نان‌های سبوس‌دار یا نان تیره که با آرد کامل تهیه می‌شوند، نسبت به نان تهیه شده با آرد سفید به مراتب ارزش غذایی بالاتری دارند. فواید نان سبوس‌دار آن‌قدر زیاد است که مصرف روزانه آنها مقداری از نیاز روزانه بدن به املاح، کربوهیدرات، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را تأمین می‌کند.به طور کلی نان به عنوان کالایی اساسی و ضروری دارای اهمیت ویژه‌ای بر سر سفره خانواده‌ها است. یک نان خوب ظاهری سالم، کاملاً برشته و پخته شده دارد و در سطح آن سوختگی مشاهده نمی‌شود و نیز طعم، مزه و بوی خوشایند دارد.
یک نان خوب دارای بافتی نرم و یکنواختی است و قابلیت برش‌پذیری مطلوب دارد. اغلب مردم فکر می‌کنند که نان سفید و رنگ روشن در نان‌های سنتی نشانه مرغوبیت نان است، در صورتی که این طور نیست. رنگ روشن نان نشانه نبودن سبوس و پایین بودن ارزش غذایی آن است. در مطلب قبل درباره اینکه سبوس و نان سبوس‌دار چیست؟ صحبت کردیم. در ادامه برای آشنایی بیشتر با این نان و اینکه ببینیم ارزش غذایی، مضرات و فواید نان سبوس‌دار چیست؟ با همراه باشید.
قیمت دستگاه پخت نان لواش
قیمت ماشین پخت نان لواش بسته به نوع، ظرفیت، برند و کیفیت ساخت آن متفاوت است. به طور کلی، قیمت دستگاه های پخت نان لواش نیمه اتوماتیک از ۱۰۰ میلیون تومان شروع می شود و تا ۵۰۰ میلیون تومان نیز می رسد. قیمت دستگاه نانوایی تمام اتوماتیک نیز از ۲۰۰ میلیون تومان شروع می شود و تا ۱ میلیارد تومان نیز می رسد.
ارزش غذایی نان سبوس‌دار
استفاده از آرد سبوس‌دار در پخت نان ارزش غذایی آن را بسیار افزایش می‌دهد و می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌ها نیز جلوگیری کند.
نان سبوس‌دار سرشار از املاح معدنی مانند آهن، منیزیم، سیلیسیم، کلسیم و فسفر بوده و انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین‌های گروه B را داراست. نتایج تحقیقات پژوهشگران نشان داده، از ۴۴ ماده مورد نیـاز بـدن ۴۰ مـورد آن در نـان کامل و سبوس‌دار وجود دارد. اصلی‌ترین عامل خطر زا برای سلامتی مردم، نحوه تغذیه و مواد غذایی مورد استفاده آنها است. توجه به نوع تغذیه و شیوه زندگی می‌تواند، از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری نماید. استفاده از نان سبوس‌دار یکی از نکات تغذیه‌ای مهم در بین خانواده‌هاست.
سبوس، پوسته‌ی بیرونی غلات را تشکیل می‌دهد و آن قسمت از غلات است که دائماً در معرض آفتاب بوده و از اشعه نور خورشید استفاده می‌کند. این قسمت از غلات، دارای مقادیر زیادی از ویتامین‌هاست و فواید نان سبوس‌دار به همین علت زیاد است. به طور کلی تمام قسمت‌های فعال و زنده غلات در پوست آن جمع شده است. سبوس منبع بسیار خوبی از فیبر، املاح و همچنین پتاسیم ، منگنز ، منیزیم ، سلنیوم ، فسفر ، آهن و روی و ویتامین‌هایی مانند ، نیاسین ، ریبوفلاوین، ، تیامین ، فولات است.
سبوس غنی‌ترین منبع غذایی فیبر محسوب می‌شود. این فیبر بیشتر از نوع مواد سلولزی و همی سلولزی است. فیبرهای گیاهی به دو نوع محلول و نامحلول تقسیم می‌شوند. سبوس گندم جزء فیبرهای غذایی نامحلول است که در جلوگیری از یبوست و سایر بیماری‌های روده بزرگ تأثیر زیادی دارند.
خواص نان سبوس‌دار
برخی از مهم‌ترین فواید نان سبوس‌دار و مزایای مصرف آن به شرح زیر است:
سلامت چشم‌ها
یکی از فواید نان سبوس‌دار که بسیار هم مهم است، مفید بودن آن برای سلامت چشم‌هاست. چون سبوس دارای ویتامین‌هایی از قبیل نیاسین و روی در سبوس بوده و به افزایش سطح سلامت عمومی چشم کمک می‌کند. همچنین باعث پایین آمدن ریسک بیماری دژنراسیون ماکولا که با بالا رفتن سن، علت اصلی از بین رفتن بینایی در اشخاص بالای ۶۰ سال می‌باشد، خواهد شد.
فواید نان سبوس‌دار در کاهش وزن
یکی دیگر از مزیت‌های مصرف نان سبوس‌دار کمک به کم کردن وزن است. چرا که سبوس موجود در این نان باعث سیری در فرد می‌شود. در واقع غلات سبوس‌دار بیشتر در دستگاه گوارش مانده و آب را جذب می‌کنند که این امر باعث می‌شود فرد مدت زمان بیشتری احساس سیری کند.
همچنین غلات موجود در آن وضعیت دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد که به همین دلایل این نان برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند، بسیار مناسب است.
کمک به رشد و سلامت کودکان
نان سبوس‌دار به عنوان یک منبع سرشار از آهن و املاح معدنی و اسیدفولیک شناخته می‌شود. سبوس این نوع نان‌ها حاوی ویتامین‌های ضروری برای رشد کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان داده یکی از مهم‌ترین خواص نان سبوس‌دار برای کودکان کمک به بهبود رشد، افزایش هوش و رفتار خوب در کودکان است.
فواید نان سبوس‌دار در دیابت و فشار خون
از دیگر فواید نان سبوس‌دار می‌توان تأثیر مثبت آن در دیابت و فشارخون است. سبوس برای افرادی که بیماری دیابت دارند و با مشکل فشار خون دست و پنجه نرم می‌کنند مفید است.
این نان غذایی مفید برای مبتلایان به فشارخون بالا است و با مصرف سبوس جذب قند را کاهش داده و ابتلا به زمینه دیابت را کمتر کند.
سلامت دستگاه گوارش
مصرف نان سبوس‌دار به به بهبود اوضاع دستگاه گوارش کمک کرده و برای درمان بیماری‌هایی مانند ورم معده و روده نقش مهمی را ایفا می‌کند. از دیگر فواید آن این است که می‌تواند در درمان بیماری پولیپ روده یا کولن روده مؤثر باشد. همچنین نان سبوس‌دار به دلیل داشتن منیزیم باعث تقویت ماهیچه‌های روده می‌شود.
کاهش کلسترول
همچنین از فواید بی‌نظیر آن می‌توان به کاهش کلسترول خون اشاره کرد. مصرف این نان باعث کاهش جذب کلسترول خون و در نتیجه کاهش چربی خون شده و به طور غیر مستقیم از بروز بیماری قلبی و عروقی جلوگیری کرده و موجب مهار سکته‌های قلبی خواهد شد.
حفظ سلامت دندان‌ها
نان سبوس‌دار سرشار از سیلین بوده که مصرف این ماده باعث استحکام و افزایش سلامت دندان‌ها و استخوان‌ها می‌شود.
درمان و جلوگیری از یبوست
سبوس یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان طبیعی یبوست به حساب می‌آید. جلوگیری از یبوست نیز از بروز هموروئید، التهاب دیورتیکول (کیسه‌ای مدور به اشکال و اندازه‌های مختـلف است که در جـدار داخـلی روده ایـجـاد می‌شود)، سرطان کولون، شقاق، فیستول و عفونت‌های دستگاه گوارش پیشگیری می‌کند.
سبوس چیست؟
طلای گیاهی اصطلاحی است که به سبوس داده شده است. در واقع سبوس همان پوسته گندم می باشد، که خارجی ترین لایه گندم بوده و دارای ویتامین B، ویتامین E، پانتوتنیک اسید، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، روی، مس، منگنز و سلنیوم است و به همین دلیل نیز ارزش غذایی خیلی بالایی دارد. مصرف کردن این ماده گیاهی می تواند بسیاری از نیاز های غذایی انسان را تامین کند، به همین دلیل از آن به شکل آرد تیره در پخت نان سبوس دار استفاده می شود.
سبوس علاوه بر گندم در پوسته جو و برنج نیز وجود دارد که خواص آن تقریبا در همه این محصولات به یک شکل است، ولی میزان ترکیبات آن مثل فیبر و کربوهیدرات در هر یک از آن ها متفاوت می باشد؛ که در نتیجه نان فراوری شده از طریق جو و گندم نیز تفاوت عمده ای پیدا می کنند. در قسمت های بعد فرق نان جو و سبوس دار را بیشتر خدمت شما توضیح خواهیم داد.
خواص و ارزش غذایی سبوس
خواص خیلی زیاد و متعددی برای سبوس ذکر شده است که از جمله آنها می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دارای خواص دارویی جهت جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، سرطان روده و کم خونی می باشد.
- برای تنظیم سیستم گوارشی و رفع یبوست بسیار مفید است و هیچ ماده ای با آن برابری نمی کند.
- به دلیل دارا بودن فیبر بالا برای تنظیم و کاهش وزن بسیار پرکاربرد است.
- ویتامین E که در سبوس وجود دارد باعث می شود تا از ریزش مو جلوگیری شود.
- برای شادابی و طراوت پوست بسیار مفید است، به طوری که از آن به عنوان ماسک صورت نیز استفاده می شود.
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد یکی از پرکاربردترین خواص سبوس در کاهش قند خون است، به همین دلیل اکثرا پزشکان به بیماران خود توصیه می کنند که از نان سبوس دار در رژیم غذایی خود استفاده کنند. هرچند به دلیل وجود فیبر بالا در جو استفاده از نان جو نیز در این موارد برای بیماران دیابتی توصیه می شود.
از آن جایی که فرق نان جو و سبوس دار در میزان فیبر موجود در آن هاست، به نظر میرسد مصرف نان جو به دلیل وجود فیبر بالاتر در آن برای این بیماران گزینه مناسب تری باشد ولی از نان سبوس گندم نیز نمی توان غافل شد.
مورد بعدی که باید به آن توجه داشته باشید این است که استفاده از دستگاه مناسب جهت پخت نان می تواند بر خواص و ارزش غذایی نان اثر گذاشته و کیفیت آن را افزایش یا کاهش دهد. شرکت صدرا پخت آذربایجان یکی از شرکت های تخصصی در تولید انواع دستگاه های نانوایی همچون ، و می باشد که با عرضه دستگاه های مدرن و پیشرفته کیفیت نان شما را تضمین می کند. در صورتی که علاقمند به هستید، جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با این شرکت تماس بگیرید.
ترکیب و ساختار نان سبوس دار
در ترکیب نان های سبوس دار منیزیم، روی، آهن و کلسیم از جمله موادی هستند که یافت می شوند. همه ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیباتی که در قسمت قبل برای سبوس اشاره کردیم نیز در این نوع نان موجود می باشند. ممکن است که به دلیل قرار گرفتن سبوس در حرارت موقع پخت نان بعضی از این ویتامین ها و مواد معدنی از خواصشان کاسته شود ولی با این حال از بین نمی روند و موقع مصرف سبوس به شکل نان جذب بدن می شوند.
تفاوت نان سبوس دار با نان ساده
ترکیبات نان فراوری شده با سبوس تقریبا شبیه نان سفید یا همان نان ساده است، فقط تنها تفاوتی که وجود دارد استفاده از آرد تیره در نان های سبوس دار می باشد، که باعث ایجاد تفاوتی جزئی در این نوع نان می شود. این تفاوت باعث شده تا نانی که دارای ترکیب سبوس است رنگ تیره تری به خود بگیرد و مزه آن نیز نسبت به نان سفید کمی متفاوت شود.
مهم ترین علت استفاده از نان های سبوس دار خواص مفید آن برای بدن انسان می باشد. به دلیل وجود اسید فولیک و آهن در این نوع نان استفاده از آن می تواند روند رشد را در کودکان تسریع کرده و همچنین مواد معدنی و ویتامین های لازم برای آن ها را تامین کند.
پزشکان اعتقاد دارند که استفاده کردن از این نان نسبت به نان معمولی مزیت های زیادی دارد، ولی به دلیل خوش طعم بودن و جا افتادن نان سفید در بین مردم اکثر افراد نان سبوس دار را در برنامه غذایی خود قرار نمی دهند.
چه کسانی بهتر است از نان سبوس دار استفاده کنند؟
اول از همه کسانی که به سلامت خود اهمیت می دهند و به دنبال مواد غذایی سالم و مغذی هستند بهتر است به جای نان سفید معمولی از نان سبوس دار استفاده کنند.
قند بالای موجود در نان معمولی موجب شده بسیاری از پزشکان بیماران خود را از مصرف چنین نان هایی منع کنند در نتیجه بیمارانی که دیابت و یا قند خون دارند نیز با استفاده از نان های سبوس دار می توانند از مزایای آن بهره مند شوند.