چگونه سنگ مناسب برای ساختمان انتخاب کنیم؟

28 دی 1401

خواندن این مطلب 11 دقیقه زمان میبرد

راهنمای انتخاب بهترین سنگ نمای ساختمان

نمای سنگی یکی از رایج ترین انواع نماها است.حال با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی در مکان های مختلف با یکدیگر متفاوت است و همچنین سبک های مختلفی مانند نمای رومی، مینیمال، مدرن و…برای طراحی نما وجود دارد؛ انتخاب سنگ مناسب نما اهمیت بالایی دارد. زیرا گاها با افرادی مواجه می شویم که به علت ناآگاهی برای انتخاب سنگ مناسب تنها با گفته های دیگران اکتفا کرده اند و در نهایت نیز به مشکل خورده اند.

از این رو بر آن شدیم تا با تحقیق و جستجو در مقاله های معتبر و هم چنین پرسش از افراد آگاه و با تجربه در این عرصه، مقاله ای تهیه کنیم تا شما را در این انتخاب یاری کنیم. پیش از آن لازم دانستیم در ابتدا به مزایای و معایب استفاده از سنگ اسلب در نما بپردازیم.

مزایای سنگ در نما

جهت بیان مزایای استفاده از سنگ و ترامیت در نما می توان به ویژگی های کلی سنگ های طبیعی اشاره کرد که عبارتند از:

مقاومت فشاری مناسب
ضد حریق بودن
تنوع در طرح و رنگ
تولید گسترده و آسان
رنج قیمتی وسیع
مقاومت در برابر اشعه های ماوراء بنفش خورشید

و….

همه این موارد در کنار یکدیگر موجب شده که سنگ رایج ترین متریال جهت به کاربردن در نمای خارجی باشد.

معایب سنگ در نما

با این وجود استفاده از این متریال در نمای خارجی معایبی دارد که با اقداماتی که در ادامه بیان می شود قابل پیش گیری است. این معایب عبارتند از:

وزن بالای سنگ: این موضوع موجب بالا رفتن وزن نهایی ساختمان می شود. علاوه بر این با توجه به اینکه جهت نصب آن نیز از سیمان استفاده می شود وزن نهایی بسیار بالا می رود. حال در خارج از ایران از مواد دیگری جهت نصب سنگ استفاده می شودکه در سَبُک سازی ساختمان بسیار موثر است. این موضوع موجب شده که انتخاب سنگ در ارتفاعات گزینه مناسبی نباشد یا در صورت انتخاب باید از سازه های محکم و قوی استفاده شود.
تغییر ظاهر و تخریب تعدادی از سنگ ها در شرایط مختلف آب و هوایی:تعدادی از سنگ های طبیعی در شرایط مختلف آب و هوایی تحت تاثیر قرار می گیرند که در صورت انتخاب صحیح این مشکل قابل حل است. به عنوان مثال سنگ های چینی در شرایط متفاوت آب و هوا سازگار است. اما سنگ مرمریت در صورت استفاده درمعرض آفتاب تغییر رنگ می دهد.
تنوع سورتی بالای هر سنگ: با توجه به اینکه سنگ های طبیعی از معادن مختلف در دل طبیعت استخراج می شوند دارای ویژگی های ظاهری و جنسی متفاوتی هستند و هر کدام مناسب مکان های مختلفی از ساختمان هستند.

با توجه به مطالب بیان شده سنگ نمای مناسب باید دارای ویژگی هایی باشد که با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع معماری ساختمان و سنگ گران قیمت متفاوت است.

مهم ترین ویژگی های سنگ نمای خوب

1.دوام و ماندگاری

یکی از مهم ترین مواردی که در انتخاب سنگ مناسب باید به آن توجه داشت دوام و یا مقاومت آن در برابر عوامل مختلف مانند ضربه،فشار و عوامل جوی می باشد. سنگ های مختلف با توجه به ساختار و کانی های تشکیل دهنده خود دارای مقاومتهای مختلفی می باشند.

2. شرایط آب و هوایی

مناطق سردسیر: سنگ نمای مناطق سردسیر در این مناطق از آنجا که میزان بارش برف و باران بیشتر است، باید از دوام و مقاومت بالایی برخوردار باشد و همچنین دارای تخلخل و حفره های کمتری باشد زیرا در غیر اینصورت باران درون حفره ها گیرکرده و در صورت سردتر شدن هوا موجب شکستن و خردشدن سنگ می شود. به همین خاطر بهترین سنگ نمای برای این مناطق به ترتیب سنگ گرانیت،سنگی چینی و سنگ تراورتن است.علاوه بر این به دلیل سردی زیاد هوا جهت عایق سازی و صرفه جویی در انرژی باید دارای رنگ های تیره تری باشد .

مناطق گرمسیر: در این مناطق نیز از همه مهم تر رنگ سنگ است. از آنجا که رنگ های تیره موجب جذب گرمای بیشتر می شود؛ در این مناطق بهتر است از سنگ هایی با رنگ های روشن مانند سفید و کرم استفاده شود. علاوه بر این در این مناطق به دلیل تابش شدید آفتاب در صورت استفاده از سنگ های تیره به مرور زمان موجب رنگ پریدگی سنگ و از دست دادن زیبایی آن می شود. به همین خاطر بهترین سنگ ها به این منظور سنگ های تراورتن پس از آن چینی است. اما سنگی مانند گرانیت گرما را در خود نگه می دارد.

به عنوان مثال به دلیل از دست دادن رنگ خود در معرض آفتاب به طورکلی در نمای خارجی مناسب نیستند با این وجود عده ای به دلیل زیبایی از آن در نمای بیرون استفاده می کنند

مناطق شرجی و مرطوب: سنگ مناسب نما در استان های شمالی و مناطقی که میزان رطوبت و بارش باران زیاد است باید دارای تخلخل مناسب و وزن کمی باشد. زیرا در صورت نداشتن تخلخل سنگ به ملات نمی چسبد و به مرور زمان با نفوذ رطوبت به نما، سنگ از نما جدا می شود. با این وجود حتما باید تخلخل های روی سنگ رزین خورده باشند تا از نفوذ آب به داخل سنگ جلوگیری شود و از انقباض آب در شب و ترک خوردگی سنگ جلوگیری شود. پس می توان نتیجه گرفت سنگ نما مناسب این مناطق سنگ تراورتن می باشد که از مشهورترین آنها تراورتن عباس آباد، تراورتن آتشکوه،تراورتن دره بخاری و… است.

علاوه بر این سنگ های چینی نیز سنگ های مناسبی برای تمام شرایط آب و هوایی می باشند. یکی از بهترین سنگ های چینی سنگ چینی قروه می باشد.

3.مقاومت در برابر آلودگی و باران های اسیدی

این عامل عمدتا در شهرهای صنعتی علی الخصوص شهرهای جنوبی بسیار حائز اهمیت است. زیرا در صورت نفوذ آلودگی به داخل نما،سنگ زیبایی خود را از دست داده و کدر می شود.(این موضوع در مقاله تاثیر اسید و باران های اسیدی روی سنگ به طور کامل بیان شده است.)

به عنوان مثال تراورتن های تیره مانند تراورتن خرمایی برای مناطق صنعتی که هوای آلوده ای دارند بسیار مناسب است. سنگ های چینی و یا گرانیت هم به راحتی تمیز می شوند اما از لحاظ اقتصادی به صرفه نیستند.

4.همخوانی با معماری ساختمان

سنگ های مناسب اجرای سبک های مختلف نما مانند یا مدرن و… با یکدیگر متفاوت هستند که در صورت انتخاب صحیح سنگ مناسب آن ها به زیباتر جلوه دادن نمای ساختمان کمک شایانی می نماید. به این منظور می توانید در این زمینه با معماران و طراحان مشورتی داشته باشید.

5. چسبندگی به نما

جهت نصب سنگ در نما از روش ها مختلفی استفاده می شود که از جمله آنها استفاده از دوغاب سیمان و اسکوپ است. روش دوغاب سیمان عمدتا برای سنگ هایی مانند تراورتن که دارای تخلخل مناسبی هستند استفاده می شود (به همین دلایل است که سنگ تراورتن بهترین گزینه برای نمای خارجی است) اما در سنگ هایی مانند سنگ نما گرانیت که تخلخل پایینی دارند از روش اسکوپ سنگ استفاده می شود.

نصب صحیح سنگ در ارتفاعات از اهمیت بالاتری برخوردار است زیرا در صورت اشتباه پس از مدتی سنگ از نما جدا می شود و منجر به آسیب می گردد. با این وجود در هر روش نصب سنگ باید از اسکوپ استفاده نمود تا از سقوط احتمالی جلوگیری شود.

6. سایز و ضخامت و پرداخت مناسب

سنگ ها در کارخانه ها در ابعاد مختلف برش داده می شوند و انواع پرداختها با توجه به جنس سنگ روی آنها انجام می شود. از معروفترین ابعاد آن می توان به تایل و اسلب و طولی اشاره کرد. سایز تایل برای نمای ساختمان گزینه مناسبی است اما از آنجا که در این صورت بندکشی ها بیش تر شده و نما یکدستی کمتری دارد، پیشنهاد نمی شود. حال سوالی که پیش میاد این است که برای نمای ساختمان اسلب کار کنیم بهتره یا طولی؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم برای نمای ساختمان آنچه تاکنون رایج بوده، استفاده از سنگ طولی است. اما چه سنگی را طولی یا پلاک می گویند؟

زمانی که کوپ سنگ توسط قله بر ( تک تیغ یا سی تیغ ) برش داده می شود ، سنگ هایی باعرض معین و طول آزاد بدست می آید . به چنین سنگ هایی ، سنگ طولی می گویند . عرض این سنگ ها 40 و 60 سانتی متر می باشد که در کشور ما 40 طولی رایج تر است .چرا که وزن کمتری دارد و حمل و نقل آن آسان تر است . همچنین هزینه کمتری دارد . اما راجع به اسلب بهتره اول ببنیم سنگ اسلب چیه و چه ابعادی دارد؟ اسلب به سنگ های قواره بزرگی گفته می شود که با توجه به سایز کوپ می توانند ابعاد متفاوتی(بیش از یک متر) داشته باشند. زیبایی سنگ به خاطر ابعاد بزرگی که دارد زیباتر و بیش تر به چشم می خورد زیرا نمای یکدست تری دارد. علی الخصوص زمانی که به صورت بوک مچ و فورمچ کار شود.

اما نکته مهم در خصوص استفاده از اسلب برای نما این است که بهتر است از اسلب گرانیت که دارای تراکم و وزن بالایی است برای سنگ کف و از اسلب مرمر ، تراونیکس و تراورتن برای دیوارها استفاده کرد . استفاده از اسلب سنگ های چینی برای دیوار و کف ( چه در داخل ساختمان و چه در نمای بیرون ) بلامانع است . در رابطه با اسلب سنگ های مرمریت هم بنا بر مشخصه های فیزیکی سنگ ، قابلیت کاربرد برای دیوارها و کف داخل ساختمان را دارند ؛ اما فراموش نکنید که آن هایی که نرخ جذب آب بالاتری دارند تنها برای دیوارها مناسبند نه کف ! با این اوصاف چرا استفاده از اسلب برای نما چندان متعارف نیست؟

بزرگترین و مهم ترین موردی که باعث منع استفاده از اسلب برای پروژه ها شده است ، حمل و نقل آن است . از آنجایی که سنگ در ابعاد بزرگی است و وزن زیادی دارد ، برای انتقال آن به طبقات بالایی ساختمان دردسرهای زیادی وجود دارد . متاسفانه در حال حاضر که من در حال نگارش این مقاله هستم ، همچنان تجهیزاتی جهت تسهیل جابجایی اسلب در دسترس نبوده و کماکان مشکلات حمل اسلب پابرجاست .

از طرفی کار کردن با چنین ابعاد بزرگی از سنگ ، جدای از بالا بودن دستمزدها، مشقت های خود را به هنگام نصب دارد . حال تصورکنید که چنین مشکلاتی بخواهد در ارتفاعات بیشترگریبان گیر سنگ کار شود ! از آن مهم تر شخصی است که قرار است این کار به او محول شود . قطعا مهارت و تجربه او باید مدنظر قرار گیرد . این ها از جمله دغدغه هایی است که پیمانکاران و مهندسین را در خصوص انتخاب سنگ اسلب مردد می کند .

با این وجود نمی توان منکر زیبایی و بالا رفتن ارزش ساختمان در صورت استفاده از اسلب در نما شد. اما در صورت انتخاب آن در کدام یک از قسمت های نما بهتر است استفاده شود؟ قبل از هرچیز بهتر بگویم در صورت انتخاب اسلب برای دیوار چه بیرونی و چه داخلی بهتر از سنگ های سبک انتخاب شود مانند اسلب تراورتن البته گاهی بر اساس سلیقه کارفرما یا شرایط اقلیمی منطقه ، چاره ای جز انتخاب سنگ های متراکم همچون گرانیت و کریستال چینی وجود ندارد .

این سنگ ها باتوجه به ساختارشان از مقاومت و استحکام بیشتری برخوردارند اما وزن زیاد ، جذب آب کم و تخلخل پایین مشکلاتی در نصبشان بوجود می آورد که تنها راه چاره ی آن استفاده از روش های نصب خشک سنگ است . نصب خشک خود به چند روش قابل اجراست که یکی از بهترین انواع آن ، استفاده از است . این روش علاوه بر اتصالی ایمن موجب کاهش چشم گیر وزن ساختمان می شود .

به طور کل بهتر است برای نمای ساختمان ، تنها دیوارهای پایینی ساختمان ( تا سقف طبقه اول ) را اسلب کنید . چرا که زمین نقش تکیه گاه را برای آن ایفا می کند . پس از ابعاد می رسیم به پرداخت مناسب سنگ نما:

بهترین پرداخت سنگ نما کدام است؟صیقلی یا چرمی؟

یکی از مراحل فرآوری سنگ های ساختمانی پرداخت سطح آن ها است. در این مرحله سنگ ها با توجه به نوع، ساختار و همچنین کاربری، پرداخت های مختلفی روی آن ها انجام می شود که پرداخت صیقلی و چرمی دو مورد از آن ها می باشد. اما برای سنگ نما کدام پرداخت مناسب تر است ؟ صیقلی یا چرمی؟ پیش از آن لازمه توضح مختصری راجع به هریک ارائه دهیم.

سطح صیقلی

در این روش سنگ پس از گذشت از مراحل مختلف فرآوری مانند برش،رزین و اپوکسی و… زیر دستگاه ساب قرار می گیرد و پس از چندین مرحله ساب با استفاده از لقمه های مشخص به سنگ صیقلی براق و آینه مانندی تبدیل می شود. درجه پولیش نیز با توجه به نوع، ساختار و کاربرد سنگ تعیین می شود.

میزان ساب سنگ توسط دستگاه ساب سنج قابل اندازه گیری است با این وجود به صورت تجربی نیز قابل سنجش است به این صورت اگر بتوانید سفیدی چشمان خود را در سنگ مشاهده کنید می توان گفت سنگ از ساب خوبی برخوردار است.

اگر قصد خرید سنگ صیقلی دارید پیشنهاد می کنم پیش از آن مقاله نکات خرید سنگ صیقلی را مشاهده کنید.

پرداخت چرمی

یکی دیگر از روش های پرداخت سنگ، چرمی کردن می باشد. در این روش سطح سنگ با استفاده از فرچه های مخصوصی ساب داده می شود تا بافت سنگ برجسته تر شده و پستی ها و بلندی هایی در سطح آن ایجاد شود. در این نوع پرداخت رنگ طبیعی سنگ حفظ می شود. علاوه بر این برخلاف سنگ صیقلی این پرداخت مقاوم در برابر لغزش است. همچنین این پرداخت از محبوبیت بیشتری نیز برخوردار است.

پرداخت چرمی قابل اجرا روی سنگ هایی با بافت نرم مانند مرمریت و تراورتن است. البته گاها روی تعدادی از گرانیت ها مانند گرانیت سبز جنگلی نیز پرداخت چرمی انجام می شود. حال بهتره به پرسش اصلی خود پاسخ دهیم: صیقلی برای نما مناسب تره یا چرمی؟

با نگاه کوتاهی به اطراف می توان متوجه کاربرد زیاد پرداخت صیقلی نسبت به دیگر پرداخت ها( از جمله پرداخت چرمی) شد. به طور کلی سنگ تراورتن صیقلی است که زیبایی آن از فاصله دور و با تابش نورخورشید دو چندان می شود. این موضوع به این علت است که در پرداخت صیقلی سطح سنگ براق شده و نور را منعکس می کند.

اما زیبایی سنگ چرمی از نزدیک بیش تر به چشم می آید و در صورت نصب در نمای ساختمان و از فاصله دور برجستگی ها و زیبایی آن چندان به چشم نمی آید. حال از آنجا که سنگ به کار رفته در نمای ساختمان از دور دیده می شود باید به گونه ای باشد که نمای از دور آن زیبا باشد. به همین خاطر است می توان گفت سنگ چرمی برای سنگ کف و یا در قسمتی از نمای دیواره های داخلی مناسب تر است و برای نمای بیرونی تنها در قسمت هایی از نما می توان از آن استفاده کرد.

علاوه بر این از نظر ساختاری نیز از آنجا که در پرداخت صیقلی سطح سنگ صاف و یکدست می شود، در صورت بارش باران آب از سطح آن به راحتی به پایین هدایت می شود. در صورتی که در پرداخت چرمی از آنجا که رگه ها و طرح های سنگ برجسته تر نمایان می شود ممکن است آب داخل آن ها گیر کند. همچنین سنگ چرمی آلودگی های بیش تری را به خود جذب می کند و تمیز کردن آن نیز کمی سخت تر است. اما سنگ صیقلی آلودگی کمتر به داخل سنگ نفوذ کرده و به راحتی نیز تمیز می شود.

7. قیمت سنگ نمای ساختمان

در نهایت و به عبارتی در ابتدا مهم ترین موردی که بسیار مورد توجه سازندگان قرار دارد میزان بودجه و قیمت سنگ های مختلف می باشد. زیرا همانطور که بیان شد سنگ دارای رنج قیمتی وسیعی می باشد. از این رو سازندگان گرامی باید توجه داشته باشند که در ابتدا میزان بودجه ای که می توانند در این زمینه صرف کنند را در نظر گرفته و پس از آن بهترین سنگ با توجه به موارد گفته شده را انتخاب کنند.

دسته بندی مطلب