میدان امیر چخماق در دوران پهلوی

میدان امیر چخماق یزد نگینی درخشان در قلب این شهر تاریخی تنها یک میدان نیست؛ بلکه مجموعه ای به هم پیوسته از آثار تاریخی و فرهنگی است که داستانی از شکوه ایمان و هنر را روایت می کند. این میدان یادگاری از دوره تیموریان در طول قرن ها شاهد تغییرات و تحولات بسیاری بوده و هر دوره تاریخی ردپایی از خود بر آن به جا گذاشته است. از شکوه معماری اسلامی گرفته تا نقش و نگارهای ظریف کاشی کاری ها همه و همه در این میدان گرد هم آمده اند تا تجربه ای بی نظیر از سفر در زمان را برای بازدیدکنندگان رقم بزنند. میدان امیر چخماق با تکیه مسجد بازار آب انبار و نخل تاریخی اش نه تنها قلب تپنده شهر یزد است بلکه نمادی از هویت و فرهنگ غنی این سرزمین کهن به شمار می رود. در این مقاله قصد داریم تا شما را با زوایای مختلف این میدان شگفت انگیز آشنا کرده و سفری به دل تاریخ و فرهنگ یزد را برایتان به ارمغان آوریم.

آشنایی با میدان امیر چخماق یزد

میدان امیر چخماق یزد مجموعه ای تاریخی است که در مرکز شهر یزد واقع شده و به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری این شهر شناخته می شود. این میدان که در دوره تیموریان به دستور امیر جلال الدین چخماق حاکم وقت یزد و با همراهی همسرش ستی فاطمه ساخته شده شامل بخش های مختلفی از جمله مسجد تکیه بازار آب انبار و نخل است. هر یک از این بخش ها با معماری خاص و تزئینات زیبای خود جلوه ای ویژه به میدان بخشیده اند و داستانی از تاریخ و فرهنگ یزد را روایت می کنند. میدان امیر چخماق علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی به عنوان یک فضای عمومی مهم در شهر یزد نیز شناخته می شود و همواره محل برگزاری مراسم ها و رویدادهای مختلف بوده است. این میدان با حوض بزرگ و فواره های زیبایش مکانی دلنشین برای استراحت و لذت بردن از فضای تاریخی شهر یزد است.

میدان امیر چخماق کجاست؟

میدان امیر چخماق در قلب شهر یزد در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده است. این موقعیت مرکزی دسترسی به میدان را از نقاط مختلف شهر به آسانی امکان پذیر می کند. میدان امیر چخماق به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی خود در نزدیکی بسیاری از جاذبه های گردشگری دیگر شهر یزد قرار دارد. با قرار گرفتن در این میدان به راحتی می توانید به بازدید از مسجد جامع یزد بازار سنتی و دیگر آثار تاریخی شهر بپردازید. موقعیت جغرافیایی مناسب میدان امیر چخماق آن را به یک نقطه شروع عالی برای گشت و گذار در شهر یزد تبدیل کرده است.

آدرس و راه های دسترسی

برای رسیدن به میدان امیر چخماق یزد می توانید از وسایل حمل و نقل مختلفی استفاده کنید. اگر با خودروی شخصی سفر می کنید می توانید از طریق خیابان امام خمینی (ره) به میدان دسترسی پیدا کنید. همچنین پارکینگ های متعددی در اطراف میدان وجود دارند که می توانید از آن ها استفاده کنید. در صورتی که از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنید اتوبوس های خطوط مختلفی در نزدیکی میدان توقف دارند. علاوه بر این تاکسی ها نیز به آسانی در دسترس هستند و می توانند شما را به میدان امیر چخماق برسانند. با توجه به موقعیت مرکزی میدان دسترسی به آن از نقاط مختلف شهر بسیار آسان است.

چطور به میدان امیر چخماق برویم؟

برای رسیدن به میدان امیر چخماق گزینه های متعددی پیش روی شماست. اگر در شهر یزد اقامت دارید می توانید با استفاده از تاکسی های شهری یا اتوبوس های خطوط منتهی به میدان به آسانی به مقصد برسید. همچنین پیاده روی از برخی نقاط مرکزی شهر نیز امکان پذیر است و به شما این فرصت را می دهد تا از زیبایی های بافت تاریخی یزد لذت ببرید. اگر از شهرهای دیگر به یزد سفر می کنید می توانید از فرودگاه یا ایستگاه راه آهن با استفاده از تاکسی یا اتوبوس های شهری به میدان امیر چخماق دسترسی پیدا کنید. با توجه به موقعیت مرکزی میدان یافتن مسیر و رسیدن به آن بسیار آسان است.

امیر چخماق کیست؟

امیر جلال الدین چخماق شامی شخصیتی برجسته در تاریخ یزد و حاکم این شهر در دوره تیموریان بود. او که از سرداران شاهرخ تیموری به شمار می رفت در سال 836 هجری قمری به حکومت یزد منصوب شد. امیر چخماق با درایت و تدبیر خود نقش مهمی در آبادانی و توسعه شهر یزد ایفا کرد. او با همکاری همسرش ستی فاطمه به ساخت بناهای متعددی از جمله مسجد جامع نو (مسجد امیر چخماق) تکیه آب انبار و میدان امیر چخماق همت گماشت. اقدامات عمرانی و فرهنگی امیر چخماق باعث رونق و شکوفایی یزد در دوره تیموریان شد و نام او را در تاریخ این شهر جاودانه ساخت.

آشنایی با تاریخچه میدان امیر چخماق

تاریخچه میدان امیر چخماق به قرن نهم هجری قمری و دوره تیموریان بازمی گردد. این میدان به دستور امیر جلال الدین چخماق حاکم وقت یزد و با همراهی همسرش ستی فاطمه ساخته شد. هدف از ساخت این میدان ایجاد فضایی برای تجمع مردم برگزاری مراسم های مذهبی و رونق بخشیدن به اقتصاد شهر بود. در طول قرن ها میدان امیر چخماق شاهد تغییرات و تحولات بسیاری بوده است. در دوره های مختلف تاریخی بخش های جدیدی به میدان اضافه شده و برخی از قسمت های آن مرمت و بازسازی شده اند. با این حال میدان امیر چخماق همچنان اصالت و هویت تاریخی خود را حفظ کرده و به عنوان یکی از مهم ترین نمادهای شهر یزد شناخته می شود.

میدان امیر چخماق در دوران صفوی و قاجار

میدان امیر چخماق در دوران صفوی و قاجار نیز همچنان به عنوان یکی از مهم ترین مراکز شهر یزد به شمار می رفت. در دوره صفوی شاه عباس صفوی دستور بازسازی و مرمت میدان را صادر کرد و چهارسوقی بر روی کاروانسرا بنا نمود. در دوره قاجار تغییرات دیگری در میدان ایجاد شد. به عنوان مثال در قرن سیزدهم هجری قمری میدان و سردر بازار به حسینیه تبدیل شد. همچنین در دوره فتحعلی شاه قاجار فردی به نام حاجی حسین عطار مسجد جامع را مرمت و بخش جدیدی به شبستان آن اضافه کرد. این تغییرات نشان از اهمیت و جایگاه ویژه میدان امیر چخماق در طول تاریخ ایران دارد.

میدان امیر چخماق در دوران پهلوی

دوران پهلوی دوره ای پر از تغییر و تحول برای میدان امیر چخماق بود. در اوایل این دوره متاسفانه از این میدان به عنوان محلی برای دفن مردگان استفاده می شد اما با روی کار آمدن حکومت پهلوی این وضعیت تغییر کرد و قبرها تخریب شدند تا میدان به کاربری اصلی خود بازگردد. در دوران رضاشاه به دلیل خیابان کشی های جدید در شهر یزد بخشی از دیوارهای میدان تخریب شد و مساحت آن کاهش یافت. با این حال مسجد و میدان مقابل حسینیه ادغام شدند و مجموعه به شکل امروزی خود درآمد. از میان تمام بخش های مجموعه امیر چخماق تنها جداره جنوب شرقی که بدنه اصلی تکیه است از آن دوران باقی مانده است. این تغییرات اگرچه باعث کاهش مساحت میدان شد اما به حفظ و احیای این اثر تاریخی کمک شایانی کرد.

آشنایی با جاذبه های گردشگری و بخش های مختلف میدان امیر چخماق

میدان امیر چخماق فراتر از یک میدان ساده مجموعه ای از آثار تاریخی و فرهنگی است که هر یک به تنهایی می توانند ساعت ها بازدیدکنندگان را مجذوب خود کنند. این مجموعه شامل تکیه امیر چخماق مسجد امیر چخماق بازار حاجی قنبر نخل امیر چخماق آرامگاه ستی فاطمه آب انبارها موزه میدان امیرچخماق و زورخانه صاحب الزمان است. هر یک از این بخش ها با معماری خاص و تزئینات زیبای خود داستانی از تاریخ و فرهنگ یزد را روایت می کنند و تجربه ای بی نظیر از سفر در زمان را برای بازدیدکنندگان رقم می زنند. در ادامه به معرفی هر یک از این جاذبه ها خواهیم پرداخت.

تکیه امیر چخماق

تکیه امیر چخماق بنایی باشکوه و مرتفع در ضلع شرقی میدان یکی از مهم ترین عناصر این مجموعه تاریخی است. این تکیه که در سال 1330 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده در گذشته محل برگزاری مراسم های مذهبی و تعزیه خوانی بوده است. تکیه امیر چخماق با نمای آجری و غرفه های پلکانی خود جلوه ای خاص به میدان بخشیده است. بخش میانی غرفه ها که به شاه نشین معروف است ارتفاع بیشتری دارد و با تزئینات و کاشی کاری های چشم نواز محل استقرار بزرگان و مقامات در هنگام برگزاری مراسم ها بوده است. مناره های تکیه با ارتفاع بلند خود نمادی از ایمان و معنویت در این میدان تاریخی هستند. در دوران پهلوی به دلیل خیابان کشی ها بخشی از جداره های بازار تخریب شد و تنها جداره اصلی باقی مانده از آن دوران مربوط به تکیه امیرچخماق است.

مسجد امیر چخماق

مسجد امیر چخماق که با نام های مسجد جامع نو و مسجد دهوک نیز شناخته می شود در ضلع جنوبی میدان قرار گرفته و یکی از قدیمی ترین بناهای این مجموعه است. این مسجد به دستور امیر چخماق و همسرش ستی فاطمه در سال 841 هجری قمری ساخته شده و از نظر وسعت اعتبار و زیبایی دومین مسجد مهم یزد پس از مسجد جامع یزد محسوب می شود. گنبد سبز و زیبای مسجد با کتیبه ای به خط کوفی از دور توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. مسجد امیر چخماق دارای دو شبستان تابستانی و زمستانی است که با طراحی هوشمندانه شرایط آب و هوایی مناسبی را در فصول مختلف سال فراهم می کنند. کاشی کاری های بی نظیر محراب و بخش های مختلف مسجد جلوه ای خاص به این بنای تاریخی بخشیده است.

بازار حاجی قنبر

بازار حاجی قنبر قدیمی ترین بخش از بازار سرپوشیده یزد در ضلع شمالی میدان امیر چخماق واقع شده است. این بازار به دستور نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی حاکم یزد در قرن نهم هجری ساخته شده و قدمتی 500 ساله دارد. بازار حاجی قنبر با معماری سنتی و کاشی کاری های زیبا یکی از جاذبه های گردشگری مهم شهر یزد است. در این بازار می توانید انواع پارچه شیرینی های سنتی یزد طلا فرش و دیگر صنایع دستی را پیدا کنید. بازار حاجی قنبر علاوه بر ارزش تجاری به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی نیز حائز اهمیت است و بازدید از آن تجربه ای لذت بخش از گشت و گذار در بافت سنتی شهر یزد را برای شما رقم خواهد زد. در دوران پهلوی و به دلیل خیابان کشی ها به دو قسمت تقسیم شد و بخشی از آن نیز تخریب شد.

نخل امیر چخماق

نخل امیر چخماق یکی از بزرگ ترین و قدیمی ترین نخل های ایران در ضلع شرقی میدان قرار دارد. این نخل چوبی عظیم که به شکل درخت سرو ساخته شده نمادی از آزادگی و شهادت است. نخل امیر چخماق در مراسم های عزاداری ماه محرم به عنوان نمادی از تابوت امام حسین (ع) مورد استفاده قرار می گیرد و با پارچه های سیاه و سبز آیینه خنجر و دیگر اشیاء تزیینی آذین بندی می شود. مراسم نخل گردانی در میدان امیر چخماق یکی از باشکوه ترین مراسم های مذهبی در ایران است و هر ساله گردشگران بسیاری را به این شهر جذب می کند. قدمت این نخل به دوران صفویه برمی گردد و از سال 1229 در این میدان قرار دارد.

آرامگاه ستی فاطمه

آرامگاه ستی فاطمه بنایی کوچک و گنبددار در شمال میدان امیر چخماق محل دفن ستی فاطمه همسر امیر جلال الدین چخماق است. ستی فاطمه زنی عالم و نیکوکار بود که نقش مهمی در آبادانی و توسعه شهر یزد ایفا کرد. آرامگاه ستی فاطمه با معماری ظریف و تزئینات زیبای خود یادآور شخصیت والای این بانوی بزرگ است. گنبد گلی آرامگاه تنها گنبد خیاره ای ایران است که مطابق معماری دوره تیموری ساخته شده است. بازدید از آرامگاه ستی فاطمه فرصتی برای ادای احترام به این بانوی بزرگ و آشنایی با تاریخ و فرهنگ یزد است.

آب انبارها

میدان امیر چخماق در گذشته دارای سه آب انبار بوده است که متاسفانه یکی از آن ها در جریان احداث خیابان تخریب شده است. آب انبارهای باقی مانده شامل آب انبار ستی فاطمه و آب انبار تکیه امیر چخماق از جمله بناهای مهم و کاربردی در معماری سنتی ایران هستند. آب انبارها مخازن سرپوشیده ای بودند که برای ذخیره آب باران و تامین آب شرب مردم در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می گرفتند. آب انبارهای میدان امیر چخماق با طراحی هوشمندانه و استفاده از بادگیرها شرایط مناسبی را برای نگهداری آب فراهم می کردند. امروزه این آب انبارها به عنوان آثار تاریخی مورد بازدید گردشگران قرار می گیرند و یادگاری از تلاش مردم یزد برای غلبه بر کم آبی هستند.

موزه میدان امیرچخماق

در ورودی آب انبار تکیه امیرچخماق موزه ای کوچک به نام موزه میدان امیرچخماق یزد ایجاد شده است. در این موزه وسایل قدیمی مرتبط با آب و زندگی مردم در دوران گذشته به نمایش گذاشته شده است. این وسایل شامل ابزار و ادوات کشاورزی ظروف سفالی وسایل روشنایی و دیگر اشیاء مرتبط با زندگی روزمره مردم یزد در گذشته است. بازدید از موزه میدان امیرچخماق فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم این شهر و درک بهتر تاریخ و تمدن یزد است.

زورخانه صاحب الزمان

آب انبار ستی فاطمه که سال ها بلااستفاده مانده بود در سال 1380 به همت پهلوان علی درهمی به زورخانه ای به نام زورخانه صاحب الزمان تبدیل شد. این زورخانه بزرگ ترین زورخانه شهر یزد است و محلی برای ترویج ورزش باستانی و فرهنگ پهلوانی ایران است. گردشگران می توانند در سانس های 40 دقیقه ای زورخانه صاحب الزمان شرکت کرده و به تماشای نمایش حرکات ورزشی باستانی بنشینند. زورخانه صاحب الزمان علاوه بر جنبه ورزشی به عنوان یک جاذبه فرهنگی نیز حائز اهمیت است و بازدید از آن تجربه ای متفاوت و جذاب از سفر به یزد را برای شما رقم خواهد زد.

بهترین زمان بازدید از میدان امیرچخماق

بهترین زمان برای بازدید از میدان امیر چخماق و شهر یزد فصل های بهار و پاییز است. در این فصول هوا معتدل و دلپذیر است و می توانید به راحتی از جاذبه های گردشگری شهر بازدید کنید. در فصل تابستان هوا در یزد بسیار گرم است و ممکن است بازدید از میدان و دیگر آثار تاریخی شهر کمی دشوار باشد. در فصل زمستان نیز هوا سرد است اما اگر به هوای سرد عادت دارید می توانید از زیبایی های زمستانی شهر یزد لذت ببرید. به طور کلی فصل های بهار و پاییز بهترین زمان برای سفر به یزد و بازدید از میدان امیر چخماق هستند.

جاهای دیدنی اطراف امیر چخماق

میدان امیر چخماق در قلب بافت تاریخی شهر یزد واقع شده و در نزدیکی بسیاری از جاذبه های گردشگری دیگر این شهر قرار دارد. از جمله این جاذبه ها می توان به مسجد جامع یزد مجموعه امیر نظام الدین موزه آب خانه لاری ها و بازار سنتی یزد اشاره کرد. با قرار گرفتن در میدان امیر چخماق می توانید به راحتی به بازدید از این جاذبه ها بپردازید و تجربه ای کامل از سفر به یزد را داشته باشید. همچنین در اطراف میدان امیر چخماق هتل ها رستوران ها و کافه های متعددی وجود دارند که می توانید از خدمات آن ها استفاده کنید و لحظات خوشی را در این شهر تاریخی سپری کنید. مجموعه سهل بن علی هم در نزدیکی این میدان و در خیابان امام قرار دارد.

میدان امیر چخماق کجاست؟

میدان امیر چخماق در مرکز شهر یزد خیابان امام خمینی (ره) واقع شده است.

امیر چخماق کیست؟

امیر جلال الدین چخماق شامی حاکم یزد در دوره تیموریان بود که دستور ساخت این میدان را داد.

میدان امیر چخماق متعلق به چه دوره تاریخی است؟

این میدان متعلق به دوره تیموریان در قرن نهم هجری قمری است.

قدمت میدان امیر چخماق یزد چقدر است؟

قدمت این میدان به بیش از 600 سال پیش و دوره تیموریان بازمی گردد.

جاذبه های دیدنی میدان امیر چخماق شامل چه مواردی می شود؟

تکیه مسجد بازار حاجی قنبر نخل امیر چخماق آرامگاه ستی فاطمه و آب انبارها از دیدنی های این میدان هستند.