ادعا می کند که نفوذ فزاینده چین بر روسیه، به معنای آن است که تلاش های روسیه برای منحرف کردن صادرات گاز به سمت شرق، پس از طلاق انرژی با اتحادیه اروپا، به دستاوردهای محدودی دست خواهد یافت و به طور بالقوه، ۱۵۰ میلیارد متر مکعب از ظرفیت تولید روسیه را برای آینده قابل پیش بینی، بی ارزش خواهد کرد.

انتهای پیام