رد پای چین در سرنگونی جنگنده هندی توسط جت های پاکستان!

تینا مزدکی_در ساعت ۴ بامداد چهارشنبه سفیر چین در پاکستان با عجله راهی وزارت خارجه این کشور شد تا موفقیتی بی سابقه در عرصه نظامی را جشن بگیرد. در ساعات پیش از آن پاکستان مدعی شد که چند فروند جنگنده هندی را با بهره گیری از جت های چینی J-۱۰C ساقط کرده است.

اسحاق دار وزیر خارجه پاکستان روز چهارشنبه در سخنرانی خود در پارلمان اعلام کرد: «جنگنده های ما سه فروند رافال هندی را سرنگون کردند؛ سه فروند رافال که ساخت فرانسه هستند. جنگنده های ما J-۱۰C بودند.» وی همچنین افزود که هیئت چینی حاضر در اسلام آباد که با آغاز درگیری از خواب برخاسته بودند از این موفقیت نظامی پاکستان ابراز خرسندی شدید کرده اند و گفت: «چون کشور دوست ما هستند بسیار خوشحال شدند.»

هند هنوز به طور رسمی نسبت به گزارش هایی که از نابودی احتمالی پنج فروند جنگنده اش حکایت دارند واکنشی نشان نداده است. با این حال نقش احتمالی جنگنده های ساخت چین در سرنگونی یک رافال فرانسوی به سرعت در محافل نظامی بازتاب یافت و موجب شد ارزش سهام شرکت چنگدو سازنده J-۱۰C تا ۲۰ درصد رشد کند.

تا پیش از این هیچ گاه از تسلیحات چینی در نبردی مستقیم علیه سامانه های ساخت غرب استفاده نشده بود. نیروی هوایی هند در حال حاضر ۳۶ فروند از مدل پیشرفته رافال F۳R را در اختیار دارد. یک منبع اطلاعاتی فرانسوی روز چهارشنبه به سی ان ان تأیید کرد که دست کم یک فروند از این جنگنده ها در نبرد اخیر ساقط شده است؛ اولین بار در تاریخ که یک رافال در عملیات رزمی از بین می رود.

در واکنش وزارت خارجه چین در بیانیه ای رسمی اعلام کرد که از جزئیات این درگیری بی اطلاع است. اما در شامگاه پنج شنبه یکی از مقامات رسمی ایالات متحده به خبرگزاری رویترز گفت که با اطمینان بالا می توان گفت یک جنگنده J-۱۰C با موشک های هوا به هوا موفق به سرنگونی دو جنگنده هندی شده است.

این ادعا به نظر می رسد نخستین پیروزی ثبت شده برای جنگنده J-۱۰C باشد که اولین بار در سال ۲۰۰۳ وارد خدمت شد. این جت جنگی مشابه تایفون های اروپایی و شبیه به توانایی های جنگنده های نسل پنجم همچون F-۳۵ آمریکایی به عنوان یک جنگنده نسل ۴.۵ طبقه بندی می شود. هو جیکسین سردبیر سابق روزنامه گلوبال تایمز در واکنش به این درگیری نظامی اعلام کرد: «این نبرد نشان داد که سطح تولیدات نظامی چین کاملاً از روسیه و فرانسه پیشی گرفته است» و افزود که «تایوان باید اکنون بیش از پیش بترسد.»

با وجود این کارشناسان دفاعی هشدار داده اند که نباید به سادگی درباره مقایسه فناوری دو طرف قضاوت کرد چرا که عواملی مانند خطای خلبان یا قواعد درگیری نیز می توانند در نابودی جنگنده رافال نقش داشته باشند. در همین حال تحلیل گران اطلاعاتی منبع باز در حال بررسی تصاویر منتشرشده از بقایای یک موشک PL-۱۵ ساخت چین هستند که در تلویزیون هند و شبکه های اجتماعی پخش شده است. این موشک که توسط J-۱۰C حمل می شود تاکنون در هیچ نبردی استفاده نشده بود. اما توانایی آن در هدف گیری خارج از محدوده دید مستقیم خلبان با روایت رسمی درگیری اخیر همخوانی دارد.

بر اساس گزارش ها هیچ یک از جنگنده های پاکستانی یا هندی وارد حریم هوایی یکدیگر نشده اند و درگیری به صورت «نبرد از راه دور» و در فواصل بیش از ۱۰۰ کیلومتر انجام شده است. بقایای یک فروند رافال نیز بنا بر تحلیل منابع منبع باز در نزدیکی شهر باثیندا در خاک هند یافت شده است.

توسعه موشک PL-۱۵ توسط چین در گذشته باعث شد تا ارتش آمریکا سرمایه گذاری جدیدی در ساخت موشکی با بُرد بیشتر نسبت به آن انجام دهد. مدل صادراتی این موشک با نام PL-۱۵E که در اختیار نیروهای پاکستانی قرار گرفته تا ۱۴۵ کیلومتر بُرد دارد؛ رقمی که کمتر از نسخه داخلی آن است. فابین هافمن پژوهشگر فناوری موشکی و عضو مرکز سیاست گذاری اروپایی می گوید: «این موشک همیشه به عنوان یک سامانه بسیار توانمند شناخته می شد اما اگر واقعاً هدف را نابود کرده باشد اکنون به صورت علنی توانایی صنایع هوافضای نظامی چین را نشان داده است؛ چیزی که از فضای تخصصی فراتر می رود. این درگیری نشان می دهد که در صورت وقوع جنگ بر سر تایوان نباید فرض کرد که فناوری چینی نیز به اندازه فناوری روسی در اوکراین ناکارآمد خواهد بود.»

در ۲۹ آوریل و در پی افزایش تنش ها ارتش پاکستان ویدیویی در یوتیوب منتشر کرد که در آن زرادخانه نظامی این کشور به نمایش گذاشته شده بود. در این ویدیو یک جنگنده JF-۱۷ Block ۳ (مدلی ضعیف تر از J-۱۰C) دیده می شود که مجهز به موشک های PL-۱۵ است و در زیرنویس آن آمده بود: «ترکیبی با قدرت ضربت بالا.»

موشک PL-۱۵ مزایای متعددی برای خلبانان نیروی هوایی پاکستان دارد. پس از شلیک بوستر پرقدرت آن را به سرعت های بالای ماخ ۵ (محدوده فراصوت) می رساند. در مرحله میانی پرواز موشک توسط رادار AESA (آرایه اسکن الکترونیکی فعال) هدایت می شود که می تواند روی خود هواپیما یا سکوی دیگر نصب باشد. در مرحله نهایی موشک با روشن کردن رادار داخلی خود و قفل کردن روی هدف به سمت آن حرکت می کند. موتور دومرحله ای آن (dual-pulse) نیز باعث می شود پس از پایان مرحله اول در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری از هدف جهش دوم سرعتی برای اصابت مرگبار انجام گیرد.

به گفته هافمن از آنجا که سرعت شان بسیار بالاست این موشک ها در محدوده ای قرار می گیرند که اصطلاحاً منطقه «بدون فرار» نام دارد. افزون بر این تغییر از رادار اولیه به رادار داخلی موشک این امکان را فراهم می سازد تا جت شلیک کننده پس از شلیک تغییر مسیر داده و از خطر پاسخ متقابل دشمن فرار کند. یعنی هم هواپیمای شلیک کننده شانس بقا دارد و هم خود موشک مرگبار باقی می ماند.

تقابل میان حامیان تسلیحاتی هند و پاکستان

درگیری هند و پاکستان در واقع تقابل میان حامیان تسلیحاتی این دو کشور نیز هست. در سال های اخیر مسیر واردات تسلیحات این دو کشور کاملاً از هم جدا شده است. اسلام آباد اکنون بیشتر سلاح های خود را از چین تأمین می کند. بر اساس داده های مؤسسه پژوهش صلح بین المللی استکهلم (SIPRI) بین سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ حدود ۸۲ درصد واردات تسلیحاتی پاکستان از چین بوده است. واردات این کشور از آمریکا تقریباً به صفر رسیده است. در سوی دیگر دهلی نو واردات از متحدان غربی خود را افزایش داده و از وابستگی خود به روسیه کاسته است. از سال ۲۰۰۶ واردات از فرانسه اسرائیل و آمریکا رشد چشمگیری داشته و سهم روسیه از ۷۵ درصد به ۳۶ درصد کاهش یافته است.

والتر لادوینگ پژوهشگر اندیشکده سلطنتی خدمات متحد لندن (RUSI) می گوید: «برتری بزرگ پاکستان این است که تأمین کننده اصلی سلاح هایش چین است.» او می افزاید: «بودجه دفاعی هند روی کاغذ بزرگ تر است بودجه نوسازی ارتش هم بیشتر است اما چین در تحویل سریع و مؤثر تجهیزات کارآمدتر عمل کرده است.»

چین تاکنون به سرعت تانک ها جنگنده JF-۱۷ Block ۳ و سامانه های موشکی را به پاکستان تحویل داده است. در مقابل بنا به گفته لادوینگ روسیه و فرانسه به دلایل مختلف در تحویل سفارش های هند تأخیر داشته اند و نیروی هوایی هند همچنان به استفاده از جنگنده های قدیمی MiG ادامه می دهد.

منبع: yahoo

۵۸۳۲۳