دلایل خارش پوست و راه های درمان آن!
خارش پوست عارضه‌ای است که به دلایل مختلف می‌تواند ایجاد شود. اگر شما هم دچار خارش می‌شوید، در این مطلب همراه ما باشید تا توضیح دهیم علل مختلف خارش پوست چیست؟ این مشکل پوستی چه علائمی دارد؟ علت خارش بدن در شب چیست؟ چگونه می‌توان با درمان‌های خانگی آن را بهبود داد؟ آیا دارویی برای کاهش خارش وجود دارد؟ حساسیت غذایی می‌تواند باعث خارش پوست شود؟ آیا ممکن است این عارضه از علائم بیماری جدی باشد؟
خارش پوست چیست؟
خارش پوست، حسی آزاردهنده است که شما را وادار به خاراندن پوست می‌کند. گاهی نیز موجب حسی شبیه به درد می‌شود. خارش اغلب موضعی بوده و شما در یک ناحیه از بدن احساس خارش می‌کنید. اما گاهی نیز در تمام بدن احساس می‌شود. همچنین گاهی همراه با خارش راش‌های پوستی یا کهیر نیز دیده می‌شود. خارش ممکن است به حدی شدید باشد که خواب شب را مختل کند. علل خارش ممکن است مهم نبوده اما گاهی نیز به دنبال بیماری‌های جدی ایجاد می‌شود.
علائم خارش پوست چیست؟
شما ممکن است خارش را در ناحیه خاصی از بدن مانند دست‌ها، پاها یا کل بدن احساس کنید. گاهی اوقات خارش به صورت طولانی‌مدت با فرد همراه است و یا به مرور تشدید می‌شود. همانطور که شما پوست را می‌خارانید یا مالش می‌دهید، خارش ممکن است بدتر شود و توقف خارش ممکن است سخت باشد. همچنین ممکن است خارش بدون هیچ‌گونه تغییری در پوست همراه باشد یا همراه با هر کدام از علائم خارش بدن زیر دیده شود:
- قرمزی
- برجستگی پوست، لکه‌های پوستی یا تاول
- خشکی و ترک‌خوردگی پوست
- پوست زبر و چرب.
علت خارش بدن چیست؟
پوست از بدن در برابر عوامل خارجی مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل آسیب‌زا محافظت می‌کند. در این مواقع بروز برخی واکنش‌های پوست بدن مانند قرمزی و خارش در برابر عامل ناشناخته طبیعی است. اما گاهی این واکنش‌ها مخصوصا احساس خارش به راحتی از بین نمی‌روند و آزاردهنده هستند. حتما شما هم در چنین وضعیتی از خود می‌پرسید خارش بدن نشانه چیست؟ رایج‌ترین علت خارش بدن شامل موارد زیر می‌شود:
خشکی پوست
خشکی پوست شایع‌ترین دلیل خارش بدن و صورت است. این عارضه معمولا بدون ایجاد هیچ‌گونه قرمزی، دانه یا علامت خاصی بروز پیدا می‌کند و فقط باعث احساس خارش در نواحی مختلف بدن می‌شود. معمولا افراد در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد دچار خشکی پوست و خارش بدن می‌شوند. برای بهبود آن می‌توانید از کرم‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید و مایعات فراوان بنوشید.
خارش پوست و بیماری کبد
بیماری‌های مرتبط با کبد یکی دیگر از عواملی هستند که می‌توان آنها را علت خارش بدن دانست. اگر کبد نتواند سموم بدن را تصفیه کند، مواد زائد از بدن دفع نمی‌شوند و فرد دائما در بخش‌های مختلف پوست بدن احساس خارش دارد. هر چقدر میزان آسیب کبدی بیشتر باشد، فرد خارش پوست بدن را با شدت بیشتری تجربه می‌کند. این عارضه در افراد مبتلا به نارسایی کبد، در دوران پیش از قاعدگی و هنگام شب شدیدتر می‌شود.
بیماری‌های سیستم عصبی
برخی بیماری‌های سیستم عصبی مانند زونا (شینگل)، مولتیپل اسکلروزیس (MS)، سکته، تومور مغزی یا آسیب به عصب‌ها می‌توانند علت خارش پوست بدن باشند.
حساسیت غذایی
این حالت زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به مواد موجود در غذاها یا مایعات مختلف واکنش نشان می‌دهد. معمولا علائم از خفیف تا شدید متغیر هستند و علاوه بر خارش شدید پوست بدن شامل موارد زیر می‌شوند:
- عطسه
- خارش چشم‌ها
- تورم
- قرمزی
- کهیر
- کرامپ شکمی
- تهوع و استفراغ
- اختلال در تنفس
مواد غذایی مانند شیر گاو، تخم مرغ، گردو، انواع آجیل، ماهی، صدف، مغزها، گندم و سویا در برخی افراد باعث بروز حساسیت غذایی می‌شوند.
لوپوس و خارش پوست
لوپوس یک بیماری خودایمنی است که با طیفی از علائم در دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلف ایجاد می‌شود. مواردی همچون خارش بدن و درگیری‌های مخاطی در پوست که از لکه تا زخم متغیر هستند، از جمله علایم لوپوس به‌شمار می‌آیند.
بیماری‌های روانی
در برخی افراد علت خارش بدن می‌تواند ناشی از اختلالات روانی باشد. مهم‌ترین بیماری‌های روحی که می‌توانند باعث احساس خارش در نواحی مختلف بدن شوند؛ عبارت‌اند از:
اضطراب شدید
افسردگی
وسواس فکری
سایکوز (جنون)
تریکوتیلومانیا (نوعی وسواس فکری که فرد تمایل به کندن موی سر خود دارد)
مصرف برخی داروها
خارش پوست بدن می‌تواند ناشی از عوارض مصرف برخی داروها باشد. اگر به تازگی مصرف داروی جدیدی را شروع کرده‌اید و احساس خارش شدید در نواحی مختلف بدن دارید، حتما پزشک معالج خود را در جریان بگذارید. شایع‌ترین داروهایی که علت خارش بدن به‌شمار می‌آیند؛ عبارت‌اند از:
- داروهای ادرارآور
- استروژن‌ها
- داروهای فشار خون بالا مانند مهارکننده‌های ACE
- داروی نقرس مانند آلوپورینول
- اپیوئیدها
- هیدروکسی اتیل سلولز
- داروی درمان‌کننده چربی خون مانند سیمواستاتین
علت خارش بدن در شب چیست؟
بدون شک از خود می‌پرسید که علت خارش پوست بدن در شب چیست؟ برخی از افراد در هنگام خواب دچار خارش بدن در شب می‌شوند. شرایط و بیماری‌هایی که می‌توانند باعث خارش پوست بدن در شب بشوند شامل موارد مختلف هستند؛
- اگزما؛ از شایع‌ترین علت‌های خارش پوست در شب، اگزما است. این حالت می‌تواند باعث خارش در روز هم شود.
- پسوریازیس؛ یکی از بیماری‌های پوستی است که با خارش پوست بدن همراه است.
- حساسیت‌های پوستی می‌توانند باعث خارش پوست در شب شوند.
گاهی برخی از رخت‌خواب‌ها و تخت‌ها دارای حشراتی هستند که می‌توانند باعث خارش و حساسیت پوست بدن شما شوند. در این صورت باید برای درمان این خارش، روتختی‌ها و پوشش‌هایی که ممکن است حاوی کنه و یا حشرات گزنده باشند را بشویید و پاکیزه کنید.
- مشکلات و اختلالات تیروئید
- مشکلات عصبی
- واکنش‌های آلرژیک
- بیماری‌های کلیه و کبدی
بیشتر دلایلی که باعث خارش بدن می‌شوند، به سبک زندگی، مشکلات دارویی و جسمی مرتبط می‌شوند. گاهی نیز این خارش‌ها طبیعی هستند و علتی برای آنها نمی‌توان یافت. گاهی نیز خارش در شب هنگامی که در خواب هستید اتفاق می‌افتد و شما شروع به خاراندن بدن خود می‌کنید و متوجه آن نمی‌شوید تا زمانی که دیگر دیر شده‌است و پوست شما زخم شده‌است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین علت‌های خارش بدن در شب که منجر به مراجعه به کلینیک تخصصی پوست و مو می گردد، می‌پردازیم. با ما همراه باشید و به دلایلی که eurax برای خارش در شب ارائه داده‌است، توجه کنید؛
۱. بالا رفتن دمای بدن
یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که هنگامی که خواب هستید اتفاق می‌افتد، این است که هنگام خواب، دمای بدن شما بالاتر می‌رود. این اتفاق چرا می‌افتد؟ برای اینکه بدن شما در هنگام خواب گرم نگه داشته‌شود، باید بدن شما کمی داغ‌تر از حالت عادی باشد. زیرا شما در هنگام خواب دیگر تحرک خاصی ندارید. از طرفی، هنگامی که بدن شما گرم می‌شود، سطح پوست شما حالتی پیدا می‌کند که انگار خارش دارد. یکی از دلایل احساس خارش پوست در شب به علت گرم شدن پوست در شب است.
۲. تغییرات شیمیایی بدن
اتفاق مهم دیگری که در شب در بدن می‌افتد این است که زمانی که شما خواب هستید و به زمان شب نزدیک می‌شوید، بدن شما متوجه تغییر ساعت می‌شود و شروع به تولید پیک‌های شیمیایی سایتوکاین می‌کند. این پیک‌های شیمیایی باعث ایجاد التهاب می‌شوند. التهاب به معنی ورم کردن پوست و بیشتر شدن میزان هیستامین‌هاست. همین مسئله باعث ایجاد خارش در پوست می‌شود. زمانی که پوست شما التهاب داشته‌باشد، خارش هم می‌گیرد.
یکی دیگی از عوامل کمک‌کننده به بیشتر شدن خارش در شب این است که زمانی که سایتوکاین‌ها در بدن شما افزایش پیدا می‌کننده که التهاب‌آور هستند، مواد ضدالتهابی مانند کورتیکواستروئیدها در بدن کاهش پیدا می‌کند. همین مسئله بر خارش در بدن می‌افزاید و حالت التهابی پوست را افزایش می‌دهد.
۳. خشکی بیشتر پوست
هنگامی که خواب هستید، آب نمی‌خورید. زمانی که آب نمی‌خورید، بدن شما آب بیشتری از دست می‌دهد. بنابراین پوست شما به سمت خشکی بیشتری می‌رود. خشکی پوست، یکی از اصلی‌ترین علت‌های خارش پوست است. بهتر است که قبل از خواب پوست خود را مرطوب کنید و بخوابید. این کار به شما کمک می‌کند که کم‌تر آب از دست بدهید و یا در صورت دهیدراته شدن، کم‌تر پوست خود را بخارانید و اذیت کنید. خارش در شب به علت خشکی از شایع‌ترین علت‌های خارش پوست است.
۴. گزش حشرات
در شب حشرات موذی بیشتر دور و بر ما هستند و به دلیل اینکه ما خواب هستیم و چندان متوجه چیزی نمی‌شویم، به راحتی می‌توانند ما را نیش بزنند و از خون ما تغذیه کنند. با این کار در زیر پوست التهاب ایجاد می‌شود و خارش نتیجه‌ی التهاب است. البته گاهی ممکن است که درد هم در کنار خارش وجود داشته‌باشد. برای بهتر خوابیدن در شب می‌توانید در پشه بند بخوابید و یا از مواد حشره‌کش برای از بین بردن حشرات کمک بگیرید.
۵. بیماری ها
همه‌ی عواملی که می‌توانند باعث خارش پوست در روز بشوند، می‌توانند کماکان خارش پوست در شب را نیز ایجاد کنند. خارش پوست در شب می‌تواند به علت حساسیت به داروها، مواد غذایی و به طور کلی واکنش‌های حساسیت‌زا باشد و یا در اثر موارد دیگری مانند کهیر، اگزما، بیماری‌های تیروئید و بیماری‌های کبدی باشد. هر کدام از این موارد باید درمان شوند تا خارش پوستی برطرف شود.
روش تشخیص علت خارش بدن
پزشک برای بررسی دلیل خارش بدن ابتدا از بیمار شرح حال می‌گیرد و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس برای تشخیص دقیق‌تر به نتیجه برخی آزمایشات نیاز دارد که در جدول زیر با آنها آشنا می‌شوید:
| آزمایش خون | بررسی بیماری زمینه‌ای |
| بررسی عملکرد تیروئید | تایید یا رد بیماری تیروئید |
| تست پوستی | بررسی وجود حساسیت به ماده‌ای خاص |
| بیوپسی | شناسایی عفونت |