بتن خود متراکم SCC نوعی بتن بسیار روان است که می‌تواند تحت وزن خود و بدون هیچ‌گونه ارتعاش مکانیکی درون قالب حرکت کرده و به خوبی شکل بگیرد. از این بتن در سازه‌هایی که امکان دسترسی مستقیم برای متراکم کردن بتن وجود ندارد استفاده می‌شود. بتن خود متراکم از آنجایی دارای اهمیت است که می‌تواند دوام خود را به خوبی حفظ کند. بتنی که جدا می‌شود مقاومت خود را از دست می‌دهد و باعث ایجاد نواحی لانه زنبوری در کنار قالب می‌شود. مخلوط SCC دارای طراحی خوبی است و جدا نمی‌شود؛ از سوی دیگر این بتن دارای قابلیت تغییر شکل بالا و پایداری عالی است. در این مقاله در مورد کاربردها و خواص بتن خود متراکم، مزایا و معایب بتن خود متراکم صحبت می‌کنیم.
خواص بتن خود متراکم
این بتن از خواص بسیاری مانند عایق بودن در مقابل گرما، سرما، صدا، مقاومت در برابر یخ‌زدگی و… بهره‌مند است. به همین دلیل در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و برای بسیاری حائز است. در ادامه به شرح هرکدام از آنها می‌پردازیم.
عامل اقتصادی
بتن خود متراکم با داشتن وزنی سبک و مقاومت مطلوب مخارج ساختمان را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد؛ زیرا با استفاده از این بتن وزن اسکلت فلزی ساختمان، دیواره‌ها و سقف کاهش می‌یابد. البته نیز قابل انکار نیست. با توجه به خواص گفته شده و با سبک‌تر شدن ساختمان، نیروی زلزله خسارت کمتری را متوجه این ساختمان می‌کند.
عایق بودن در مقابل گرما، سرما و صدا
این بتن به علت داشتن وزن پایین یک عایق موثر در برابر گرما، سرما و صدا به حساب می‌آید. ضریب انتقال حرارتی بتن خود متراکم می‌تواند تا کمتر از 0.5 W/m.K باشد؛ این در حالی است که ضریب هدایت حرارتی بتن معمولی بین 0.7 تا 1.3 و برخی موارد تا 1.7 W/m.K برآورد می‌شود. در نتیجه استفاده از این بتن‌ها سبب صرفه‌جویی در استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی می‌شود. از سوی دیگر بتن خود متراکم عایق مناسبی جهت صدا با ضریب زیاد جذب به حساب می‌آید. بنابراین از این محصول می‌توان به عنوان فاکتور رفاهی برای جلوگیری از ورود صدا‌های اضافی استفاده کرد.
مقاومت در برابر یخ زدگی و فرسایش ناشی از آن و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت و آب
برخی از انواع این بتن نظیر فوم بتن در لایه‌های سطحی خود تخلخل‌های فراوانی دارند. در نتیجه درز‌های کمتری در سطح ایجاد می‌شوند و اگر فوم بتن در ضخامت مناسب مورد استفاده قرار گیرد؛ مقاومت خوبی در برابر باران و رطوبت از خود نشان می‌دهند. امروزه پس از آب، بتن پر مصرف ترین ماده‌ای است که توسط بشر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به رونق گرفتن ساخت و ساز در ایران، صنعت بتن جز صنایع مهم کشور شناخته می‌شود. البته توجه داشته باشید هر چه بتن شما کیفیت بالایی داشته باشد؛ نباید آب بندی بتن را فراموش کنید. آب بندی موجب افزایش کیفیت سازه‌ی شما می‌شود.
کاربردهای بتن خود متراکم
بتن خود متراکم مثل فونداسیون پیش ساخته تهران در هر پروژه‌ای استفاده نمی‌شود. این بتن معمولا در ساخت سازه‌های بتنی معماری-هنری که نیازمند ظرافت خاصی هستند؛ مورد استفاده قرار می‌گیرند. از دیگر کاربردهای این بتن ساخت پل‌هایی با دهانه‌های بزرگ، آسمان خراش، تونل‌های شهری و در ساخت لوله‌های انتقال آب؛ از آنجایی که اجرای این پروژه‌ها به دلیل سخت بودن حفظ کیفیت و تراکم بتن معمولی در مسافت زیاد ممکن نیست از بتن خود متراکم استفاده می‌کنیم. موارد دیگر کاربردهای این بتن به شرح زیر هستند.
- بتن‌ریزی در سازه‌های زیرآبی
- ساخت ساختمان‌های بلند و برج‌ها
- انجام بتن‌ریزی بلوک‌های بتنی
- ساخت ستون‌های بتن‌ریزی شده با پمپ
- انجام بتن‌ریزی کف‌ها و سطوح افقی
- ساخت ستون‌ها و دیوارهای بلند با میلگردهای متراکم
مزایای بتن خود متراکم
بتن خود متراکم از مزیت‌های متعددی بهره‌مند است. از جمله این مزایا می‌توانیم به عواملی همچون قابلیت جاری شدن بتن در میان میلگردهای متراکم و قالب‌هایی با شکل پیچیده، کاهش هزینه‌های پروژه به دلیل بی نیازی به ویبره کردن بتن، دوام و بهبود خواص بتن به دلیل همگن بودن اشاره کنیم. جهت اطلاع از قیمت دیوار بتنی پیش ساخته سبک و قیمت انکر بولت از همپادکل مشاوره بگیرید.
هر چند این بتن از مزایای متعددی برخوردار است اما معایبی هم دارد. البته می‌توان با انتخاب مناسب مصالح، مواد و طرح مخلوط معایب را به حداقل رساند. برای معایب این ماده می‌توان به مواردی مانند افزایش هزینه قالب‌ها، نیازمندی به افراد ماهر و متخصص در هنگام انتخاب مصالح و طرح مخلوط، افزایش ریسک، افزایش الزامات کنترل کیفیت و احتمال تغییرات عمده در خواص بتن تازه و سخت شده به دلیل کوچک‌ترین تغییر در نوع و مقدار مواد مصرفی اشاره کرد.
عوامل مؤثر بر بتن خود متراکم
عواملی هستند که تراکم و استحکام بتن خود متراکم را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ برای مثال در آب و هوای گرم سرعت تبخیر آب بیشتر شده در نتیجه تراکم بتن کم می‌شود؛ البته افزودن آب به بتن خود متراکم ممکن است مشکلات پایداری ایجاد کند. مسافت‌های طولانی که جریان‌پذیری بتن خود متراکم را کاهش می‌دهند و تاخیر در هنگام بتن‌ریزی می‌تواند بر عملکرد طراحی مخلوط بتن تأثیر گذار باشد.
ملاحضات خاص بتن خود متراکم
بتن خود متراکم به دلیل مزایا‌یی که دارد زمان ساخت سازه شما را کاهش می‌دهد. با این حال رعایت برخی از نکات مانند اینکه قالب باید طوری باشد که فشار بتن سیال را بیشتر از بتن معمولی تحمل کند، بتن مستحکم ممکن است مجبور باشد در اسانسورهایی با عناصر بلندتر قرار گیرد، تولید SCC نیاز به تجربه و مراقبت بیشتری نسبت به بتن ارتعاشی معمولی دارد خالی از لطف نیست.
بتن خود متراکم SCC نوعی بتن بسیار روان است که می‌تواند تحت وزن خود و بدون هیچ‌گونه ارتعاش مکانیکی درون قالب حرکت کرده و به خوبی شکل بگیرد. این ماده از آنجایی دارای اهمیت است که می‌تواند دوام خود را به خوبی حفظ کند و همچنین در ساخت سازه‌هایی که نیاز به ظرافت دارند، پل‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این بتن عایق مناسبی در برابر سرما، گرما و صدا به حساب می‌آید. با همه این‌ها بازهم استفاده از میلگرد امری اجتناب ناپذیر است. برای معایب این ماده می‌توان به مواردی مانند افزایش هزینه قالب‌ها، افزایش ریسک و… اشاره کرد. اگر شما نیز تجرب استفاده از بتن خود متراکم را دارید با ما در میان بگذارید.
ویژگی‌های بتن خودمتراکم
شروع تست L اتمام تست L شروع تست U اتمام تست U
خواص بتن تازه در بتن‌های خودمتراکم از حساسیت بیشتری نسبت به انواع دیگر برخوردار است زیرا مزایای این بتن غالباً از خواص آن در حالت تازه ناشی می‌گردد و به همین دلیل نیز آزمایش‌های خاصی برای ارزیابی رفتار بتن خودمتراکم تازه بکار گرفته می‌شود. بتن خودمتراکم در حالت تازه عموماً با سه ویژگی زیر شناخته می‌شود:
- قابلیت پرکردن
- قابلیت عبور
- مقاومت در برابر جداشدگی (پایداری)
باید توجه داشت که یک مخلوط بتن فقط هنگامی می‌تواند در طبقه‌بندی بتن خودمتراکم قرار گیرد که الزامات مربوط به هر سه ویژگی را دارا باشد. به عبارت دیگر این سه ویژگی کارایی بتن خودمتراکم را توصیف می‌کند. طبق تعریف، کارایی بتن نشانگر سهولت اختلاط، جای‌دهی، تراکم و بتن تازه است. این ویژگی در بتن خودمتراکم توسط آزمایش‌های ویژه‌ای مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
قابلیت پرکردن (جریان در حالت آزاد) توانایی بتن خودمتراکم برای جریان و پرکردن همهٔ فضاهای داخل قالب، تحت وزن خود را نشان می‌دهد. این ویژگی هنگام انتخاب روش بتن ریزی و نیز تعیین فاصلهٔ مجاز بین نقاط بتن ریزی اهمیت خاصی می‌یابد. قابلیت عبور (جریان در حالت محبوس) به توانایی بتن برای عبور از موانع مختلف و فضاهای باریک در قالب، بدون وقوع انسداد جریان (اصطلاحاً بلوکه شدن) اشاره دارد.