علت فیلتر شدن بازی ها در ایران چیست؟ 

همزمان با بالا گرفتن اعتراضات مردمی در برخی از شهرهای کشور، پلتفرم‌های بسیاری فیلتر شده که برخی از آنها بازی های آنلاین بوده‌اند. در نتیجه تقاضا برای خرید فیلتر شکن برای ایفون از سوی جوانان بسیار افزایش یافت. بعد از ملی شدن اینترنت و قطع کامل اینترنت بین الملل یکی از گروه‌های هکری بزرگ سلسله حملات سایبری خود به سایت‌های دولتی را آغاز و ادعا کردند که اطلاعات مهمی به دست آورده‌اند.

بررسی علت فیلتر شدن بازی ها در ایران

به عقیده کارشناسان حوزه امنیت سایبری اقدامات گروه هکری انانیموس به هیچ وجه هک محسوب نمی‌شود و اقدامات آنها تا به امروز مربوط به حملاتی موسوم به ddos است. همچنین آنها معتقدند که انانیموس موجی از ناامنی برای سایت‌ها و زیرساخت‌های دولتی و مردم ایجاد کرده‌اند تا به اهداف خود برسند.یکی از سوالاتی که بعد از حملات هکری این گروه ایجاد شده این است که چرا بازی های آنلاین فیلتر شده‌اند؟ چندی پیش در خصوص فیلتر شدن بازی کلش آو کلنز صحبت کردیم، اما علت فیلتر شدن آنها در ایران چیست؟ به نظر می‌رسد ماجرا به حملات هکرهای انانیموس بر می‌گردد.

به گفته یکی از کارشناسان و متخصصان امنیت سایبری، طبق اعلام مرکز ملی فضای مجازی انانیموس نتوانسته هیچ‌یک از سایت‌ها یا زیرساخت‌های دولتی را هک کند و حملاتی که آنها نام آن را هک شدن می‌گذارند،به عقیده ورداسبی حملات مذکور این شائبه را ایجاد می‌کند که اطلاعات سایت‌های دولتی از دسترس خارج شده و به دست هکرهای انانیموس افتاده، در حالی که صحت چنین ادعایی زیر سوال است. انانیموس خود را دلسوز مردم ایران نشان می‌دهد، اما با آغاز حملات دیداس علیه سایت‌های دولتی و برخی پلتفرم‌های دیگر نظیر بازی‌ها عملا دسترسی ایرانیان به سامانه‌های مهم را با اختلال مواجه کرده‌اند.

همچنین به نظر می‌رسد تا به این لحظه حتی یک مگابایت از اطلاعات هیچ سایت دولتی به دست این گروه هکری ناشناس نیفتاده که اگر می‌افتاد آنها نسبت به انتشار آن اطلاعات اقدام می‌کردند. محمود ورداسبی درباره هک و دسترسی به اطلاعات می‌افزاید:

و اما پاسخ این سوال که چرا بازی‌ها در ایران فیلتر شده‌اند، در بطن همین حملات هکری نهفته است. به گفته آقای ورداسبی، حملات دیداس از طریق دستگاه‌های آلوده انجام می‌شود. فرض کنید یک هکر به کاربرانی که مشغول بازی کردن هستند دستور می‌دهد تا فلان سایت را باز کنند و به محض این که سایت توسط حجم عظیمی از کاربران باز شود، در آن اختلال ایجاد می‌شود.

اصولا هر سایت دولتی در طول روز توانایی پاسخگویی به تعداد مشخصی از کاربران را دارد (برای مثال ۱۰۰ هزار نفر) و در صورتی که بیشتر از این تعداد کاربر وارد شبکه شوند، ترافیک غیر واقعی باعث ایجاد اختلال خواهد شد. ورداسبی در پایان صحبت‌های خود یک مثال جالب زد:

به گزارش تجارت‌نیوز، از ساعاتی پیش دیسکورد به دستور مقامات قضایی فیلتر شده و برخلاف برخی اخبار منتشرشده و گمانه‌زنی‌ها، به‌ نظر می‌رسد دلیل فیلتر شدن این پلتفرم، آزاد بودن ارسال محتوای غیراخلاقی در آن اعلام شده است. آن‌طور که مشاهدات کاربران نشان می‌دهد، نظارت دقیقی روی محتوای منتشرشده در دیسکورد صورت نمی‌گیرد و برخی گروه‌ها و کانال‌ها به انتشار چند فیلم‌ غیراخلاقی در این پلتفرم مبادرت ورزیدند که منجر به صدور دستور فیلترینگ این پلتفرم شده است.

دیسکورد طی سال‌های گذشته چندین بار در ایران از دسترس خارج و بعد رفع فیلتر شده است و این امر باعث آسیب‌های ارتباطی برای گیمرها و توسعه‌دهندگان و… شده است. جامعه بازی‌سازان و گیمرها با فیلتر شدن گوگل‌پلی نیز آسیب‌های جدی دیده‌اند که به‌رغم تلاش‌هایی که وزارت ارتباطات مدعی است در حال انجام آن است، تصمیم‌گیران همچنان به رفع فیلتر فروشگاه اندرویدی گوگل قانع نشده‌اند.

دیسکورد نیز آخرین بار در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ فیلتر شد که در دی‌ماه همان سال با پیگیری‌های متعدد، رفع فیلتر شد. به‌ نظر می‌رسد فیلترینگ این پلتفرم به‌ صورت تدریجی در حال اجرا شدن است. در ایران پلتفرم‌های گیمینگ دیگری نظیر توییچ نیز وجود دارد که چندین بار قربانی فیلترینگ شده است.

دستور فیلترینگ دیسکورد صادر شد

دستور فیلترینگ دیسکورد در حالی صادر شده که طبق سنوات گذشته در هیچ یا حداقل در بخش عمده‌ای از فیلترینگ، نهاد مذکور توضیح و دلیلی برای فیلتر پلتفرم مزبور بازگو نمی‌کند و پاسخگوی رسانه‌ها و اهالی و متضررین نیست. میلیون‌ها گیمر ایرانی از طریق این پلتفرم به تبادل نظر و تبادل اطلاعات می‌پرداختند و دیسکورد بستری مهم برای این جامعه بزرگ گیمر در کشور است.

بر اساس آخرین آمارهای منتشرشده، ایران بیش از ۳۴ میلیون گیمر دارد و دولت سیزدهم وعده‌هایی مبنی بر بهتر شدن اوضاع گیمینگ برای این قشر داده بود. راه‌اندازی رادار گیم برای بهبود وضعیت پینگ گیمرها یکی از این موارد بود که در سال گذشته انجام شد و حدود 14 میلیون گیمر را به خود جذب کرد، رفع فیلترینگ دیسکورد نیز در سال گذشته در راستای همین هدف صورت گرفت. پیگیری‌های تجارت‌نیوز حکایت از این دارد که وزارت ارتباطات در حال حاضر نیز به‌ دنبال حل دغدغه تصمیم‌گیران و راهی برای فعالیت گیمرها در این بستر است تا امکان تبادل نظر و اطلاعات در آن فراهم باشد.

ناگفته نماند توییچ دیگر پلتفرم ویژه گیمرهاست که در حال حاضر  مدت‌هاست به دستور مراجع ذی‌صلاح فیلتر شده و امکان استفاده از آن نیز بدون فیلترشکن برای گیمرهای ایرانی میسر نیست.

غیر از آن کشمکش‌های پرهیجان برای دقایقی بیشتر زنده ماندن و ادامه دادن، بازیکن‌ها در ایران برای هر بار وصل شدن به سرور بازی، بررسی فروشگاه و خرید و match making لحظاتی طاقت‌فرسا دارند و تجربه‌ی بازی برایشان به تجربه‌ای تکه‌تکه و پر از چالش‌های اعصاب‌خرد کن تبدیل می‌شود.

تا پیش از این دو ماه و اعمال محدودیت‌های بیشتر هم وضعیت بد بود ولی می‌شد به بازی‌ها وصل شد. اما حالا برای وارد شدن و وصل شدن به بازی باید پورت‌های مختلف امتحان شود که دست کم نیم ساعت طول می‌کشد و پکت لاس (packet loss) هم به مشکل همیشگی پینگ (PING) و پایدار نبودن اینترنت اضافه شده است.

این مشکلات خیلی وقت‌ها در ISP های مختلف متفاوت است. بعضی‌ها یک هفته مشکل داشتند و بعضی‌ها تا یک ماه و نیم نمی‌توانستند به بازی وصل شوند. دیگر با DNS هم نمی‌شد وارد شد و تا چند روز دست به دامن VPNها بودند که آن کانال هم بسته شد. حالا هم مشکلات ادامه دارند و پکت لاس هم زیاد است.

چالش از همان نقطه‌ی صفر بازی شروع می‌شود. باز کردن کنسول و رفتن توی بازی به این راحتی‌ها نیست. بارها امتحان کردن و گاهی از تلاش زیاد منصرف شدن. لذت بازی کردن بدون دردسر پس از رسیدن به خانه دور از دست است. برای رسیدن به نقطه‌ی شروع باید وقت زیادی صرف کنند. آراییس می‌گوید سه چهار بار که تلاش می‌کنی و می‌بینی وارد نمی‌شود، بار پنجم دیگر تلاش نمی‌کنی.

از ساعت دو سه بامداد تا هفت و هشت صبح راحت‌تر می‌شود بازی کرد. بعد از آن فاجعه است: «خارجی‌ها تعجب می‌کنند که ما چطور برنده می‌شویم.» آرزوی میثم این است که وقتی می‌رود سراغ پلی‌استیشن و می‌خواهد دانلود کند، please wait را روی صفحه نبیند: «هر بار صد تا سرور و پورت را می‌گردد تا یکی وصل شود به لابی بازی. سرگرمی من بیرون رفتن و گشتن نیست، توی خانه بازی کردن و فیلم و سریال دیدن است.»

مریم در این دو ماه نتوانسته سیستم‌اش را به VPN وصل کند. می‌گوید بازی‌ها آپدیت می‌خواهند و سرعت دانلود آنقدر پایین است که اصلاً نمی‌شود چیزی دانلود کرد. سرور بازی‌ها داخل ایران نیستند و همین باعث می‌شود رفت‌و‌آمد دستورها به نزدیک‌ترین سرور زمان زیادی طول بکشد و پینگ بازی بالا باشد: «من اصلاً نتوانستم آنلاین بازی کنم ولی آن‌هایی که بازی می‌کنند می‌گویند یا از بازی پرت می‌شوند بیرون یا پینگ بالا است

یا پکت لاس دارند.» استفاده از VPN همه چیز را دو برابر سخت‌‌تر می‌کند: «چون داری به سرور دیگری هم از آن طرف وصل می‌شوی و این سرور توی سرور شدن باعث می‌شود خیلی سرعت بیاید پایین. بازیکنان توی اروپا با پینگ ده نسبت به ما که پینگ ۱۲۰ داریم خیلی دست بالایی دارند. چه برسد به اینکه با پینگ ۲۳۰ بخواهی بازی کنی. من خودم همیشه با پینگ ۱۸۰ بازی کرده‌ام.»

پینگ شیوه‌ی بازی را تغییر می‌دهد. هر کدام به میزان پینگی که دارند عادت می‌کنند. آن بالا سمت چپ، میزان پینگ هر بازیکن را به میلی‌ثانیه می‌نویسد. بالاترین چیزی که نشان می‌دهد ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ میلی‌ثانیه است. یعنی از زمانی که دستور را اعمال می‌کنی تا وقتی به سرور برسد و اعمال شود و نتیجه توی بازی بیاید ۱۰۰۰ میلی‌ثانیه می‌کشد. نادر توضیح می‌دهد که در حالت طبیعی باید بین ۳ تا ۲۰ میلی‌ثانیه باشد: «به‌طور کلی ما روی ۹۰ میلی‌ثانیه هستیم و با همین تأخیر هم برنده می‌شویم چون عادت کرده‌ایم.»

عادت به اینکه همیشه دو ثانیه زودتر تصمیم بگیرند و واکنش نشان دهند و همیشه جلوتر را نگاه کنند. برای بازی‌هایی مثل فیفا و شوتر این شیوه جواب می‌دهد اما بازی‌های فایتینگ در فریم‌ها اتفاق می‌افتد: «وقتی بازی ۶۰ فریم بر ثانیه است، یعنی برای انجام یک حرکت پنج فریم فرصت داری، یک دوازدهم ثانیه. حالا وقتی ۵۰ میلی ثانیه باشد اصلاً نمی‌توانی بازی کنی چون بازه زمان فریمی که داری خیلی کوتاه‌تر است. باید ۳-۴ باشد تازه بتوانی با خیلی خوب بازی کردن آن را اجرا کنی. عملا نمی‌شود و خیلی از مسابقات مقدماتی هم آنلاین است.»

آن‌ها همیشه عادت داشتند که با پینگ بالا بازی کنند اما یک زمانی با خاورمیانه می‌توانستند با پینگ ۵۰-۶۰ بتل فیلد یا فورت نایت بازی کنند. این به نظر میثم فوق‌العاده بود: «الان با خاورمیانه شده ۳۰۰، بعد با اروپا راحت‌تر بازی می‌کنیم. نوسان عجیبی دارد.» مثلاً می‌روی در را باز می‌کنی که به فضای جدید مبارزه وارد شوی، آن طرف شاید خطری در کمین باشد، باید خودت را آماده کرده باشی و در لحظه برمی‌گردی عقب می‌بینی اصلاً در باز نشده، یا اصلاً یک نفر تو را کشته است و نفهمیده‌ای: «پینگ اینطوری است.»

اگر بازی در سبک بتل‌رویال باشد، یعنی باید تا پای جان بجنگند تا پیروز شوند و هر کسی که بمیرد از بازی خارج می‌شود. فقط لذت پیروزی و کشتن حریف است که باعث می‌شود میثم با وضعیت طاقت‌فرسای اینترنت این بازی را ادامه دهد: «باید حرکت بعدی را حدس بزنیم و زودتر اقدام کنیم. برای بعضی بازی‌ها حدس زدن اینکه طرف مقابل چه کار می‌کند سخت‌تر است. تا می‌خواهی تیر بزنی حرکت می‌کند یا می‌نشیند.»