مصطفی دالایی و تأسف از وضعیت آرشیو برخی فیلم هایشان

به گزارش نازک نارنجی، بعدازظهر چهارشنبه ۲۱ آذرماه در حاشیه چهارمین روز از برگزاری هجدهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت، مراسم بزرگداشت مصطفی دالایی، تصویربردار پیشکسوت گروه مستند روایت فتح، با اجرای حامد شکیبانیا در سالن چهار پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

دالایی از وضعیت آرشیو برخی فیلم هایشان در صداوسیما اظهار تأسف کرد.

در ابتدای این مراسم بعد از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم، حامد شکیبانیا گفت: این برنامه بزرگداشت تنها برای یک نفر نیست. بلکه بزرگداشتی از یک جریان به حساب می آید.

فیلمبرداری به مثابه کارگردان / نگاه دالایی به عنوان فیلمبردار با ذهن شهید آوینی به عنوان کارگردان یکی شده بود

محمد حمیدی مقدم، دبیر جشنواره، در ادامه به روی صحنه آمد و ضمن خوش آمدگویی به مهمانان گفت: مراسم امروز برای من بسیار ویژه است. پیوندی که میان سید مرتضی آوینی و مستند روایت فتح وجود دارد، مفهومی عمیق و مهم است که شایسته تحقیق و پژوهش است. پایان نامه من در دانشگاه با عنوان «فیلمبردار به مثابه کارگردان» بود و برای من این نگره یک موضوع اساسی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. در کار آقای دالایی این نگاه مشهود است و می توان به وضوح دید که نگاه او به عنوان فیلمبردار با ذهن شهید آوینی به عنوان کارگردان یکی شده است.

او ادامه داد: از میان اسناد زنده ای که برای آیندگان بر جای می گذاریم، یکی از مهم ترین آنها روایت فتح است. حضور در شرایط بحرانی آن دوران و میزانسن دادن در آن زمان، واقعاً کار ویژه ای می طلبید.

حمیدی مقدم با اشاره به شهید بهروز فلاحت پور و هم کلاسی هایش در دانشگاه گفت: اگر در پوستر بزرگداشت دقت کنید نگاهی بسیار زیبا به چشم می خورد. شهید بهروز فلاحت پور، هم کلاسی من در دانشگاه بود و البته ابراهیم سعیدی، که روز قبل بزرگداشتش را برگزار کردیم، هم کلاسی من بود. ما در دانشکده شاهد این بودیم که بهروز شخصیتی دوست داشتنی بود که گاهی ناپدید می شد و بعدها که خبر شهادتش آمد فهمیدیم که با گروه روایت فتح همکاری می کرد. امیرحسین نوروزی این پیشنهاد را مطرح کرد که یادبودی هم برای شهید بهروز فلاحت پور برگزار کنیم و همه چیز با هم برای رقم خوردن این اتفاق جور شد.

دبیر جشنواره در پایان اظهار خوشحالی کرد که جشنواره توانسته سهمی در نکوداشت این دو هنرمند داشته باشد.

سپس مستند کوتاهی از مصطفی دالایی به کارگردانی امیرحسین نوروزی پخش شد.

خاطره ای از عملیات «والفجر ۸»

در ادامه برنامه میرکیوان خلیل پور، مستندساز، به روی صحنه آمد و گفت: آشنایی من با مصطفی دالایی از سال ۶۳ آغاز شد. دوست دارم خاطره ای از عملیات «والفجر ۸» تعریف کنم. زمانی که قرار بود از اروند عبور کنیم. سوار قایق شدیم و همزمان فیلمبرداری ادامه داشت. آقای دالایی همراه به هنگام فیلمبرداری به این موضوع دقت می کرد که وظیفه ما این است که تا جای ممکن از جانمان مراقبت کنیم و فیلم هایی که ضبط می کنیم را بازگردانیم تا از روی آن ها برنامه سازی شود.

او ادامه داد: در مسیر خط مقدم، جایی دسته ای از کلاه های عراقی را دیدیم که برای حفاظت تصمیم گرفتیم که آن ها را به سر کنیم. اما آقای دالایی از آن جا که فیلمبرداری می کرد نمی توانست کلاه را بر سر بگذارد. وقتی من مجروح شدم، آقای دالایی از فیلمبرداری دست کشید و برای پیدا کردن برانکاردی که حامل بدن مجروح من باشد تلاشی بسیار کرد.

خلیل زاده با شرح این خاطره توضیح داد که چگونه جان خود را مدیون مصطفی دالایی می داند و دریچه هایی تازه از شخصیت این هنرمند را به حاضران سالن معرفی کرد.

ایمان، رمز میان ما است/ تصویر پسری عاشق پیشه

سپس برشی کوتاه از مستند روایت فتح پخش شد و حسین نوری، هنرمند انقلابی درباره مصطفی دالایی گفت: این مراسم، بزرگداشت عشق و حقیقت است. ایمان، رمزی میان من و مصطفی دالایی است و اول و آخر و ظاهر و باطن او به ایمان می رسد. نگاهی ژرف و نفوذپذیر این فیلمبردار همه چیز را با هم یگانه می کند و تصویری یکپارچه ارائه می دهد که خود معنای یگانگی و حقیقت می شود. تصویر مصطفی دالایی برای من پسری عاشق پیشه است که در تمام ابعاد زندگی اش با عشق و باور پیش می رود.

او در ادامه به بیان خاطره ای از روزهای دفاع مقدس و فرارشان از دست دشمن و زیارتی که مصطفی دالایی همراه با مادر به مشهد مقدس رفته بوده را تعریف  تا ابعادی از شخصیت برجسته او را به حاضران گوشزد کند.

نوری در پایان یکی از نقاشی هایش را به عنوان هدیه به مصطفی دالایی تقدیم کرد.

درباره روایت فتح در محافل دانشگاهی صحبت شود

در بخش دیگری از مراسم حاج محمد داوودی، فیلمبردار و مستندساز، به روی صحنه آمد و گفت: ما نه فقط به عنوان هنرمند که به عنوان شهروند به بچه های گروه روایت فتح مدیون هستیم. این افراد بخش مهمی از تاریخ ما را مصور کرده اند که به عبارتی یکی از کم نظیرترین میراث های بصری در تاریخ ایران به حساب می آید. این آرشیو را باید مرتب کرد و در دسترس قرار داد.

او ادامه داد: من به عنوان کسی که شاهد شکل گیری روایت فتح بودم لازم می دانم بگویم که یک گروه صادق و همدل و مستحکم کنار هم این کار بزرگ را انجام دادند. به نظرم جا دارد که در محافل دانشگاهی درباره این افراد صحبت کرد. چرا که بزرگی کار آن ها تنها به عقیده و باورشان نبود بلکه این افراد گروهی بودند که سبک و سیاق فیلمسازی داشتند. یادم هست بچه های روایت فتح اغلب جشنواره ها را قبول نداشتند اما در یکی از اولین دوره های دفاع مقدس مستندی به نام «سپاه، کربلا، مردم» را ارائه دادند.

داووی گفت: ارتباطی که بچه های روایت فتح در مدت شش سال با هم ساخته بودند، رابطه ای بی نظیر بود که به کاری چنین باکیفیت منجر می شود. به نظر من هم مصطفی دالایی و هم دیگر افراد گروه همگی به تنهایی کارگردان هایی بودند که هدفشان ارتقای سطح کیفی مستند بود. سخت ترین پدیده بشری جنگ است. حالا تصور کنید در چنین شرایطی کسی چشمش را بگذارد پشت ویزور و فیلمبرداری کند. در شرایطی که نه جان پناهی هست و نه هیچ پوششی.

او در پایان گفت: حضور در این جا و تجلیل از مصطفی دالایی برای من اتفاقی بسیار مغتنم و محترم است. باید تلاش کنیم تا جریان روایت فتح ادامه پیدا کند. این دوستان کوهی از تجربه های دست نیافتنی را در دل دارند و تصاویری را ضبط کرده اند که برای هیچ کدام از ما تمام شدنی نیست.

در ادامه ویدیوی دیگری از روایت فتح پخش شد و بنیاد روایت فتح از مصطفی دالایی تقدیر کرد.  علیرضا استرابی، مدیر مستند بنیاد روایت فتح، نشان یادبود را به این فیلمبردار تقدیم کرد.

خاطراتی از آقای فیلمبردار

سپس کلیپ دیگری پخش شد و احسان رجبی، عکاس، به روی صحنه آمد و خاطره ای از شهید بهروز فلاحت پور را تعریف کرد و گفت: بهروز فلاحت پور هنوز وارد گروه نشده عاشق کارهای روایت فتح بود و همیشه می گفت از این که کنار سید مرتضی آوینی هستم و با مصطفی دالایی سفر می کنم. یادم هست فلاحت پور تعریف می کرد که آرامش مصطفی دالایی سر به آسمان می کشد!

او با بیان خاطراتی دیگر گفت: فلاحت پور تجربه کاری اش را از تماشای مستندهای روایت فتح به دست آورده بود و به تماشای آن ها علاقه ای بسیار داشت. بچه های روایت فتح معتقد بودند که فضای جنگ هرچه که هست درست و باصداقت به تصویر کشیده شود و در این میان مصطفی دالایی نقشی بسیار مهم داشت.

یادبود شهید فلاحت پور

در ادامه محمد حمیدی مقدم، علیرضا افشار، مجید زین العابدین و مصطفی دالایی به روی صحنه آمدند تا لوح تقدیری را به زهرا فلاحت پور دختر شهید فلاحت پور تقدیم کنند. دو لوح تقدیر از طرف مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و بنیاد روایت فتح به او تقدیم شد.

زهرا فلاحت پور گفت: من با مصطفی دالایی خیلی آشنایی نداشتم و امروز پنجره جدیدی از زندگی ایشان و نوع نگاهی که به هنر داشتند برایم باز شد.

تقدیر از مصطفی دالایی

محمد حمیدی مقدم، حبیب الله والی نژاد، سلیم غفوری، اصغر بختیاری، محمد صدری، محمد داوودی، حبیب احمدزاده، علیرضا استرابی و جمعی دیگر از هنرمندان و مدیران به روی صحنه آمدند تا از مصطفی دالایی تجلیل کنند.

دالایی گفت: در ابتدا دوست دارم از همه عزیزان تشکر کنم. حاج محمد داوودی از دل من سخن گفت و دوست داشتم این مورد را اضافه کنم که فیلمبرداری ما در دو فاز بود. برای جهاد در روستاها فیلم می گرفتیم و روند کار جهادسازندگی را ثبت می کردیم. این دوربین به سمت بهترین بچه ها می رفت. ما هنگام کار گروهی بعضی وقت ها با هم بحث هم داشتیم و دعوایمان می شد اما در جبهه جوری با یکدیگر همدل می شدیم که نظیرش را جایی ندیده ام.

او با بیان خاطره ای از شهید رضا مرادی نسب یاد آن شهید را زنده کرد و گفت: قصه ما نه قصه وظیفه که همدلی با کائنات، بچه های جبهه و امام حسین بود. انگار دوربین خودش راه را به ما نشان می داد.

دالایی به بیان خاطرات دیگری از شهید مرتضی آوینی و شهید بهروز فلاحت پور پرداخت و گفت: بسیاری از افراد در روایت فتح، بچه هایشان بعد از شهادت پدرهایشان به دنیا آمد. ماجراهایی که ما آن سال ها زندگی کردیم بسیار عجیب است. متاسفانه در آرشیو صداوسیما فیلم های افرادی مانند من یا شهید فلاحت پور آرشیوبندی نشده است.

انتهای پیام