راههای تقویت هوش هیجانی کدامند؟

هوش هیجانی چیست؟

به‌صورت خلاصه هوش هیجانی یعنی توانایی تشخیص و مدیریت احساسات خود و واکنش نشان دادن به احساسات دیگران. هوش هیجانی یعنی درک کنید که احساسات چگونه به افکار و اعمال شما شکل می‌دهند، تا بتوانید رفتار خود را بهتر کنترل کنید. اگر آگاهی احساسی بیش‌تری داشته باشید، می‌توانید به درک عمیق‌تری از این‌که چه کسی هستید، دست پیدا کنید. آموزش هوش هیجانی به شما کمک می‌کند تا بهتر با دیگران ارتباط برقرار کنید و روابط قوی‌تری ایجاد کنید. به‌صورت خلاصه می‌توان گفت که با درک بهتر ابعاد هوش هیجانی، می‌توانید ارتباط بهتری با جامعه و اطرافیان برقرار کنید. زمینه‌هایی مانند خودآگاهی، مدیریت خود، انگیزه دادن، درک متقابل، مهارت‌های اجتماعی و همدردی، هرکدام به نحوی به تقویت ابعاد هوش هیجانی کمک می‌کنند.

 معرفی راهکارهای پیشرفته برای تقویت هوش هیجانی

 در این قسمت برخی از راهکارهای پیشرفته برای افزایش هوش هیجانی ارائه شده که ممکن است هر‌کدام در یکی از زمینه‌های تقویت هوش هیجانی قرار بگیرند:

راهکار ۱: تمرین مشاهده‌ احساسات خود

ما اغلب سبک زندگی شلوغ و گیج‌کننده‌ای داریم که به‌راحتی می‌تواند سبب گم شدن احساساتمان شود. برای ارتباط مجدد با احساسات خود، باید چند مقطع خاص در طول روز را مشخص کنیم؛ زمان مشخص شده که رسید، چند نفس عمیق بکشید و توجه کنید که چه احساسی دارید. به این توجه کنید که آن احساس، به‌عنوان یک حس فیزیکی در کدام قسمت بدن شما نمایان می‌شود و چه حسی دارد. هر چه بیش‌تر تمرین کنید، بیش‌تر روی آن تسلط پیدا می‌کنید.

افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند می‌توانند برای احساسات خود برنامه‌ریزی کنند. آن‌ها مدت زمان مشخصی را در طول روز به احساسات خود اختصاص می‌دهند. اگر می‌خواهید آگاهی احساسی خود را افزایش دهید، بیشتر با افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند ارتباط برقرار کنید؛ زیرا این افراد به شما کمک می‌کنند بدن و ذهن خود را به درستی مدیریت کنید. انسان‌ها به صورت ذاتی و بدون اینکه خود متوجه باشند، سعی می‌کنند شبیه افرادی باشند که بیشتر با آن‌ها معاشرت دارند.

 راهکار ۲: به رفتار خود توجه کنید

هنگامی‌ که مشغول تمرین آگاه شدن نسبت به احساسات خود هستید، برای توجه به رفتارهای خود، زمان بگذارید. رفتاری که زمان تجربه کردن احساساتی خاص از خود بروز می‌دهید را مشاهده کنید و ببینید که روی زندگی روزمره‌ شما چه تاثیری دارد. مدیریت احساسات، زمانی که به آن‌ها واکنش نشان می‌دهید راحت‌تر است. افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند در لحظه متوجه احساسات خود می‌شوند و می‌دانند با چه شخصی آن را در میان بگذارند. آگاهی داشتن از مسائل می‌تواند بر واکنش‌های شما تاثیر گذارد و نتایج آن را تحت تاثیر قرار دهد.

راهکار ۳: زیر سوال بردن نظرات خود

ایده و نظرات خود را از تمام زوایا بررسی کنید. نظرات شما مرتب به‌وسیله‌ افراد دیگری با دیدگاه‌های مشابه، تقویت و از نو بیان می‌شوند؛ یا توسط افرادی با دیدگاه متفاوت، نقد می‌شوند. به‌قدر کافی زمان بگذارید تا تمام جوانب داستان را بررسی کنید و دیدگاه خود را به چالش بکشید؛ حتی درصورتی‌که احساس می‌کنید کاملا درست است. این کار باعث می‌شود دیگران را بهتر درک کنید و بیش‌تر پذیرای ایده‌های نو باشید.

 راهکار ۴: با دیگران همدردی کنید

یکی از سریع‌ترین این است که به تجربه‌ شخص گوش دهید و با بیان تجربه‌ مشابه خود به او متصل شوید. از در میان گذاشتن خود نترسید، چرا‌که ممکن است منجر به آغاز یک دوستی بزرگ و طولانی شود.

راهکار ۵: برای جشن گرفتن نکات مثبت، زمان بگذارید

یکی از روش‌های کلیدی افزایش هوش هیجانی جشن گرفتن و واکنش نشان دادن به لحظات مثبت زندگی است. افرادی که احساسات مثبت را تجربه می‌کنند، در کل انعطاف‌پذیرتر هستند و احتمال این‌که روابط کاملی داشته باشند بیش‌تر است. همچنین این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند که از شرایط سخت عبور کنند.

 راهکار ۶: نکات منفی را نادیده نگیرید

ابعاد هوش هیجانی آن‌قدر گسترده است که شاید دو نکته‌ کاملا متضاد، در تقویت یا پس‌رفت آن نقش یکسانی داشته باشند. یکی از این موارد، نکات مثبت و منفی در زندگی هستند. برای تقویت هوش هیجانی، واکنش نشان دادن به احساسات منفی درست به‌ اندازه‌ واکنش نشان دادن به نکات مثبت، مهم است. درک این موضوع که چرا دچار احساسات منفی هستید، برای مستقل شدن و تبدیل‌شدن به کسی که بتواند در آینده با مسائل منفی راحت‌تر برخورد کند، نکته‌ مهمی است.

راهکار ۷: نفس کشیدن را فراموش نکنید

زندگی شرایط مختلفی را سر راه ما قرار می‌دهد که باعث می‌شود همیشه به‌نوعی استرس را تجربه کنیم. از موثرترین راهکارهای افزایش هوش هیجانی، این است که با پیش آمدن این‌گونه شرایط،احساسات خود را مدیریت کرده و از انفجار احساسی اجتناب کنیم. راه‌حل این موضوع نفس کشیدن است. در صورت مواجه با اتفاقات غیر‌منتظره آرامش خود را حفظ کنید، یک لیوان آب بنوشید، بیرون بروید و هوای تازه استشمام کنید. خلاصه هر کاری که باعث حفظ آرامش شما می‌شود و در کنترل وضعیت موجود به شما کمک می‌کند انجام دهید تا پاسخی برای رهایی از این شرایط پیدا کنید.

راهکار ۸:  به‌صورت جامع به خود نگاه کنید

شناخت خود به‌صورت کامل، کار دشواری است و این‌که بتوانید به‌ صورت جامع به خود نگاه کنید هم تقریبا غیرممکن است؛ بنابراین نظرات افرادی که شما را می‌شناسند بسیار حیاتی است. از آن‌ها در مورد نقاط قوت و ضعف خود بپرسید، گفته‌های آن‌ها را بنویسید و آن‌ها را با هم مقایسه کنید. اگر نظری را شنیدید که برایتان خوشایند نبود، با آن‌ها بحث نکنید زیرا آن‌ها فقط سعی دارند به شما کمک کنند که از دیدگاهی دیگر خود را درک کنید.

 راهکار ۹: توجه به فرآیند تقویت هوش هیجانی در تمام طول زندگی

درک کنید و به یاد داشته باشید که ابعاد هوش هیجانی به‌قدری گسترده است که باید به‌صورت دائمی آن را توسعه و بهبود دهید. این تمرینات را در تمام طول زندگی کنار نگذارید. هر چقدر این تمرینات را بیشتر انجام دهید بیشتر می‌توانید احساسات خود را کنترل کنید و از هیجانات خود در جهت مثبت استفاده کنید.

راهکار ۱۰: نوشتن خاطرات روزانه

یکی از روش‌های عالی برای شناخت خود و افزایش هوش هیجانی، این است که خاطرات روزانه‌ خود را بنویسید و نگه‌دارید. ابتدا با نوشتن اتفاقاتی که در طول روز برای شما رخ‌داده، احساسی که نسبت به آن‌ها داشتید و این‌که چگونه با آن‌ها کنار آمده‌اید، شروع کنید. جمع‌آوری این نوشته‌ها باعث می‌شود نسبت به کارهایی که انجام می‌دهید آگاهی بیش‌تری پیدا کنید و دلیل اصلی مشکلات خود را بیابید. به‌صورت مرتب نوشته‌های خود را بررسی کنید و نکات مهم آن را مشخص کنید.

 راهکار ۱۱: درک کنید که چه چیزهایی به شما انگیزه می‌دهند

هر فردی زمانی که پروژه‌ای را آغاز می‌کند، یک انگیزه‌ مرکزی دارد. موضوع اصلی این است که باید این نیروی محرک را هنگام پیش آمدن سختی‌ها، در ذهن خود نگه‌دارید. در اغلب موارد افراد پروژه‌ای را آغاز می‌کنند، اما چون انگیزه‌ خود را از دست می‌دهند، آن را ناتمام رها می‌کنند. انگیزه‌های اصلی خود را فراموش نکنید تا از آن‌ها برای هل دادن و رد کردن خود از خط پایان استفاده کنید.

انگیزه باعث می‌شود افراد شور و شوق بیشتری برای انجام کارها داشته باشند. افراد با انگیزه برای رسیدن به اهداف خود تلاش بیشتری می‌کنند و به موفقیت نیز می‌رسند. مدیران و رهبران موفق معمولا هوش هیجانی بالایی دارند؛ زیرا انگیزه آن‌ها برای رسیدن به موفقیت بیشتر بوده است و نسبت به اهداف سازمان نیز متعهد هستند. آن‌ها معمولا به کارکنان خود نیز انگیزه بیشتری برای کار می‌دهند. یکی از روش‌های عالی برای شناخت خود و افزایش هوش هیجانی این است که خاطرات روزانه‌ خود را بنویسید. نوشتن خاطرات به شما کمک می‌کند تا نسبت به اتفاقاتی که در طول روز برای شما می‌افتد آگاهی پیدا کنید و علت اصلی مشکلات خود را بیابید.

راهکار ۱۲: آسان بگیرید

گاهی‌اوقات به خاطر این‌که برای مدتی طولانی به خود استراحت نمی‌دهیم و احساسات خود را بررسی نمی‌کنیم، دچار انفجار احساسی می‌شویم. به خود استراحت بدهید، یا یوگا کار کنید یا حتی به مطالعه بپردازید. فاصله گرفتن از دشواری‌ها معجزه می‌کند. بنابراین دفعه بعد که واکنش احساسی نسبت به چیزی دارید، سعی کنید قبل از اقدام کردن کمی توقف و فکر کنید.

راهکار ۱۳: کلیدهای احساسی خود را بشناسید

افرادی که آگاهی کاملی نسبت به خود دارند، می‌توانند احساسات خود را هنگامی‌که بروز پیدا می‌کنند، تشخیص دهند. این‌که نسبت به احساسات خود انعطاف‌پذیر باشید و آن‌ها را با وضعیت خود تطبیق دهید، یکی از راهکارهای افزایش هوش هیجانی اس. احساسات خود را انکار نکنید و برای پردازش احساسات خود وقت بگذارید.

 راهکار ۱۴: احساسات خود را پیش‌بینی کنید

به وضعیتی که قرار است در آن قرار بگیرید فکر کنید و احساسات خود را پیش‌بینی کنید. نام‌گذاری و قبول احساسات را تمرین کنید. نام‌گذاری احساسات باعث می‌شود که در موضع قدرت و کنترل قرار بگیرید. سعی کنید واکنش مناسبی به احساسات خود نشان دهید.

راهکار ۱۵: به بینش خود اعتماد کنید

اگر هنوز مطمئن نیستید که باید کدام مسیر را انتخاب کنید، به بینش خود اعتماد کنید. ناخودآگاه شما همواره در حال یادگیری این موضوع است که باید در طول زندگی کدام مسیر را انتخاب کند.

راهکار ۱۶: تغییر رویه

یکی از روش‌های کنترل احساسات، تغییر ورودی‌های حسی است؛ برای مثال جسم خود را از روتین همیشگی خارجی کنید و به کلاس‌های ورزشی بروید یا سعی کنید با حل کردن پازل یا خواندن کتاب ذهن خود را درگیر کنید.

 راهکار ۱۷: یک جدول برنامه‌ریزی ایجاد کنید و به آن پایبند باشید

اگر می‌خواهید وظایف خود را به‌صورت موثر و کامل انجام دهید و به تقویت هوش هیجانی خود کمک کنید، یک جدول برنامه‌ریزی ایجاد کنید و به آن پایبند باشید. پاول ماینرز می‌گوید: «زمانی که شما موعدهای کاری خود را در تقویم مشخص می‌کنید با خود می‌گویید که کار الف، ب و ج را تا تاریخ فلان در عرض چند ساعت انجام می‌دهم. زمانی که چنین قولی بدهید، به تعویق انداختن آن دشوارتر می‌شود.»

راهکار ۱۸: خوب غذا بخورید

خوراک مناسب و رژیم غذایی سالم، در ظاهر یکی از ساده‌ترین روش‌های افزایش هوش هیجانی است؛ اما تنظیم این‌که چه چیزی بخورید و بنوشید، روی وضعیت احساسی شما تاثیر زیادی دارد. بنابراین تمام تلاش خود را بکنید تا رژیم متعادلی داشته باشید.

 راهکار ۱۹: تصمیم با شماست

شما این توانایی را دارید که در مورد چگونگی واکنش نشان دادن به یک وضعیت تصمیم بگیرید؛ هم می‌توانید بیش‌ازحد واکنش نشان دهید هم می‌توانید آرام باشید. برابر است با کنترل بهتر احساسات و افزایش هوش هیجانی.

راهکار ۲۰: اهداف شخصی

اهداف شخصی می‌توانند جهت‌دهی طولانی‌مدت و انگیزه‌ کوتاه‌ مدت را فراهم کنند؛ بنابراین یک قلم و کاغذ بردارید و به این فکر کنید که می‌خواهید کجا باشید و برای خود چند هدف تعیین کنید. اهداف خود را بر اساس قدرت آن‌ها تنظیم کنید تا با مرور آن‌ها، انگیزه زیادی به‌دست آورید و در‌نهایت هوش هیجانی خود را افزایش دهید.

منبع : لرنوین