یک پروژه معمول جاده سازی در نزدیکی اسفرین منجر به کشف شبکه گسترده ای از تونل های زیرزمینی شد. باستان شناسان بر این باورند که این تونل های زیرزمینی مربوط به قلعه ای به نام شهر بلقیس است که در نزدیکی آن قرار دارد. شهر بلقیس با وسعتی بالغ بر 51 هزار متر مربع، دومین قلعه خشتی بزرگ ایران (پس از ارگ بم) محسوب می شود.
کشف تصادفی تونل های زیرزمینی شهر بلقیس
کاوش های انجام شده در تپه ها و مناطق اطراف آن نشان می دهد که قدمت شهر بلقیس حداقل 6000 سال است. باستان شناسان معتقدند این منطقه در اواخر دوره ساسانی و آغاز دوره اسلامی تا قرن هفتم میلادی در اوج شکوفایی خود بوده است. حتی در زمان نادرشاه افشار در قرن هجدهم این قلعه فعال بوده است.
البته بسیاری از پیشرفت ها در این بخش مربوط به منافع شاهان ساسانی بود. در حال حاضر کاوش های زیادی در شهر بلقیس انجام شده که در نتیجه آن خانه ها، کانال های آبیاری، مخازن آب و بالکن ستون دار کشف شده است. حالا نوبت به تونل های زیرزمینی این مکان مهم رسیده است.
باستان شناسان از سال گذشته از وجود یک تونل زیرزمینی در این منطقه اطلاع داشتند. اما سازمان میراث فرهنگی به دلیل حفاظت هرگونه دسترسی به آن را مسدود کرد. امروز کارگران راهسازی از نقطه ای دیگر به این گنجینه تاریخی گرانبها می رسند. طول تونل های زیرزمینی شهر بلقیس به 18 کیلومتر می رسد و جالب است که در آن سرویس بهداشتی و آسیاب وجود دارد.
همچنین در این تونل ها سفال های مربوط به دوره های سلجوقی، ایلخانی و پیشین یافت شد. با وجود این، بسیاری از رازهای این منطقه دست نخورده باقی مانده و نیازمند کاوش بیشتر است. البته ساخت بناهای زیرزمینی در ایران چیز جدیدی نیست. در اصفهان شهری زیرزمینی به نام نوش آباد وجود دارد که در عمق ۴ تا ۱۸ متری قرار دارد.
قدمت کل شهر زیرزمینی به دوران ساسانیان می رسد و باستان شناسان معتقدند که برای فرار از گرمای تابستان یا محافظت از زنان، کودکان و سالمندان در زمان جنگ ساخته شده است. شباهت تونل های زیرزمینی شهر بلقیس به نوش آباد کاربرد مشابه آن را نشان می دهد. در حال حاضر اکتشافات بیشتر در این منطقه تا اخذ مجوز از دولت متوقف شده است.
227227