تحلیلی بر سفر وزیر خارجه ایران به ریاض در میانه لشکرکشی جدید آمریکا به خلیج‌فارس
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در نخستین سفر خود به عربستان سعودی پس از ازسرگیری روابط دیپلماتیک دو کشور در اسفندماه سال گذشته، روز پنج‌شنبه وارد ریاض شد.
سفر امیر عبداللهیان به ریاض با دعوت رسمی فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان سعودی انجام شده است. فرحان، ۲۷ خردادماه در سفر به تهران، ضمن دیدار با مقامات ایرانی دعوت‌نامه سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی را به آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان تسلیم کرد.
حسین امیر عبداللهیان روز جمعه در شهر جده با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی نیز دیدار و گفتگو کرد تا پس از سال‌ها توقف در روابط دو کشور، بالاترین سطح رایزنی وزیر خارجه ایران با مقامات ارشد عربستان سعودی در پایتخت این کشور انجام شود.
در جریان سفر وزیر خارجه ایران به عربستان سعودی علیرضا عنایتی، سفیر جدید ایران در ریاض نیز امیرعبداللهیان را همراهی می‌کند. قرار است در چارچوب توافقات حاصل شده میان تهران و ریاض، سفرای معرفی شده دو کشور فعالیت خود را در پایتخت آغاز کنند.
سفارت ایران در ریاض و سرکنسولگری کشورمان در جده، پس از هفت سال توقف فعالیت، در روزهای ۱۶ و ۱۷ خردادماه با حضور برخی مقامات ایرانی و عربستانی بازگشایی شدند.
سفر امیر عبداللهیان به ریاض که طی آن چهارمین ملاقات وی با همتای سعودی‌اش از زمان آغاز دوباره روابط دیپلماتیک انجام شد ضمن آن‌که تحولی جدی در روابط دوجانبه تهران و ریاض محسوب می‌شود از نقطه نظر تأثیر روابط دو کشور بر معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز بسیار با اهمیت است
این سفر در حالی انجام می‌شود که ایالات‌متحده آمریکا در اقدامی سؤال‌برانگیز با تقویت حضور نظامی در منطقه خلیج‌فارس بار دیگر تحرکات ناامن‌ساز خود در منطقه را به بهانه ایجاد امنیت در خطوط کشتیرانی تجاری آغاز کرده است.
پنتاگون هم‌زمان با اعزام ناوهای جنگی جدید به همراه سه هزار تفنگدار دریایی به منطقه اعلام کرد؛ مأموریت این نیروها پاسخ به تلاش‌های اخیر ایران برای تهدید جریان آزاد تجارت در تنگه هرمز و آب‌های اطراف آن است
اگرچه لشکرکشی جدید آمریکا به منطقه با ژست ایران هراسی انجام شده اما بسیار روشن است که تصمیم به انجام این اقدام پس از فاصله گرفتن دولت‌های عربی منطقه از واشنگتن و نزدیک شدن به چین، روسیه و جمهوری اسلامی ایران صورت پذیرفته است. آمریکا با تجدیدنظر در سیاست‌های قبلی خود که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ اوج گرفت اکنون تلاش می‌کند تا به تقویت حضور نظامی خود در منطقه ضمن حفظ موازنه در برابر رقبای نوظهور، شرکای سنتی خود در منطقه خلیج‌فارس را برای جلوگیری از توسعه مناسبات و برقراری پیوندهای عمیق با رقبای امریکا تحت‌فشار قرار دهد.
تحولات سال‌های اخیر در سطح منطقه و عرصه بین‌المللی، شرکای سنتی آمریکا در حوزه خلیج‌فارس را با این واقعیت غیرقابل انکار روبرو ساخته که ایالات‌متحده از نفوذ و توانایی گذشته خود به صورت قابل ملاحظه‌ای فاصله گرفته و نظم و نظام گذشته در نظام بین‌المللی که ویژگی اصلی آن محوریت واشنگتن در تحولات جهانی بود در حال فروپاشی سریع است.
بسیار روشن است که کاهش وابستگی امنیتی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به آمریکا طی سال‌های اخیر ریشه در واقعیت‌های غیرقابل انکار در افول هژمونی واشنگتن در منطقه دارد که مصادیق بارز آن را می‌توان در ناکامی‌های جدی امریکا در جنگ عراق و افغانستان و سوریه مشاهده کرد.
در چنین شرایطی و پس از آن‌که واشنگتن رسماً در مقام توجیه لشکرکشی نظامی جدید خود به منطقه، عامل آن را توسعه تهدیدات ایران اعلام می‌کند، وزیر خارجه عربستان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ایرانی خود از عزم ریاض برای گشودن فصل جدید در رابطه با تهران سخن می‌گوید و تأکید می‌کند؛ «به همتای ایرانی‌ام اطمینان خاطر دادم چشم به راه مرحله‌ای جدید در روابط بین دو کشور هستیم.»
«فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی همچنین در نشست مطبوعاتی مشترک با حسین امیر عبداللهیان با اشاره به ابعاد دوجانبه و منطقه‌ای سفر امیر عبداللهیان به ریاض گفت: « تأکید ما بر اراده صادقانه و عزم جدی برای تنظیم مفاد توافق‌نامه است که به تقویت ثبات منطقه‌ای منجر خواهد شد.»
311311