پرکاربردترین انواع فولاد کدامند؟

فولاد چیست؟

فولاد که یکی از مهمترین مواد اولیه در صنایع پیشرو در دنیا می‌باشد از ترکیب آهن با کربن و سایر عناصر تشکیل می‌شود که این عناصر می‌توانند منگنز، سیلیسیم، کروم، مولیبدن، و … باشد. انواع فولادها با نام‌های متنوع براساس مقادیر مختلف این عناصر در طول سال‌ها آزمایش و تجربه به وجود آمده تا  با خواص و ویژگی‌های متفاوت نیازهای مختلف صنایع را پاسخ دهد. به عنوان مثال عنصر تنگستن مقاومت و سختی فولاد را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و در عین حال در برابر افت سختی ناشی از افزایش دما مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد. برای اطلاع از قیمت تیرآهن 18 لطفا کلیک کنید.

امروزه به شدت در صنایع مختلف از جمله صنایع قالب‌سازی و خودرو و ماشین‌سازی تا صنایع غذایی و تولید ظروف آشپزخانه کاربرد دارد. کاربرد فولادها گسترده و متنوع است و انتخاب فولاد مناسب جهت استفاده در یک صنعت کار ساده‌ای نیست. یکی از پرکاربردترین فولادها که بیشتر در مقطع ورق تولید می‌شوند هستند.

تیرآهن آلیاژی با توجه به روش‌های تولید و کاربردهای آنها در صنعت با عناوین مختلفی دسته‌بندی می‌شوند:

ورق فولادی به فولادهایی گفته می‌شوند که برای تولید ابزارهای با قابلیت کار در دمای بالا استفاده می‌شود.

فولاد سردکار به فولادهایی گفته می‌شوند که برای تولید ابزارهای با قابلیت کار در دماهای پایین استفاده می‌شود.

فولاد ضد سایش معمولا فولادهایی که دارای مقاومت به سایش زیاد در فعالیت‌های صنعتی به خصوص معدنی می‌باشند.

فولاد قالب پلاستیک از جمله فولادهایی هستند که به عنوان قالب برای تولید مواد پلاستیکی به صورت تزریق یا دایکست استفاده می‌شوند.

فولاد سمانتاسیون که به دلیل سختی سطحی بالای خود یکی از پرکاربردترین فولادها در صنایع ماشین‌سازی و خودروسازی هستند.

فولادها در مقاطع مختلفی تولید می‌شوند که رایج‌ترین آنها میلگرد، ورق یا تسمه و لوله است که در ایران نیز تعدادی از فولادها در این مقاطع تولید می‌شوند. شایان ذکر است که قیمت میلگرد بعد از انتخابات 1400 افزایش یافته است.

فولادهای تولیدی در ایران

با توجه به وجود منابع عظیم معدنی در کشور، تولید فولاد در ایران در سال‌های اخیر بسیار رونق گرفته و کارخانجات متعددی در جای جای ایران مانند یزد، اهواز، اسفراین، اصفهان، تهران، سیرجان و … فولاد تولید می‌شود. با توجه به تحریم‌ها و عدم واردات فولاد به کشور، فرصت بسیار مناسبی برای تولیدکنندگان داخلی بوجود آمده و کارشناسان مهندسی مواد نسبت به بهبود و جایگزینی محصولات با کیفیت شده‌اند.

به این صورت که فولادهایی با خواص و ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی نزدیک و مشابه با نوعی که موجود نیست را در اختیار صنایع قرار می‌دهند. فولادهای پرکاربردی که تقریبا از واردات آن خودکفا شده‌ایم Ck45،Mo40 ،ST52  و St37 نیز تولید می‌شوند. این فولادها در مقاطعی مشخص در ابعادی متفاوت با توجه به نیاز صنعت کشور تولید و عرضه می‌شوند.

به احتمال زیاد فولاد مبارکه سپاهان را می‌شناسید. این کارخانه یکی از موفق‌ترین کارخانه‌های تولید فولاد ایران است. در سال 1371 فولاد مبارکه اصفهان تاسیس و راه‌اندازی شد و اکنون به 38 کشور محصولات خود را صادر می‌کند. اکسین اهواز نیز در سال 1384 احداث شد و او نیز یکی از کارخانه‌جات بزرگ و با کیفیت در عرصه تولید فولاد است.

انواع فولاد از نظر متالورژی

فولادها به صورت کلی به 4 دسته تقسیم می‌شوند که فولادهای کم کربن، کربن جزئی، کربن متوسط و پرکربن را شامل می‌شوند. کربن اولین و مهمترین عنصر در بین فولادهاست.

خرید و فروش فولاد آلیاژی

امروزه امری ساده نیست و برای انتخاب درست باید هم از نظر فنی به انواع فولادهای مرتبط با کسب و کار خود و هم به موجودی فولادها در بازار آشنایی کامل داشته باشید. به همین منظور بهتر از متخصصان این صنعت مشاوره گرفته و با جستجوی شرکت‌هایی که در بحث تجارت فولاد آلیاژ ی پیشرو هستند نسبت به دریافت مشاوره رایگان اقدام نموده تا فولاد مناسب با کارتان را به شما پیشنهاد دهند.

فولادهای پرکاربرد

فولادهایی که در ایران مورد توجه کارشناسان قرار گرفته تعداد زیادی ندارند که در این بخش به تعدادی از آنها می‌پردازیم.

ورق St37 این ورق کم آلیاژترین فولاد در بازار است که به آن ورق آهنی نیز می‌گویند. این فولاد با توجه به عدم وجود عناصر خاص که موجب قیمت پایین آن نیز شده است، در مقطع ورق و گرد بسیار رایج است.

فولاد Ck45 یکی از پرکاربردترین فولادها در صنایع ایران است که در صنایع ساختمان‌سازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فولاد در دسته فولادهای کربن جزئی قرار دارد و در دو مقطع میلگرد و ورق تولید می‌شود.

فولاد Mo40 که در سه مقطع میلگرد، ورق و لوله تولید و عرضه می‌شود. این فولاد محبوب نیز در ایران تولید می‌شود اغلب با فولاد Ck45 مقایسه می‌شود. هردو این فولادها در خانواده فولادهای عملیات حرارتی قرار دارند.

فولاد St52 یکی دیگر از فولادهای رایج در ایران که در سه مقطع لوله، میلگرد و ورق تولید می‌شود. فولاد St52 که کیفیت و مقاومت بیشتری نسبت به St37 دارد در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فولاد در مقطع ورق محبوب‌تر و رایج‌تر است.

فولاد SPK یا Special K در دسته فولادهای سردکار است که در صنایع ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. کد استاندارد این فولاد 1.2080 است اما در بازار آن را با نام فولاد SPK می‌شناسند. این فولاد نیز در دو مقطع گرد و تسمه تولید و عرضه می‌شود.

فولاد گرمکار 1.2344

این فولاد در دسته فولادهای گرمکار قرار دارد و می‌توان آن را پرکاربردترین فولاد در این خانواده نام برد و به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان باتجربه آن را نماد فولاد گرمکار می‌دانند. نام دیگر این فولاد H13 است و برخی از صنعتگران نیز آن را با این نام می‌شناسند. موارد استفاده این فولاد در قالب‌های ریختگری تحت فشار برای تولید فلزات سبک نظیر آلومینیوم می‌باشد

با فولاد بیشتر آشنا شوید

برای آشنایی با فولاد بد نیست نگاهی به تاریخچه این آلیاژ مهم بیندازیم. از استخراج نخستین مورد آهن بیش از هزار سال می‌گذرد و فولاد به شیوه‌های ابتدایی برای ساخت سلاح‌های جنگی استفاده می‌شد. در حال حاضر یافته‌ها حاکی از آن است که نخستین تولید انواع فولاد به شیوه‌های صنعتی در قرن ۱۷ انجام شده است و کشورهای آلمان و انگلیس از پیشگامان این عرصه بودند. فرآیند صنعتی شدن و پیشرفت تکنولوژی بر تولید و کاربرد فولاد به مرور زمان افزوده است.

برای محاسبه چگالی یک ماده یا جرم حجمی آن، باید نسبت جرم ماده را به ازای حجم واحد آن به‌دست آورد. کاربردهای متنوع فولاد در صنایع موجب شده است که وزن و چگالی این محصول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. زیرا در صنایع مختلف از وزن بالای آن استفاده می‌شود و هرگونه اشتباه در محاسبات وزنی و چگالی فولاد ممکن است، خسارت‌های مالی زیادی را برای صاحبان صنایع به همراه داشته باشد. چگالی فولاد ۷،۸۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب یا به بیان دیگر ۷۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

با توجه به میزان کربن استفاده شده در ساختار آهن، انواع مختلفی از فولاد هم وجود دارد. هر کدام از انواع فولاد نیز خود دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. همچنین قیمت انواع فولاد بر اساس همین کاربردها، متفاوت خواهد بود. فولاد را می‌توان از دو جنبه تقسیم‌بندی کرد: از نظر میزان کربن، شامل فولاد کم کربن، با کربن متوسط و فولاد پرکربن می‌شود. از نظر کاربرد نیز شامل فولاد ضد مغناطیس، فولاد ضد زنگ، فولاد ساختمانی، فولاد فنر و… می‌شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

تقسیم‌بندی فولاد بر اساس کربن

فولاد کم کربن به انواع فولادهایی گفته می‌شود که کربن موجود در آن‌ها حدود ۲۵/۰% است. با کاهش میزان کربن در فولاد، خاصیت جوش‌پذیری آن هم بالاتر می‌رود و موجب تسهیل لحیم‌کاری می‌شود. کاربرد فولاد کم کربن در ساخت سازه‌های فلزی، لوله‌سازی و صنایع خودروسازی است. فولاد با کربن متوسط دارای کربن حدود ۲۵/۰ تا ۶۵/۰ بوده و دارای استحکام متوسط است. تولید چرخ‌دنده، ریل راه آهن، پیچ اتصال و میل لنگ خودرو از جمله موارد کاربرد فولاد با کربن متوسط است.

وزن کربن در فولاد پرکربن ۶/۰ تا ۴/۱ درصد است. این فولاد دارای سختی بسیار بالا و دوام عالی است و همچنین مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش دارد. کاربرد فولاد پر کربن در انواع فنرها، تیغه‌ها و تیغه اره‌ها برای همه شناخته شده است.

کاربرد فولاد چیست؟

یک تقسیم‌بندی دیگر فولاد بر اساس کاربرد آن است. برای مثال فولاد ضد زنگ دارای مقاومت بالایی در برابر حرارت بالا است. کاربرد فولاد زنگ نزن در ساخت کوره حرارتی و بویلرها فراوان است. انواع فولاد ساختمانی نیز در رده فولادهای معمولی با درجه کیفیت ۱، ۲ و ۳ شناخته می‌شوند. کاربرد فولاد در ساختمان سازی برای ساخت سازه‌های فولادی، نرده‌ها، توری‌ها و جرثقیل‌ها است. فولاد جوشکاری نیز برای تولید اگزوز، شاسی خودرو و تاسیسات نقاله کاربرد دارد.

فولاد نیتروژنه، فولاد ازته شده از عناصر کروم، مولیبدن و آلومینیوم است که دارای جذب بالایی است و در ساخت قطعات توربین و سوپاپ خودرو سواری کاربرد دارد. کاربرد فولاد آلیاژی نیز در کشتی‌ها، قطارها، خودرها و تجهیزات نظامی کاربردهای فراوانی دارد. همچنین یکی از پرکاربردترین انواع فولاد در صنایع مختلف فولاد ورق سازی است که در چهار نوع ورق فولادی ظریف، متوسط، خشن و ورق‌های دیگ سازی تولید می‌شود.

ویژگی‌های فولاد

ویژگی‌های متعدد این آلیاژ مهم موجب شده تا کاربرد فولاد در صنایع مختلف متعدد باشد. فولاد قابلیت شکل‌پذیری بسیار بالایی دارد و در عین حال بسیار رسانا است. این محصول دارای دوام و عمر مفید بسیار طولانی بوده و همچنین قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی نیز دارد. استحکام زیاد فولاد و قابلیت کشش عالی آن موجب شده است که در صنایع مختلف محبوبیت زیادی پیدا کند. از ویژگی‌های برجسته انواع فولاد مقاومت بالای آن‌ها در شرایط و دماهای گوناگون است که بر کاربرد فولاد نیز افزوده است.

فرمول‌ شیمیایی فولاد زنگ نزن حامل ترکیب آستنیتی-فریتی است که در خواص نهایی آن نقش مهمی دارد. انواع فولاد ضد زنگ در مناطق مرطوب و شمالی کشور به خصوص کاربردهای فراوانی دارند. فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل خاصیت ضد رسوبی دارد و در مقابل مواد اسیدی و قلیایی بسیار مقاوم است. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، فولاد آلیاژ آهن و کربن است، دارای مقادیر جزئی از برخی عناصر دیگر مانند منگنز، سیلیسیوم و… نیز هست که درصد کربن آن‌ها بین ۰،۰۲۵ تا ۲ متغیر است.