نتانیاهو در محاصره ژنرال‌ها و نگران از شورش در کابینه
یک رسانه انگلیسی با اشاره به چالش‌های داخلی و بین‌المللی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی پس از وقوع جنگ غزه در نتیجه «عملیات طوفان الاقصی» در ۷ اکتبر، نوشت او در حال به کار بستن تدابیری برای تعیین آینده سیاسی خود و ماندن در قدرت است.
به گزارش نازک نارنجی، «بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر مستاصل اسرائیل با وجود کنار کشیدن متحدانش، غوغا در کابینه جنگ و پابرجا بودن تهدید حماس، در حال به کار بردن تدابیری برای تضمین آینده و میراث سیاسی خود است».
روزنامه انگلیسی تایمز با این مقدمه درباره چالش‌هایی که نتانیاهو به ویژه پس از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر توسط جنبش مقاومت فلسطین با آن مواجه است، در گزارشی نوشت: «کابینه اسرائیل با تمام اعضای آن روز یکشنبه جلسه‌ای تشکیل داد و یکی از موضوعات در دستور کار آن نام‌گذاری جنگی بود که بیش از ۱۱ هفته است آن را پیش میبرد. این دومین اقدام نتانیاهو در این زمینه است. در اولین هفته، نخست‌وزیر اسرائیل به دلایلی که تنها برای خودش معلوم بود، آن را “جنگ شمشیرهای آهنین” نامید. از این نام در بیانیه‌های رسمی استفاده شد اما در میان عموم مردم رایج نشد. حتی وزرای نتانیاهو و افسران ارتش اسرائیل نیز به ندرت از آن استفاده کردند. این بار، نتانیاهو نام “جنگ پیدایش” را ترجیح داده است!»
جایگاه متزلزل نتانیاهو
تایمز نوشت نام‌گذاری جنگ‌ها توسط سیاستمداران کار بیهوده‌ای است. نتانیاهو که فرزند یک مورخ است باید بداند که جنگ‌ها در گذر زمان و از طریق فرهنگ عمومی، رسانه‌ها و در نهایت، قضاوت تاریخ، نام‌گذاری می‌شوند اما به دلیل اهداف سیاسی خود نگران تعیین روایت رخدادهای غزه است و «جنگ پیدایش» اتفاقی حماسی را بدون ارتباط پیدا کردن به هرگونه پیش‌زمینه‌ای رقم می‌زند. «این بخشی از تلاش‌های او برای متقاعد کردن افکار عمومی پذیرفتن این است که حمله غافلگیرانه حماس هیچ ارتباطی به سیاست‌های او و مدیریت امور اسرائیل توسط او در سال‌های متمادی نخست‌وزیری‌اش پیش از وقوع این حمله ندارد».
تاکنون، این تلاش‌ها شکست خورده است. تقریبا در تمامی نظرسنجی‌هایی که از زمان آغاز جنگ انجام شده است، اکثریت ساکنان سرزمین‌های اشغالی پاسخ داده‌اند که نتانیاهو را مسئول می‌دانند و معتقدند باید فورا یا به محض پایان یافتن جنگ استعفا دهد. شمار عمده‌ای از ساکنان نیز خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام هستند.
طبق نتایج بیشتر نظرسنجی‌هایی که انجام شده است، اگر انتخابات امروز برگزار شود، حزب لیکود به ریاست نتانیاهو حدود نیمی از رای‌هایی را که یک سال پیش کسب کرده بود از دست می‌دهد و «بنی گانتس» وزیر جنگ پیشین که به کابینه جنگ تشکیل‌یافته در روزهای آغازین جنگ ملحق شده بود، به راحتی در انتخابات پیروز و نخست‌وزیر بعدی خواهد شد.
چند صفحه شطرنج در مقابل نتانیاهو
در ادامه گزارش این رسانه انگلیسی آمده است: «نتانیاهو دنبال‌کننده سرسخت نتایج نظرسنجی‌هاست و می‌داند برای ماندن در قدرت چه قله‌ای را باید فتح کند. اگرچه، او پس از استیلا بر سیاست اسرائیل به مدت ربع قرن، برنامه‌ای برای استعفا کردن ندارد. او معتقد است دوباره می‌تواند پیروز شود. نتانیاهو مانند شطرنج‌بازی که هم‌زمان، روی چند صفحه شطرنج چند بازی را پیش میبرد، در حال پیش بردن کارزارهای متعددی در میدان‌های جنگ متعدد است که غزه تنها یکی از آن‌ها به حساب می‌آید».
او حتی پیش از آغاز این جنگ نیز در شرایط سیاسی دشواری به سر میبرد. به دلیل اتهامات فساد و پرونده‌های علیه او که در آن با محکومیت ۱۰ سال زندان مواجه است، احزاب میانه‌رو در کنست از پیوستن به ائتلاف تحت رهبری او خودداری کردند. نتانیاهو در ژوئن سال ۲۰۲۱ جایگاه خود در قدرت را از دست داد و یک سال و نیم در اپوزیسیون بود تا این که در پایان ۲۰۲۲ و در پنجمین انتخابات رژیم صهیونیستی در مدت چهار سال، دوباره به قدرت بازگشت.
نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به‌رغم آنکه بالاخره توانست ائتلاف راست‌گرایی با احزاب مذهبی تندرو تشکیل دهد، برای کنترل کابینه جدید خود با کشمکش‌هایی مواجه بوده و از محبوبیت مردمی نیز برخوردار نبوده است. در طول سال، ساکنان شهرهای مختلف علیه «اصلاحات قضایی» بحث‌برانگیز دولت او اعراض کرده بودند که به دنبال تضعیف استقلال دادگاه عالی بود.
بی‌بی نگران شورش در کابینه
تایمز همچنین نوشت نتانیاهو حالا ریاست کابینه جنگ را بر عهده دارد که افراد زیادی در آن هستند. افزون بر گانتس، این گروه شامل «یوآو گالانت» وزیر جنگ فعلی و از اعضای حزب لیکود است که از ماه مارس و پس از انتقاد از برنامه‌های بحث‌برانگیز نتانیاهو برای انجام اصلاحات در نظام قضایی، توسط رئیس این حزب طرد شده بود. همچنین «گادی آیزنکوت» نیز در این کابینه حضور دارد که یکی از متحدان سیاسی گانتس است. این سه نفر، پیشتر، از افسران ارشد ارتش بوده‌اند، برخلاف نتانیاهو که تنها به درجه سروانی رسیده بود. تنها متحد او در کابینه، «ران دِرمر» هیچ تجربه نظامی ندارد».
یکی از مقام های ارشد رژیم صهیونیستی در این‌باره می‌گوید: «بیشتر تصمیم‌ها در کابینه جنگ توسط سه ژنرال پیشین اتخاذ می‌شود و نتانیاهو منتظر می‌ماند ببیند باد از کدام جهت می‌وزد تا با آن همراه شود. او در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های نظامی روزانه دخیل نیست و پیش از رضایت دادن به تصمیم‌های بزرگ‌تر باید به خوبی متقاعد شود».
البته این به معنای پرمشغله بودن نتانیاهو نیست. او ساعاتی طولانی را در این جنگ به برگزاری جلسات با مشاوران سیاسی و روزنامه‌نگاران موافق حکومت و گرفتن عکس یادگاری با رهبران و افراد مشهوری مانند «ایلان ماسک» سپری کرده است. افزون بر این، او دیدارهای هماهنگ‌شده‌ای نیز با سربازان وظیفه و هم با سربازان ذخیره در میدان انجام داده است.
با این وجود هم در اوایل جنگ، مواقعی بود که سربازان، نخست‌وزیر را به باد طعنه گرفته و خواستار استعفای او شده بودند. یکی از اعضای کنست نیز می‌گوید «بی‌بی سخت مشغول گفت‌وگو با اعضای هیأت قانون‌گذاری است تا اطمینان بیابد که کسی در حال برنامه‌ریزی برای شورش نیست.»
کابینه نتانیاهو در هفته‌های آتی باید تصمیماتی را اتخاذ کند که آینده جنگ و پیامدهای آن را مشخص خواهد کرد. نتانیاهو این تصمیم‌ها را به تنهایی اتخاذ نخواهد کرد اما از آن‌جا که پیامدهایی خواهند داشت، او هم سخت در آن دخیل خواهد بود.
این مطلب با ادعاهایی درباره وضعیت میدان در غزه می‌افزاید: «فوری‌ترین تصمیم مشخص کردن زمان کاهش تدریجی حمله زمینی در غزه است. در حالی که انتظار نمی‌رود دولت اسرائیل با یک آتش‌بس موافقت کند، این جنگ، حالا شکل جدیدی به خود گرفته است».
تایمز نوشت حماس به عنوان یک قدرت نظامی، شکست نخورده است؛ هزاران نفر از رزمندگان آن هنوز در تونل‌ها هستند و ارتش رژیم صهیونیستی بر این باور است که «ریشه‌کن کردن» حماس چند ماه دیگر زمان میبرد اما این کارزار متحرک‌تری خواهد بود که درآن یگان‌های کوچک‌تری نسبت به کل لشکرهایی که فعلا در میدان حضور دارند، اعزام خواهند شد.
یک تصمیم مهم دیگر نیز موافقت با آتش‌بس موقت دیگری با حماس به منظور انجام شدن توافقی برای آزادی اسرا خواهد بود. بیش از ۱۲۰ نفر هنوز در غزه در اسارت به سر می‌برند. حماس شرط آتش‌بس کامل را برای مذاکرات درباره آزادی اسرا تعیین کرده است. اگرچه آتش‌بس پیشین که یک هفته دوام یافت و ۱۱۰ اسیر توسط حماس آزاد شدند، توسط تل‌آویو اقدامی «موفقیت‌آمیز» تلقی می‌شود اما کابینه جنگ در ابتدا، بر سر این که آیا باید به حماس فرصتی برای نفس کشیدن داد، اختلاف داشته‌اند و نتانیاهو دودل بود و نظر قطعی نداد.
یکی از مقامات امنیتی که به کابینه جنگ مشاوره می‌دهد، در این باره می‌گوید «اگر نتانیاهو دودل نبود، توافق اسرا، هفته‌ها زودتر انجام می‌شد. فرصت ارزشمندی از دست رفت».
کابینه رژیم صهیونیستی همچنین باید درباره اجازه‌دادن به کمک‌رسانی‌های بیشتر به جمعیت بیش از ۲ میلیون نفری غزه تصمیم بگیرد که بیشتر آن‌ها بر اثر این جنگ آواره شده‌اند. هرگونه تصمیمی دراین باره، با وجود تلاش شرکای راست‌گرای نتانیاهو برای متعهد نگه داشتن او نسبت به سخنان گزافش در آغاز این درگیری‌ها مبنی بر ممانعت از ارسال هرگونه کمکی به غزه، باعث ایجاد دودستگی در میان اعضای کابینه خواهد شد. اگرچه، نتانیاهو از سوی دولت آمریکا، متحد اصلی خود نیز تحت فشار زیادی برای انجام دادن اقدامات بیشتر در زمینه کمک به جمعیت غزه قرار دارد.
رأی شامگاه شنبه در شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه‌ای که خواستار «وقفه‌های فوری و طولانی بشردوستانه در جنگ و ایجاد گذرگاه‌هایی در نوار غزه به مدت کافی برای امکان کمک‌رسانی بشردوستانه کامل، سریع، ایمن و بدون مانع» شده است، بر این ماجرا می‌افزاید. آمریکا از وتو کردن این قطعنامه خودداری کرد و عمدتا، دلیل آن نبود هیچ‌گونه محکومیت حماس بود، اما در تهیه پیش‌نویس آن فعال بود که این در بر دارنده پیامی برای تل‌آویو است.
نشریه انگلیسی می‌نویسد فشار از سوی آمریکا نقش عمده‌ای در شکل‌دادن به راهبرد تل‌آویو در روزهای پس از جنگ در غزه دارد. سیاست اعلامی «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا تشکیلات خودگردان فلسطین را که در حال حاضر در کرانه باختری مستقر است، مسئول در دست گرفتن کنترل غزه می‌داند. نتانیاهو به طور علنی، بارها با این برنامه مخالفت کرده اما به نظر می‌رسد این «صرفا تمهیدی برای تقویت مبنای ملی‌گرایانه او باشد تا یک خط قرمز واقعی».
در بخش پایانی این مطلب آمده است: «هفته گذشته تزاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی نتانیاهو مقاله‌ای در وبگاه روزنامه ایلاف منتشر کرد که در آن بر وجود یک حاکمیت میانه‌رو فلسطینی برخوردار از حمایت و مشروعیت گسترده تاکید شده بود. امکان نداشت هانگبی این مطلب را بدون تاییدیه رئیس خود بنویسد. چیزهایی که نتانیاهو به مردم می‌گوید، با چیزهایی که به آمریکایی‌ها و متحدان عرب مانند اماراتی‌ها می‌گوید که بخشی از هرگونه تدبیر پساجنگ خواهند بود، تفاوت دارد».
به نظر می‌رسد نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به دام افتاده است؛ احزاب راست‌گرا که او را در جایگاه قدرت نگه داشته‌اند، تهدید می‌کنند که در صورت کاهش اقدامات جنگی و بازگشت تشکیلات خودگردان به غزه، اقدام به براندازی کابینه می‌کنند. اگرچه این رژیم به حمایت مداوم آمریکا نیاز دارد و گانتس که بیشتر عمل‌گراست ممکن است اگر ببیند سیاست تعیین‌کننده، تصمیمات نتانیاهو است، کابینه جنگ را ترک کند و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شود.
نتانیاهو پیش از این، از مخمصه‌های ناخوشایند بسیاری خلاصی یافته است اما شرایط برای او، برای رژیم صهیونیستی و برای جهان تا این اندازه پرمخاطره نبوده است. در حال حاضر، هنوز مشخص نیست که اهداف سیاسی شخصی او تا چه اندازه با منافع میلیون‌ها فلسطینی و ساکنان مطابقت دارد که خواستار پایان یافتن درگیری‌ها هستند.
هر اقدام بعدی نتانیاهو، نه‌تنها تعیین‌کننده سرنوشت جنگی بدون نام خواهد بود، بلکه سرنوشت سیاسی قریب‌الوقوع و میراث او در داخل و در عرصه بین‌المللی، حتی شاید آزادی او را نیز تعیین خواهد کرد.
انتهای پیام