دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد:
علی مشاوری‌نیا با تاکید بر جلوگیری از کشتار دام در خارج از کشتارگاه‌ها اضافه کرد: در کشتارگاه دام، گوشت قبل از توزیع در بازار به مدت ۲۴ ساعت در دمای چهار درجه نگهداری میشود تا ویروس‌ها در اثر اسیدیته لاشه از بین بروند. کشتار دام در منزل، کوچه و خیابان و به طور کلی مراکز غیر مجاز و توزیع گوشت گرم، خطر ابتلا به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو برای سلاخ و افرادی که با گوشت و خون تماس دارند را به شدت افزایش می‌دهد، بنابراین باید از انجام این کشتارها ممانعت شود.
وی با بیان اینکه بیماری تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگ، یک بیماری‌منتقله توسط کنه‌ها است، اظهار کرد: عامل انتقال بیماری‌زا در چرخه کنه، میزبان مهره‌دار، کنه، گردش و تکثیر میشود. عامل بیماری، ویروسی آران‌ای دار به نام نایروویروس است و این ویروس تنها در انسان قابلیت بیماری‌زایی دارد و برای دام‌ها و کنه‌ها مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.
وی افزود: میزان مرگ‌ومیر در اثر ابتلا به این بیماری در انسان بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است، بنابراین بیماری مهمی در آسیا، آفریقا و شرق اروپاب به شمار می‌رود که از نظر بهداشت عمومی، کشور ما یکی از مناطق اندمیک بسیار مهم است.
مشاوری‌نیا در خصوص راه‌های انتقال بیماری تب کریمه کنگو گفت: معمولا کنه‌ها به عنوان مخزن ویروس عمل کرده و طی خونخواری روی دام ویروس را به دام غیر آلوده منتقل می کنند یا اینکه ویروس را از دام آلوده دریافت کرده و ویروس را از طریق خونخواری روی دام غیر آلوده به بدن میزبان جدید وارد می‌کنند.
دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: یکی دیگر از راه‌های تکثیر ویروس، انتقال از طریق تخم به نسل‌های بعدی خودشان است. به طور مثال یک کنه آلوده روی یک گوسفند خونخواری کرده و ویروس را به خون گوسفند انتقال می‌دهد. ویروس در خون و بافت‌های این گوسفند به مدت یک هفته تکثیر شده و گردش می‌کند اما حیوان هیچ علائمی نخواهد داشت.
وی اضافه کرد: این ویروس برای این دام بیماری‌زایی ندارد و بعد ازیک هفته ویروس در بدن دام از بین خواهد رفت. اگر در طول هفته‌ای که حیوان آلوده به ویروس بوده و ویرمی(وجود ویروس بیماری‌زا در خون) دارد، انسان در تماس با خون و بافت این گوسفند (به طور مثال از طریق ذبح) قرار گیرد، ویروس وارد بدن انسان شده و بیماری ایجاد خواهد شد.
مشاوری‌نیا خاطرنشان کرد: به طور کلی سه روش برای انتقال ویروس به بدن انسان وجود دارد که شامل انتقال از طریق گزش کنه یا له کردن کنه بین انگشتان، تماس با خون و بافت حیوان آلوده و انتقال از انسان مبتلا به انسان سالم است.
دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه بیماری در انسان چهار مرحله دارد، تصریح کرد: اولین مرحله دوره نهفتگی یا کمون بیماری است که حداکثر حدود هفت تا ۹ روز طول می‌کشد و ممکن است این دوره کوتاهتر نیز باشد. دومین مرحله دوره قبل از خونریزی است که با علائمی مانند خستگی، سردرد، بدن درد، درد عضلانی، تب و…. همراه شده، تعداد پلاکت خون در این دوره معمولا کاهش پیدا می‌کند و فرد دچار ترومبوسیتوپنی میشود.
وی افزود: فاز بعدی بیماری دوره خونریزی است که خونریزی‌های زیرجلدی به خصوص در قسمت بالاتنه رخ می‌دهد و همزمان رخداد خونریزی‌های داخلی مانند خونریزی دستگاه گوارش و خونریزی از بینی و لثه رایج است. اگر فرد از این فاز عبور کند، وارد دوره نقاهت بیماری میشود که زمان‌بر خواهد بود. معمولا در مورد حیوانات آلوده شدن به ویروس بدون هیچگونه علائم درمانگاهی است.
مشاوری‌نیا بیان کرد: خطر ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو در بین تمام افراد جامعه وجود دارد که در سه گروه از افراد جامعه بیشتر است. افرادی مانند پرورش‌دهندگان دام، کارگران کشتارگاه، قصابی‌ها، دامپزشکان و همچنین کادر بهداشتی و درمانی که با دام زنده و ذبح شده سروکار دارند، کشاورزان و افرادی که طبیعت‌گرد هستند شاید از طریق گزش کنه‌های آلوده دچار بیماری شوند.
دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص احتمال شیوع در فصول مختلف عنوان کرد: بیماری در مناطق معتدله شیوع فصلی داشته و در بهار، تابستان و اوایل پاییز که کنه‌ها فعال هستند، موارد بیماری دیده میشود.
وی خاطرنشان کرد: کنه‌ها به عنوان ناقلین و مخازن بیماری از نظر بهداشت انسان و نیز دامپزشکی بسیار مهم هستند. کنه هیالوما به عنوان مهمترین ناقل ویروس در تمام پهنه کشور پراکنده بوده، اگرچه انتقال بیماری توسط سایر کنه‌ها نیز گزارش شده است.
مشاوری‌نیا ادامه داد: به همه دامداران توصیه می‌کنیم که در فصل فعالیت کنه‌ها از طریق ترکیبات شیمیایی موجود در بازار (ترکیبات موضعی، تزریقی و خوراکی) با کنه‌ها مبارزه کنند و به منظور جلوگیری از ایجاد مقاومت به سموم در آنها، از استفاده مداوم از یک ترکیب شیمیایی پرهیز کرده و به صورت چرخشی از مواد شیمیایی مختلف برای کنترل جمعیت کنه در دامداری‌ها استفاده کنند. استفاده از ترکیبات کنه‌کش برای دام‌ها دو هفته قبل از کشتار، روشی موثر برای کاهش موارد بیماری در انسان‌ها است.
دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: استفاده از گوشت مرغ و سایر پرندگان به جز شترمرغ از نظر ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو خطری برای انسان ندارند. ذبح دام‌ها حتما باید در کشتارگاه‌های مجاز انجام شود.
مشاوری‌نیا تصریح کرد: پوشیدن لباس‌هایی با رنگ روشن در زمان طبیعت‌گردی و استفاده از دورکننده‌ها، ریسک آلوده شدن به کنه‌های در جستجوی میزبان در طبیعت را کاهش می‌دهد. کادر درمان اعم از پزشکان و پرستاران و سایر رسته‌های مرتبط حتما باید هنگام معاینه و تماس با افراد مشکوک به بیماری که تاریخچه تماس با گوشت و خون دام یا گزش کنه را دارند، مسائل حفاظت شخصی را مدنظر داشته باشند.